W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Dodatkowo, korzystanie z naszej witryny oznacza akceptację przez Państwa klauzuli przetwarzania danych osobowych udostępnionych drogą elektroniczną.
Powrót

Charakterystyka geograficzna

POŁOŻENIE

Powiat kraśnicki znajduje się w południowo-zachodniej części województwa lubelskiego.

Według regionalizacji fizycznogeograficznej, zdecydowana większość terytorium leży na Wzniesieniach Urzędowskich, będących mezoregionem Wyżyny Lubelskiej. Tylko niewielkie obszary leżą w obrębie innych mezoregionów Wyżyny: Wyniosłości Giełczewskiej, Równiny Bełżyckiej i Małopolskiego Przełomu Wisły. Małe fragmenty powiatu znajdują się również w obrębie innych jednostek niż Wyżyna Lubelska. Południowa część powiatu położona jest w obrębie Równiny Biłgorajskiej będącej mezoregionem Kotliny Sandomierskiej, a południowo-wschodnia- Roztocza Zachodniego – mezoregionu Roztocza.

Rzeźba terenu jest odzwierciedleniem urozmaiconej budowy geologicznej.

W obrębie antykliny rachowskiej i gościeradowskiej znajduje się, jedyne we wschodniej części pasa wyżyn, odsłonięcie utworów górnojurajskich i kredowych na małej stosunkowo powierzchni.

W południowej części Wzniesień zasadniczy typ rzeźby modyfikowany jest występowaniem skał trzeciorzędowych. Wiąże się z nimi występowanie wzgórz ostańcowych w strefie południowo-zachodniej krawędzi regionu. Wyróżnia się ona schodkowym układem elementów morfologicznych, na które składa się szereg uskoków.
W środkowej i północnej części regionu występuje rzeźba lessowa. Wzniesienia porozcinane są tutaj licznymi wąwozami powstałymi na skutek erozji wód płynących okresowo w czasie ulewnych deszczów.
Południowo zachodni skraj powiatu reprezentuje krajobraz o typowej rzeźbie równinnej. Równina pokryta jest osadami piaszczystymi. Charakterystycznymi formami morfologicznymi tego terenu są wydmy niezaznaczające się jednak wyraźnie, gdyż porośnięte są kompleksem leśnym.

Bardzo ważne dla powiatu kraśnickiego jest położenie na terenie Euroregionu Bug, który obejmuje swym zasięgiem określone obszary terenów przygranicznych na terenie Polski, Białorusi i Ukrainy.

KLIMAT

Obszar powiatu charakteryzuje się dużym nasłonecznieniem i wysokimi średnimi temperaturami rocznymi (powyżej 7,6 stopni Celsjusza). Najcieplejszym miesiącem jest lipiec (od 18,6 stopni Celsjusza do 19,2 stopni Celsjusza). Zimy w porównaniu z pozostałą częścią Wyżyny Lubelskiej są ciepłe. Średnie zimowe temperatury nie spadają poniżej -2,2 stopni Celsjusza, a średnie temperatury stycznia dochodzą do -3 stopni Celsjusza. Średnie roczne zachmurzenie wynosi 62-64 %, a wilgotność 64-68 %. Roczna suma opadów wynosi 500-600 mm.

Warunki bioklimatyczne są sprzyjające dla człowieka, zwłaszcza w obszarach zwartych kompleksów leśnych na południu oraz w okolicach Natalina. Klimat sprzyja również rolnictwu ze względu na długi okres wegetacyjny 211-215 dni w roku, należący do najdłuższych na Wyżynie Lubelskiej.

ROŚLINNOŚĆ

Lasy zajmują ok. 22% obszaru powiatu. Największą powierzchnię zajmują w gminie Gościeradów (42,6%), najmniejszą w gminie Trzydnik Duży (7,3%) oraz Szastarka (9,5%). Około 70% powierzchni zajmują pola uprawne, łąki i sady.

Dominującymi siedliskami leśnymi (ok. 66%) są lasy mieszane, występujące najczęściej na glebach żyznych. Piaszczyste tereny zachodnie i południowo - zachodnie porastają w większości lasy iglaste, głównie sosnowe. Na szczególną uwagę w składzie gatunków lasów zasługują jodła i buk rosnące tutaj poza granicą ich naturalnego zasięgu. Lasy jodłowe występują w okolicach Polichny, Marynopola i Natalina, a lasy bukowe głównie w okolicach Polichny i Szczecyna. W okolicy Kraśnika zaobserwowano występowanie 42 rzadkich roślin naczyniowych na 94 stanowiskach oraz 67 innych gatunków roślin wyższych, uchodzących za interesujące w skali regionalnej i krajowej.

Najciekawsze tereny pod względem gatunków występujących roślin znajdują się w obrębie doliny Wyżnicy. Ciekawymi walorami odznaczają się również lasy na południe od doliny, stawy w okolicach Terpentyny oraz pola między Słodkowem i Boiskami. Są to środowiska o dużej różnorodności faunistycznej, zbliżone do środowisk naturalnych.

Potwierdzeniem walorów przyrodniczo - krajobrazowych jest utworzenie Kraśnickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu o powierzchni 293 km2 na terenie 5 gmin. Na terenie gminy Urzędów znajduje się rezerwat leśny „Natalin" o powierzchni 2,45 ha, obejmujący ochroną drzewostan jodłowy. Znacznie większy rezerwat jodły o powierzchni 157 ha „Marynopole" istnieje na terenie gminy Gościeradów. Drugi rezerwat krajobrazowo - leśny na terenie tej samej gminy, o powierzchni 200 ha „Szczeckie Doły" charakteryzuje się poza urozmaiconą rzeźbą (liczne rozbudowane wąwozy lessowe), występowaniem zwartego drzewostanu bukowego oraz roślinnością charakterystyczną dla buczyn górskich oraz lasu grabowo - bukowego porastającego wąwozy.

W fazie projektowania znajdują się kolejne rezerwaty na terenie gminy Dzierzkowice „Grabowy Las" oraz w Polichnie - Mostach z drzewostanem buku i jodły. W dolinie Wyżnicy w okolicach Kraśnika wydzielono kilka użytków ekologicznych obejmujących swym zasięgiem stawy, łąki, torfowiska, tereny podmokłe i zabagnione bogate we florę i faunę.
Teren powiatu kraśnickiego to obszar o bardzo rzadkiej sieci wód powierzchniowych, charakteryzujący się rozległymi pustkami wodnymi, zwłaszcza na południe od Kraśnika i Olbięcina. Występują tu podziemne wody szczelinowo - warstwowe zalegające na znacznych głębokościach. Głównym zbiornikiem tych wód są spękane skały kredowe. Głównymi rzekami są Wisła, Sanna w dolnym biegu i Bystrzyca w górnym biegu. Centralnym ciekiem wodnym Wzniesień Urzędowskich jest Wyżnica, tworząca z dopływami Urzędówką i Potokiem Podlipie system rzeczny drugiego rzędu.

Przełomowy odcinek Wisły jest tu jednym ż najbardziej malowniczych na całym jej biegu. Wisła charakteryzuje się tu zmieniającym się z roku na rok przebiegiem koryta oraz pojawiającymi się i znikającymi łachami piaszczystymi i wyspami. Do wód powierzchniowych należą również stawy. Obecnie te zbiorniki wodne przeznaczone są do celów gospodarczych (hodowla ryb, głównie karpie). Należy tu jeszcze wymienić malowniczo położone stawy „Zawólcze" w Wólce Szczeckiej, wkomponowane w kompleks leśny u podnóża sfery krawędziowej wyżyny Lubelskiej, stawy w Rzeczycy Księżej i Ziemiańskiej, Wólce Gościeradowskiej oraz inne znacznie mniejsze zbiorniki. W połowie lat 90 na terenie powiatu czynnych było około 150 źródeł, gdzie dominowały źródła o wydajności do 10 l/s. We wsi Łany gm. Gościeradów znajduje się źródlisko uznane za pomnik przyrody nieożywionej. Jest to źródło podpływowe o stałej wysokiej temperaturze zimą i latem - od 10,2 do 10,3 °C i licznych „gejzerkach” wybijających się ponad lustro wody, niespotykanych na Wyżynie Lubelskiej i Roztoczu.

W źródłach rzeki Tuczyn w Olbięcinie woda wypływająca z gruntu ma niską temperaturę ok. 8 °C, co znalazło odbicie w lokalnej nazwie małego dopływu - „Zimne Wody". Na końcu ulicy Wodnej w Urzędowie występują źródła związane z lokalnym kultem św. Otylii, obok znajduje się kapliczka i Sanktuarium.

ROLNICTWO

Powiat kraśnicki jest malowniczo usytuowany w zachodniej części województwa lubelskiego. Klimat odznaczający się wysokimi średnimi wartościami temperatury powietrza, niezbyt dużymi amplitudami, długim okresem wegetacji i okresem przymrozków, a także dobre gleby lessowe i rędziny sprzyjają rozwojowi rolnictwa. Wszystkie gminy powiatu kraśnickiego, oprócz miasta Kraśnik, są gminami typowo rolniczymi, w których zatrudnienie w rolnictwie zawodowo czynnych mieszkańców przekracza 80%.  Doskonałe warunki glebowe oraz klimatyczne powodują, że  powiat już od wielu lat słynie z uprawy malin. Owoce malin zebrane z naszego regionu  są naprawdę wyjątkowe, dorodne i soczyste, o niepowtarzalnej kompozycji smaku i aromatu. W ostatnim czasie obserwuje się masowe nasadzanie owoców, szczególnie jednej odmiany maliny – polany. Plantacje krzewów owocowych (porzeczek i malin)  wynoszą łącznie około 5 905,79 ha, co stanowi już ok. 70% produkcji krajowej, tak więc słusznie powiat zyskał miano „malinowego zagłębia". Najwięcej malin uprawia się w Gminie Urzędów. Polska jest trzecim producentem malin na świecie i liderem w Unii Europejskiej, większość zbiorów jest eksportowana, głównie do Niemiec.

Malina kraśnicka została wpisana na listę produktów tradycyjnych 14.04.2011r. w kategorii warzywa i owoce w województwie lubelskim. Produkcję malin na niewielką skalę rozpoczęto w województwie lubelskim w 1969 roku. Wyjątkowe warunki glebowo-klimatyczne panujące na obszarze powiatu kraśnickiego przyczyniły się do bardzo dynamicznego rozwoju ilości nasadzeń maliny na tym terenie. Jak podaje literatura, pod koniec lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku, województwo lubelskie zajmowało już czwarte miejsce w kraju, w 1983 roku, trzecie, a w drugiej połowie lat osiemdziesiątych, wysunęło się na prowadzenie. Tak jest do dziś. („Sad Nowoczesny” Nr 7 z 1979 r., „Sad Nowoczesny” Nr 9 z 1983 r., „Owoce, Warzywa, Kwiaty” Nr 12 z 1987 r.)

W strukturze użytkowania ziemi przeważają grunty orne.  Powierzchnia zasiewów stanowi ok. 61,2%  ogółu powierzchni użytków rolnych. Wysokiej jakości gleby i sprzyjające warunki klimatyczne umożliwiają uzyskiwanie dużej wydajności płodów rolnych o wysokiej jakości. Uprawia się głównie zboża , buraki cukrowe, ziemniaki, rzepak.

Czyste powietrze, niezdegradowane lasy, dobre gleby stwarzają doskonałe warunki do produkcji zdrowej żywności. Przeprowadzone badania skażenia gleby na plantacjach owoców i warzyw wykazały, że ogromnym atutem kraśnickiego zagłębia owocowego jest czystość środowiska.

{"register":{"columns":[]}}