Powiat
Ostrowiecki

Udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej i świadczenie  nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego osobom niepełnosprawnym ruchowo i doświadczającym trudności w komunikowaniu się

Osobom ze znaczną niepełnosprawnością ruchową, które nie mogą stawić się w punkcie osobiście, oraz osobom doświadczającym trudności w komunikowaniu się, o których mowa w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się (Dz. U. z 2023 r. poz. 20​​​​), może być udzielania nieodpłatna pomoc prawna, nieodpłatne poradnictwo obywatelskie i mediacja także poza punktem np.:

• za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość
• w miejscu zamieszkania osoby uprawnionej
• w miejscu, w którym zapewnia się możliwość skorzystania z pomocy tłumacza języka migowego
• w miejscu wyposażonym w urządzenia ułatwiające porozumiewanie się z osobami doświadczającymi trudności w komunikowaniu się
• w innym miejscu dostoswoanym do potrzeb ww. osób

Zgłoszeń na porady w ww formach można dokonać w następujący sposób:

• telefonicznie (od pon. do pt. w godzinach od 7.30 do 15.30) pod numerem 664 990 364
• e-mailowo: pomocprawna@powiat.ostrowiecki.eu
• za pośrednictwem strony: http://zapisy-np.ms.gov.pl

W powyższej sytuacji osoba udzielająca nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadcząca nieodpłatne poradnictwo odbiera bezpośrednio od interesanta oświadczenie w przedmiocie braku możliwości poniesienia kosztów odpłatnej pomocy prannej

Osoba, która dokonuje zapisów na porady ustali miejsce i formę udzielenia nieodpłatnej pomocy prawnej  oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i uzgodni dogodny termin porady prawnej dla osoby doświadczającej trudności w komunikowaniu się oraz dla osoby ze znaczną niepełnosprawnością ruchową .

Osobom, które doświadczają trudności w komunikowaniu zapewnia się możliwość skorzystania podczas nieodpłatnej porady prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego z pomocy tłumacza języka migowego.

Zgłoszeń na porady w ww. formie można dokonać w następujący sposób:

• e-mailowo: pomocprawna@powiat.ostrowiecki.eu
• osobiście w Starostwie Powiatowym, ul. Iłżecka 37; 27 - 400 Ostrowiec Świętokrzyski
• za pośrednictwem strony: http://zapisy-np.ms.gov.pl

W powyższej sytuacji osoby ze znaczną niepełnosprawnością ruchową oraz osoby doświadczające trudności w komunikowaniu się, które zgłoszą uzasadnioną potrzebę komunikacji za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość, przed uzyskaniem nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego składają staroście, w formie papierowej lub elektronicznej, oświadczenie w przedmiocie braku możliwości poniesienia kosztów odpłatnej pomocy prawnej, wraz ze wskazaniem okoliczności to uzasadniających oraz dostępnych tej osobie środków porozumiewania się na odległość. 

Osoba, która dokonuje zapisów na porady ustali dostępności tłumacza migowego i uzgodni dogodny dla osoby doświadczającej trudności w komunikowaniu się termin porady prawnej przy udziale tłumacza języka migowego.

Po uzyskaniu pomocy prawnej można wyrazić swoją opinię na temat udzielonej porady.

Zgodnie z §5 ust.4 pkt 5 i 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 grudnia 2018 w sprawie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego osoby uprawnione mają możliwość przekazywania opinii o udzielonej nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczonym nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim. Opinie o udzielonej poradzie można przekazać w następujący sposób:

• wypełnienie Karty B (opinia osoby uprawnionej o udzielonej poradzie) bezpośrednio po uzyskaniu pomocy. Po wypełnieniu Karty B należy ją umieścić w oznakowanej nieprzezroczystej urnie, znajdującej się w poczekalni punktu,
• e-mailowo poprzez wysłanie scanu wypełnionej części B karty pomocy na adres: pomocprawna@powiat.ostrowiecki.eu  (w temacie wiadomości proszę wpisać „Nieodpłatna Pomoc Prawna – opinia”)

Dodatkowo osoby ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzeba (Dz. U. z 2022 r. poz. 2240) mają również możliwość przekazywania Kart B w następujący sposób:

• telefonicznie pod numerem 664 990 364
• listownie, przesyłając opinię na adres: Starostwo Powiatowe w Ostrowcu Świętokrzyskim, Wydział Organizacyjno - Prawny, ul. Iłżecka 37;
  27 - 400 Ostrowiec Świętokrzyski

W związku z wejściem w życie od dnia 1 października 2024 roku Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 września 2024 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego informujemy, że pomoc udzielana osobie fizycznej prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, która w ciągu ostatniego roku nie zatrudniała innych osób, stanowi pomoc de minimis. W związku z powyższym podmiot ubiegający się o pomoc de minimis zobowiązany jest przed udzieleniem pomocy przedstawić stosowne dokumenty określone w ww. rozporządzeniu.

Pomoc prawna nie zostanie udzielona podmiotowi ubiegającemu się o skorzystanie z takiej formy pomocy publicznej do momentu przekazania dokumentów następujących dokumentów:

• wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis i zaświadczenia o pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc oraz w ciągu dwóch poprzedzających go lat podatkowych, albo
• oświadczenia o wielkości otrzymanej pomocy/nieotrzymaniu pomocy de minimis we wskazanym w pkt. 1 okresie. Wzór oświadczenia stanowi załącznik nr 1 do niniejszego komunikatu i zamieszczone jest na stronie internetowej m.st. Warszawa. W oświadczeniu należy wskazać dane kontaktowe.
• informacji niezbędnych do udzielenia pomocy, określonych w rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawionych przez podmiot ubiegających się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (Dz. U. z 2010 r. Nr 53, poz. 311) dotyczących w szczególności wnioskodawcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz wielkości i przeznaczenia pomocy publicznej otrzymanej w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą, na pokrycie których ma być przeznaczona pomoc de minimis.

Po dostarczeniu ww. dokumentów pracownik Wydziału Organizacyjno - Prawnego uzgodni z Państwem dogodny termin porady.

WAŻNE!

• Pomoc publiczna jest monitorowana i obejmuje gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji o udzielanej pomocy publicznej, w szczególności o jej rodzajach, formach i wielkości, oraz przestrzeganie krajowego limitu skumulowanej kwoty pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie,
• pomoc publiczna przyznana niezgodnie z zasadami rynku wewnętrznego oraz pomoc wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem podlega zwrotowi w postaci kwoty stanowiącej równowartość udzielonej pomocy de minimis wraz z odsetkami,
• dane beneficjentów korzystających z pomocy są publikowane na stronie internetowej Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W związku z tym aby uzyskać pomoc beneficjent zobligowany jest podać dane niezbędne do sporządzenia sprawozdania (tj.: NIP, nazwę, podstawę prawną udzielenia pomocy, dzień udzielenia pomocy, wielkość przedsiębiorcy, informacje o siedzibie firmy, miejscu zamieszkania i rodzaju prowadzonej działalności, wartość pomocy, formę oraz przeznaczenia pomocy),
• upublicznienia faktu udzielenia pomocy. W tym celu należy zebrać od niego dane obejmujące numer identyfikacji podatkowej, nazwę, podstawę prawną udzielenia pomocy, dzień udzielenia pomocy, wielkość przedsiębiorcy, informacje o siedzibie, miejscu zamieszkania i rodzaju prowadzonej działalności, wartość pomocy, formę oraz przeznaczenie pomocy. 2. Uzyskane dane należy udostępnić na stronie internetowej Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów,
• po udzieleniu pomocy, beneficjentowi wydaje się zaświadczenie stwierdzające, że udzielona pomoc publiczna jest pomocą de minimis.

*Dyżur z możliwością mediacji – szczegółowe informacje w karcie informacyjnej poradnictwa „Nieodpłatna mediacja”.

Kazusy prawne, takie jak ten, służą zrozumieniu, w jaki sposób działa prawo w praktyce. Dzięki analizie konkretnych sytuacji życiowych można lepiej zrozumieć, jakie przepisy mają zastosowanie i jakie konsekwencje prawne mogą wynikać z określonych działań.

KAZUS PRAWNY 

Wyobraźmy sobie sytuację: Adam Zawadzki (imię i nazwisko fikcyjne)*, na jednym ze skrzyżowań w Krakowie zignorował sygnalizację świetlną i wjechał na czerwonym świetle, powodując kolizję z motocyklistą, który miał zielone światło. Motocyklista doznał poważnych obrażeń, a jego motocykl został zniszczony. Świadkowie zdarzenia wezwali służby ratunkowe i policję. Adam został zatrzymany na miejscu przez funkcjonariuszy.

Jakie konsekwencje prawne grożą Adamowi Zawadzkiemu za spowodowanie kolizji i złamanie przepisów ruchu drogowego?

Odpowiedź: Adam Zawadzki może zostać ukarany wysokim mandatem za ignorowanie sygnalizacji świetlnej oraz nałożone punkty karne. Jeśli przekroczy dopuszczalny limit punktów, może dojść do zawieszenia lub utraty prawa jazdy. Natomiast, jeśli obrażenia motocyklisty zostaną uznane za poważne uszkodzenie ciała, Adam może stanąć przed sądem i otrzymać wyrok karny, który może obejmować grzywnę, ograniczenie wolności lub nawet karę pozbawienia wolności, w zależności od stopnia obrażeń.

Powyższy przykład przypomina o ogromnym znaczeniu przestrzegania przepisów ruchu drogowego. Zignorowanie sygnalizacji świetlnej czy inne lekkomyślne zachowania na drodze mogą prowadzić do dramatycznych skutków – zarówno zdrowotnych, jak i prawnych.

* Kazus ma charakter edukacyjny. Imię i nazwisko bohatera są fikcyjne i zostały wymyślone na potrzeby przedstawienia przykładu.

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Ważne zmiany w Kodeksie Pracy czekają w 2025 roku. Niektóre z nich weszły w życie już 1 stycznia, wpływając na życie zawodowe milionów Polaków. Wyjaśniamy, co wzrost pensji minimalnej oznacza dla pracowników i pracodawców oraz podajemy na co jeszcze powinniśmy się przygotować.  

Polska znajduje się w czołówce krajów, w których pracuje się najwięcej. Wśród państw w Europie plasujemy się na trzecim miejscu, zaraz po Grecji i Rumunii. Pracownicy wciąż czekają na decyzje dotyczące krótszego czasu pracy, natomiast póki co, wraz z nowym rokiem wzrosła praca minimalna, która jest początkiem kolejnych reform, które zapowiada rząd.  

Od 1 stycznia 2025 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło z 4300 zł do 4626 zł brutto (co oznacza wzrost o 326 zł, czyli o 7,6%), a minimalna stawka godzinowa - z 28,10 zł do 30,20 zł (wzrost o 7,5%). Ta podwyżka wpływa na wiele innych ważnych wskaźników. Wzrosną bowiem inne świadczenia dla pracowników, takie jak odprawy, odszkodowania, wynagrodzenia za czas gotowości do pracy i przestój czy dodatek za pracę w nocy. Jeśli pracownik oraz pracodawca wykonują wpłaty na PPK, wzrost obejmie także wpłaty realizowane w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych.

W praktyce, dla typowego pracownika etatowego na umowie o pracę, który ukończył 26. rok życia i nie jest w PPK, wynagrodzenie na poziomie 4666 zł brutto oznacza wypłatę na rękę w wysokości około 3511 zł netto. To około 249 zł więcej na koncie w porównaniu do minimalnej krajowej obowiązującej jeszcze w grudniu 2024 r. Podwyżka płacy pokazuje nominalny wzrost zarobków, natomiast trzeba mieć na uwadze, że za te 249 zł w sklepach w lipcu można było kupić więcej towarów niż teraz, bo przez te sześć miesięcy ceny towarów i usług poszły w górę. W latach 2023 i 2024 kwoty aktualizowano dwa razy (1 stycznia i 1 lipca), natomiast w tym roku nie należy spodziewać się drugiej zmiany - wysokość płacy minimalnej została ustalona 1 stycznia i ma obowiązywać cały rok.  

Czekają nas natomiast nowe zasady dotyczące dni wolnych od pracy – od 1 lutego 2025 r. Wigilia Bożego Narodzenia czyli 24 grudnia staje się dniem wolnym od pracy, przez co obniży się wymiar czasu pracy do 1992 godzin (zamiast 2000). Od tego samego miesiąca wchodzą w życie zmiany w przepisach dotyczących niedziel handlowych – otóż w grudniu pojawi się dodatkowa niedziela handlowa przed Wigilią, a więc zakupy w tym miesiącu będzie można zrobić w trzy kolejne niedziele poprzedzające Święta. Dodatkowo, w pozostałych miesiącach niedziele handlowe przypadają na ostatnie niedziele stycznia, kwietnia, czerwca i sierpnia. Natomiast od 19 marca 2025 roku wejdzie w życie nowelizacja przepisów zakładająca uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców hospitalizowanych dzieci urodzonych przedwcześnie oraz hospitalizowanych noworodków w wymiarze: do 8 tygodni (dla rodziców dzieci urodzonych od 28 tygodnia ciąży) albo do 15 tygodni (dla rodziców dzieci urodzonych do 28 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową do 1000 g). 

Jeszcze nie wiadomo natomiast kiedy zapadnie decyzja co do nowelizacji przepisów dotyczących czasu pracy. Pewne jest, że mamy pracować krócej, ale rząd ma dwie opcje do wyboru – skrócenie tygodnia pracy z 40 godzin do 35 albo odjęcie jednego dnia tak, by piątki było wolne od pracy, podobnie jak wolne są obecnie soboty. 

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Kazusy prawne, takie jak ten, służą zrozumieniu, w jaki sposób działa prawo w praktyce. Czy mężczyzna może uznać dziecko, nie mając pewności, że jest jego biologicznym ojcem?

KAZUS PRAWNY 

Wyobraźmy sobie sytuację: Ludwika będąc w stanie błogosławionym nie mogła ustalić, kto może być biologicznym ojcem jej pozamałżeńskiego dziecka. W tym czasie „spotykała się” z Janem, Bożydarem i Szczepanem. Stwierdziła, że najłatwiej będzie namówić do tego Szczepana, ponieważ ma najbardziej uległy charakter.

Czy w tym przypadku może dojść do uznania ojcostwa? Co jeżeli Szczepan odmówi?

Odpowiedź:

Tak, w tym przypadku Szczepan może uznać ojcostwo poprzez złożenie oświadczenia przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego. Jeżeli złoży takie oświadczenie, nie będzie musiał potwierdzać tego, że jest biologicznym ojcem w badaniach genetycznych.

 

Jeżeli Szczepan odmówi, Ludwika będzie mogła założyć sprawę o ustalenie ojcostwa. Wtedy rozpozna ją Sąd, a Szczepan będzie musiał poddać się badaniom genetycznym. Jeżeli okaże się, że to nie on jest ojcem, otrzyma zwrot kosztów sądowych, w tym koszt ustanowionego przez siebie pełnomocnika. Ludwika może pozywać innych partnerów, pamiętając jednak, że przegranie procesu może wiązać się z dotkliwymi konsekwencjami finansowymi.

Takie sytuacje zdarzają się w praktyce i znajdują odzwierciedlenie w przepisach prawa rodzinnego. Uznanie ojcostwa to akt dobrowolny, który nie wymaga dowodu biologicznego pokrewieństwa.

* Kazus ma charakter edukacyjny.

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Numer PESEL to jedenastocyfrowy symbol numeryczny, który jednoznacznie identyfikuje osobę fizyczną. Zawiera on informacje takie jak data urodzenia, numer porządkowy, oznaczenie płci oraz liczba kontrolna.  

Struktura numeru PESEL

1. Data urodzenia – pierwsze sześć cyfr to:

• dwie ostatnie cyfry roku urodzenia,
• miesiąc urodzenia wraz z zakodowanym stuleciem urodzenia,
• dzień urodzenia.

2. Zakodowanie stulecia – do liczby oznaczającej miesiąc urodzenia dodaje się:

• liczby 80 – dla osób urodzonych w latach 1800-1899,
• liczby 0 – dla osób urodzonych w latach 1900-1999,
• liczby 20 – dla osób urodzonych w latach 2000-2099.

3. Numer porządkowy – znajduje się w cyfrach 7-10, gdzie ostatnia cyfra oznacza płeć:

• liczba parzysta (w tym "0") oznacza kobietę,
• liczba nieparzysta oznacza mężczyznę.

4. Liczba kontrolna – jedenasta cyfra numeru PESEL jest liczbą kontrolną umożliwiającą elektroniczną kontrolę poprawności nadanego numeru identyfikacyjnego.

Podstawą prawną nadawania numeru PESEL jest ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności.

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

W tym roku, 14 lutego to data ważna i pamiętna nie tylko dla zakochanych. Na ten dzień czekali szczególnie pacjenci, ponieważ weszła w życie nowelizacja ustawy, zmieniająca zasady funkcjonowania aptek, wystawiania recept na bezpłatne leki, a także rozszerzająca uprawnienia farmaceutów w zakresie darmowych szczepionek.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze zapisy, z którymi warto się zapoznać, by uniknąć m.in. stania w długich kolejkach do lekarza.

Apteki zwrócą wynagrodzenie
Od 14 lutego obowiązuje nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Wprowadza ona m.in. nowe zasady dotyczące dyżurów aptecznych. Otóż apteki ogólnodostępne, które nie wypełnią obowiązku pełnienia dyżurów lub wykonają je w zakresie mniejszym niż wskazano w uchwale zarządu powiatu, będą zmuszone do zwrotu wynagrodzenia ryczałtowego (wypłacanego przez Narodowy Fundusz Zdrowia) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Od otrzymania wezwania, apteka ma 14 dni na zwrot środków. Od nowej zasady będą dwa wyjątki. Zwrot nie będzie konieczny, gdy przyczyną niewywiązania się z obowiązku pełnienia dyżuru okaże się siła wyższa, np. awaria czy klęska żywiołowa. Druga usprawiedliwiona sytuacja to „inne przyczyny losowe”, takie jak nagła choroba farmaceuty i brak możliwości zastępstwa. Istotne jest to, że aby powyższe powody zostały uznane, muszą być prawidłowo udokumentowane oraz zgłoszone do zarządu powiatu i NFZ w terminie 14 dni od ich wystąpienia.

Farmaceuci otrzymają nowe uprawnienia
Dla pacjentów jedną z najważniejszych zmian jest zwiększenie uprawnień farmaceutów, w zakresie wystawiania recept farmaceutycznych. Przed nowelizacją ustawy, aptekarze mogli wystawiać tylko recepty farmaceutyczne odpłatne w 100%, gdy zdrowie i życie pacjenta było zagrożone, a także na szczepionkę przeciwko grypie. Natomiast od 14 lutego br., mogą już wystawiać recepty na wszystkie szczepionki, w tym refundowane, niezbędne do wykonywania w aptece szczepień ochronnych u osób dorosłych, zgodnie z ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Wystawiając recepty na szczepionki, farmaceuci będą przy tym uwzględniać uprawnienia pacjentów do ulg i zwolnień, takich jak bezpłatne leki dla dzieci i seniorów (S, DZ) oraz inne kategorie, np. dla dawców krwi (ZK), weteranów (WE), inwalidów wojennych, osób represjonowanych (IB) czy inwalidów wojskowych (IW).

Warto wiedzieć, że recepty farmaceutyczne to specyficzne dokumenty, które mogą być wystawiane przez farmaceutów z prawem wykonywania zawodu pracujących w aptece lub punkcie aptecznym, ale tylko na określone leki, mające kategorię dostępności Rp (leki wydawane z przepisu lekarza). Nie mogą być wystawiane na produkty lecznicze zawierające środki odurzające lub substancje psychotropowe (określone w przepisach o przeciwdziałaniu narkomanii).

Nowelizacja wprowadziła też zmiany dotyczące danych potrzebnych do wystawienia i realizacji recepty farmaceutycznej. Otóż, jeśli przynajmniej jeden z przepisanych leków jest wydawany ze zniżką, to dokument musi zawierać informację o poziomie odpłatności za ten lek. Jeśli recepta farmaceutyczna będzie wypisana na szczepionkę, nie musi już zawierać przyczyny zastosowania, jeśli z kolei na lek refundowany to konieczne jest, aby znalazł się na niej numer wpisu do rejestru zezwoleń na prowadzenie apteki.

Lekarze bez kontraktu przepiszą darmowe leki
Odczuwalną dla pacjentów zmianą ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej jest fakt, iż od 14 lutego lekarze niezależnie od kontraktu z NFZ wystawią receptę na darmowe leki dla dzieci do 18. roku życia oraz seniorów po 65. roku życia. To oznacza, że również lekarze prowadzący prywatną praktykę mogą już wystawiać recepty na leki z kategorii „DZ” i „S” (bezpłatne dla dzieci i seniorów). Nowe przepisy objęły również innych specjalistów - pielęgniarki i położne prowadzące prywatną praktykę. Do tej pory takie uprawnienia mieli jedynie lekarze współpracujący w ramach umowy z NFZ, w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, ambulatoryjnej opieki specjalistycznej lub leczenia szpitalnego, a także niektóre pielęgniarki i lekarze emeryci. Dzięki zmianom, pacjenci korzystający z prywatnych wizyt u specjalistów, np. diabetologa czy kardiologa, nie muszą już dodatkowo umawiać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, aby otrzymać receptę na leki. Reforma dotyczy różnych dziedzin medycyny, w tym psychiatrii, leczenia uzależnień, stomatologii, opieki paliatywnej i hospicyjnej.

Celem zmian wprowadzonych 14 lutego jest ograniczenie liczby przypadków, w której pacjenci nie mają dostępu do aptek (szczególnie w małych miejscowościach i na wsiach). Nowelizacja ma też ułatwić pacjentom uzyskanie recepty na bezpłatne leki, ponieważ nie będzie się to już wiązało z bieganiem od lekarza prywatnego do lekarza POZ. Z kolei dzięki temu, że farmaceuta przepisze receptę na szczepienie ochronne, lekarze zyskają więcej czasu na leczenie pacjentów ciężko chorych, co ma przyczynić się do odciążenia systemu ochrony zdrowia.

Nowe ramowe plany nauczania będą obowiązywały od 1 września br. Projekt rozporządzenia w tej sprawie podpisała 12 marca Minister Edukacji Barbara Nowacka. Na jego mocy realizowane będą innowacyjne przedmioty – edukacja obywatelska oraz edukacja zdrowotna. Nowe prawo zawiera również zmiany dla uczniów technikum, a także uczniów z niepełnosprawnością w stopniu lekkim uczęszczających do szkoły podstawowej. Nowością będą też zasady dotyczące tworzenia oddziałów o profilu mundurowym oraz oddziałów przygotowania wojskowego w liceach i technikach.  

Innowacyjne zajęcia - edukacja obywatelska
Od nowego roku szkolnego, uczniowie klas II i III liceów ogólnokształcących, klas III, III i IV techników oraz klas II i III branżowych szkół I stopnia będą uczyć się nowego przedmiotu. Edukacja obywatelska ma przygotować młodych ludzi do świadomego i odpowiedzialnego pełnienia roli obywatela w demokratycznym państwie. Na lekcjach młodzież będzie rozwijać umiejętności i postawy potrzebne do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i politycznym. Edukacja obywatelska będzie koncentrować się m.in. na wiedzy o społeczeństwie i państwie oraz prawach i obowiązkach obywatela. Przedmiot ma rozwijać krytyczne myślenie, uczyć tolerancji i dialogu.  

Szczegóły dotyczące wymiaru godzin edukacji obywatelskiej w poszczególnych klasach znajdują się w Serwisie Rzeczypospolitej Polskiej pod linkiem: Nowe ramowe plany nauczania - z edukacją obywatelską i edukacją zdrowotną - Ministerstwo Edukacji Narodowej - Portal Gov.pl  

Nowy przedmiot - edukacja zdrowotna
Nowy przedmiot o tej nazwie, zastąpi funkcjonujące do tej pory wychowanie do życia w rodzinie i również będzie nieobowiązkowy. Planowany wymiar zajęć to 1 godzina tygodniowo przez cały rok szkolny, w szkołach podstawowych w klasach IV–VIII oraz w szkołach ponadpodstawowych: w liceum ogólnokształcącym, technikum oraz branżowej szkole I stopnia. Celem edukacji zdrowotnej jest przygotowanie młodych ludzi do podejmowania świadomych i odpowiedzialnych decyzji dotyczących zdrowia oraz promowanie postawy dbania o siebie i innych. Na zajęciach ma być promowany zdrowy tryb życia i profilaktyka zdrowotna. Przedmiot ma zawierać m.in. elementy edukacji seksualnej i z pierwszej pomocy, a także kształtować umiejętności radzenia sobie z emocjami, budowania relacji i wzmacniania odporności psychicznej.  

Wybór dla uczniów z niepełnosprawnościami
Ramowy plan nauczania dla szkoły podstawowej nie będzie zawierał już obowiązku uczestnictwa uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w zajęciach z techniki. Dotyczy to uczniów, którzy uczęszczają do szkoły podstawowej specjalnej, oddziału specjalnego w szkole podstawowej ogólnodostępnej, szkoły podstawowej ogólnodostępnej, oddziału integracyjnego w szkole podstawowej ogólnodostępnej lub szkoły podstawowej integracyjnej i są zwolnieni z nauki drugiego języka obcego nowożytnego. Dziecko nie będzie brało udział w zajęciach gdy rodzic złoży taki wniosek o rezygnację.  

Zmiany dla uczniów techników
Ze względu na duże obciążenie nauką uczniów techników, zrezygnowano z obowiązku realizowania przez nich jednego z przedmiotów: plastyka, muzyka, filozofia oraz język łaciński i kultura antyczna w klasie I technikum. Jednocześnie zaproponowano, aby w/w przedmiot mógł być realizowany jako zajęcia edukacyjne w ramach godzin do dyspozycji dyrektora. Przesunięto też wymiar godzin przedmiotów takich jak: historia ((po 1 godzinie z klas I i II technikum do klas III i IV technikum), matematyka (1 godziny z klasy V technikum do klasy II technikum) i informatyka (1 godziny z klasy III technikum do klasy I technikum). Łączny wymiar w pięcioletnim cyklu nauczania nie ulega zmianie, a tylko zostaje równomiernie podzielony (biorąc pod uwagę dwa nowe przedmioty). Sprecyzowano też wymiar godzin przedmiotu biznes i zarządzanie, który będzie realizowany w klasach I i II technikum po 1 godzinie tygodniowo, zamiast dotychczasowego rozwiązania, które umożliwiało odbycie tych zajęć  w klasach I i II albo tylko w klasie I albo tylko w klasie II, zgodnie z decyzją dyrektora, w wymiarze 2 godzin w okresie nauczania. 

Zmiany w oddziałach o profilu mundurowym
Rozporządzenie zakłada także wprowadzenie zmian w ramowym planie nauczania dla liceum ogólnokształcącego i technikum o profilu mundurowym. Wprowadzono tu modyfikację dotyczącą zajęć z przygotowania do podjęcia służby w Policji i Straży Granicznej, tak aby można było tworzyć oddziały o profilu mundurowym. Wprowadzono też zmianę redakcyjną - tak, by doprecyzować, że zajęcia realizowane w ramach programu szkolenia są zajęciami z przygotowania wojskowego. 

CZY MEDIATOR NARUSZYŁ ZASADĘ POUFNOŚCI?

Kazusy prawne, takie jak ten, służą zrozumieniu, w jaki sposób działa prawo w praktyce. 

KAZUS PRAWNY 

Wyobraźmy sobie sytuację: Jacek i Agata są w trakcie rozwodu. Agata złożyła pozew i Sąd wyznaczył rozprawę na dzień 4 stycznia. strony nie uzgodniły warunków rozwodu i sędzia skierował sprawę do mediacji. Podczas mediacji Jacek stwierdził, że Pani mediator jest stronnicza, powiedział, że takie mediacje ma w nosie i wyszedł. Mediator poczuła się urażona takim postępowaniem i napisała do Sądu w protokole, że wina za rozkład pożycia leży po stronie Jacka, a ponadto, że Jacek domaga się niesprawiedliwego podziału majątku.

Czy Pani mediator postąpiła właściwie?

Odpowiedź:

Nie, zasada poufności zobowiązuje mediatora do nieujawniania żadnych informacji o stronach, zwłaszcza mediator nie może sugerować sędziemu, jaki powinien wydać wyrok w sprawie. Mediator nie może ujawniać żadnych faktów dotyczących mediacji, także tych co do zachowania stron. W podanym powyżej przykładzie mediator w sposób rażący naruszył zasadę poufności.

* Kazus ma charakter edukacyjny.

W Polsce wędkarze łowiący ryby na wodach śródlądowych muszą przestrzegać przepisów określonych w "ustawie o rybactwie śródlądowym". Jednym z najbardziej interesujących aspektów tej ustawy jest obowiązek posiadania karty wędkarskiej.

Aby otrzymać kartę wędkarską, wędkarz musi zdać egzamin, który sprawdza jego wiedzę na temat ryb, ich ochrony oraz przepisów prawa wędkarskiego. Zdanie tego egzaminu i posiadanie karty jest niezbędne do legalnego uprawiania wędkarstwa na polskich wodach śródlądowych.

Co ciekawe, wymóg ten dotyczy każdego, kto ukończył 14 rok życia, co oznacza, że nawet młodzi entuzjaści wędkarstwa muszą być dobrze przygotowani i świadomi przepisów.

Taki system nie tylko chroni ryby i ich środowisko, ale także edukuje wędkarzy na temat zrównoważonego wędkarstwa i odpowiedzialnego korzystania z zasobów wodnych. Można więc powiedzieć, że posiadanie karty wędkarskiej to nie tylko formalność, ale także krok w kierunku ochrony przyrody i świadomego wędkarstwa.

Kazusy prawne, takie jak ten, służą zrozumieniu, w jaki sposób działa prawo w praktyce. 

KAZUS PRAWNY 

Paulina zatrudniona na pół etatu firmie budowlanej, z ważnych powodów osobistych musiała skorzystać z urlopu na żądanie. Pracuje od poniedziałku do piątku po 4 godziny dziennie. Powiadomiła pracodawcę o urlopie przed rozpoczęciem pracy i zgłosiła nieobecność jeszcze na 3 kolejne dni. Pracodawca przyjął i zaakceptował wniosek. Po kilku tygodniach, gdy Pani Paulina postanowiła skorzystać z urlopu wypoczynkowego, okazało się, że dział kadr 2 dni urlopu na żądanie oznaczył jako urlop na żądanie, a 2 kolejne dni - jako urlop wypoczynkowy. Jako argument, kadry podały wymiar urlopu, na który jest zatrudniona Pani Paulina, mianowicie, że przy zatrudnieniu na ½ etatu urlop na żądanie przysługuje jej również w połowie jego wymiaru, tj. 2 dni. Czy dział kadr postąpił zgodnie z prawem pracy?

Czy dział kadr postąpił zgodnie z prawem?

Odpowiedź:

Dział kadr postąpił niewłaściwie. Pracodawca nie powinien proporcjonalnie zmniejszać liczby dni urlopu na żądanie – wszystkie 4 dni powinny zostać zaliczone jako urlop na żądanie, ponieważ jego wymiar nie zależy od etatu pracownika.

Warto jednak zaznaczyć, że choć Pani Paulinie przysługują 4 dni, to w przypadku zatrudnienia na ½ etatu oznacza to łącznie 16 godzin w ciągu 4 dni.

W powyższej sytuacji Pani Paulina ma prawo domagać się korekty w ewidencji urlopowej i uznania wszystkich 4 dni za urlop na żądanie.

* Kazus ma charakter edukacyjny.

Podstawa prawna: Art. 167 (2) Kodeksu Pracy

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

ROZLICZENIE PIT ZA 2024 ROK TYLKO DO 30 KWIETNIA!

Niewiele czasu pozostało na złożenie rocznego zeznania podatkowego PIT za 2024 r., ponieważ ostateczny termin mija już 30 kwietnia. Niedopełnienie tego obowiązku może pociągnąć za sobą konsekwencje karno-skarbowe, w tym naliczenie odsetek za zwłokę. Osoby, które potrzebują wsparcia w zakresie przygotowania dokumentu, mogą skorzystać ze specjalnej infolinii Krajowej Administracji Skarbowej.

Na ostatnią chwilę
Prawie połowa podatników nie złożyła jeszcze swojego zeznania – tak wynika z danych przekazanych przez Ministerstwo Finansów na kilka dni przed Wielkanocą. Powodów, dla których wielu odkłada rozliczenie z fiskusem jest kilka. Niektórzy zwlekają celowo, czekając np. na termin konsultacji podatkowej. Inni traktują to jak przykry obowiązek, który odkładają w czasie, bo nie jest to dla nich nic przyjemnego. Zapewne są i tacy, którzy po prostu o tym nie myślą i przypominają sobie na ostatnią chwilę. Podatnicy, którzy zwlekają z rozliczeniem, muszą jednak mieć świadomość, że sami pozbawią siebie czasu, który może okazać się potrzebny na poprawienie ewentualnych błędów i złożenie korekty. Poza tym, nie wszystkie deklaracje rozliczy fiskus i niektóre zeznania czekające w e-Urzędzie skarbowym muszą uzupełnić sami zainteresowani. Warto też pamiętać, że im później złożymy zeznanie, tym później otrzymamy zwrot podatku. Co ważniejsze - podatnik, który nie złożył zeznania podatkowego, może odpowiedzieć za wykroczenie lub nawet przestępstwo. Wykroczenie skarbowe grozi, gdy kwota, na którą została uszczuplona lub narażona na uszczuplenie należność publicznoprawna, nie przekracza pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia (tj. 23 330 zł). W tej sytuacji grozi kara grzywny. Jeśli jednak strata wyniesie więcej niż 23 330 zł podatnik może zostać oskarżony o przestępstwo skarbowe, czego konsekwencją może być nie tylko grzywna, ale i kara pozbawienia lub ograniczenia wolności. 

Najłatwiejszy i najszybszy sposób na rozliczenie

Najpopularniejszą i najwygodniejszą formą rozliczenia jest skorzystanie z usługi Twój e-PIT, która jest dostępna po zalogowaniu do e-Urzędu Skarbowego na stronie podatki.gov.pl. Do platformy można zalogować się za pomocą:

1. profilu zaufanego, mObywatel, e-dowodu lub bankowości elektronicznej lub

2. danych podatkowych, tzn. podając swój PESEL lub NIP oraz kwotę przychodów

Na większość podatników (składających PIT-37 i PIT-38) czeka przygotowane przez system wstępnie wypełnione zeznanie. Należy je tylko sprawdzić i ewentualnie uzupełnić o przysługujące ulgi (np. ulgę na dziecko, darowizny, ulgę rehabilitacyjną, na Internet, termomodernizacyjną). Warto też wskazać Organizację Pożytku Publicznego (OPP), której chcemy przekazać 1,5% podatku. W tym celu wystarczy podać numer KRS wybranej organizacji w odpowiedniej rubryce zeznania podatkowego.

Takie zeznanie można zatwierdzić lub zmodyfikować. Brak jakiejkolwiek akcji do 30 kwietnia w usłudze Twój e-PIT dla PIT-37 i PIT-38 jest równoznaczny z automatycznym złożeniem zeznania przygotowanego przez Krajową Administrację Skarbową. To oznacza, że fiskus sam nie uwzględni naszych ulg. Sprawdzając PIT dowiemy się, czy czeka nas zwrot podatku, czy jednak musimy dopłacić do swojego zeznania.

Formularze wypełnione częściowo
PIT-28, PIT-36. PIT-36L. PIT-39 to deklaracje, w których konieczna jest aktywność podatnika. To znaczy, że dla przedsiębiorców, w usłudze Twój e-PIT dostępne są formularze podatkowe, ale tylko z częściowo uzupełnionymi danymi. Aby dodać brakujące informacje (m.in. dane dot. przychodów, kosztów uzyskania przychodu), osoby prowadzące działalność gospodarczą mają do dyspozycji specjalny kreator. Warto wiedzieć, że zeznania przygotowane dla przedsiębiorców (PIT-28, PIT-36 i PIT-36L) nie podlegają automatycznej akceptacji.

Infolinia podatkowa
W przypadku wątpliwości dotyczących rozliczenia PIT, podatnik może skorzystać z ogólnopolskiej infolinii KAS, która działa pod numerem:

- 22 330 03 30 (z telefonów komórkowych)

- 801 055 055 (z telefonów stacjonarnych)

- +48 22 330 03 30 (z zagranicy)

Ze względu na upływający termin złożenia zeznania podatkowego, w dniach 22-25 kwietnia oraz 28-30 kwietnia infolinia będzie udzielać informacji w wydłużonych godzinach – od 8.00 do 18.00. Ponadto podatnicy będą mogli skorzystać ze wsparcia również w sobotę - 26 kwietnia, w godz. od 8.00 do 13.00. Warto też wiedzieć, że pomoc można uzyskać również w poszczególnych urzędach skarbowych.

W lutym 2025r. rozpoczęła się kwalifikacja wojskowa i potrwa do końca kwietnia. Proces dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn, którzy spełniają kryteria określone w rozporządzeniu ministra obrony narodowej z listopada 2024r. Wezwanie do kwalifikacji otrzymają m.in. mężczyźni urodzeni w 2006 roku. Osoby, które zostaną wezwane na komisję lekarską, mają obowiązek stawić się w wyznaczonym terminie.

Kwalifikacja wojskowa w 2025 roku obejmuje:

• Mężczyzn urodzonych w 2006 roku.
• Mężczyzn, którzy urodzili się w latach 2001–2005, a jeszcze nie mają określonej kategorii zdolności do służby wojskowej.
• Osoby, które zostały uznane za czasowo niezdolne do służby wojskowej w 2023 lub 2024 roku i teraz chcą zmienić swoją kategorię.
• Kobiety urodzone w latach 1998–2006, które mają odpowiednie kwalifikacje do służby wojskowej lub kończą studia/kursy związane z wojskiem.
• Osoby pełnoletnie, które dobrowolnie zgłaszają się do służby, oraz te, które do końca roku, w którym ukończą 60 lat, nie mają jeszcze określonej kategorii zdolności.

  Osoby stawiające się na kwalifikację wojskową muszą mieć ze sobą dowód osobisty lub inny dokument tożsamości. Powinny również zabrać dokumenty potwierdzające ich wykształcenie lub status ucznia/studenta, kwalifikacje zawodowe oraz dokumentację medyczną.

• •  

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Kazusy prawne, takie jak ten, służą zrozumieniu, w jaki sposób działa prawo w praktyce. 

KAZUS PRAWNY 

Kasia spaceruje po rynku i zostaje sfotografowana przez fotografa ulicznego. Kilka dni później widzi swoje zdjęcie w galerii na jego stronie – zdjęcie zostało użyte do promocji warsztatów fotograficznych. Kasia nie wyraziła zgody na publikację i czuje się niekomfortowo, bo zdjęcie pokazuje ją w wyraźnym zbliżeniu.

Czy fotograf mógł opublikować zdjęcie Kasi bez jej zgody?

Uzasadnienie:

W przedstawionym stanie faktycznym doszło do naruszenia prawa do wizerunku, ponieważ fotograf opublikował zdjęcie Kasi bez jej wyraźnej zgody, a jej twarz stanowi główny i rozpoznawalny element fotografii. Żaden z wyjątków przewidzianych w art. 81 ust. 2 ustawy o prawie autorskim (osoba publiczna, element większej całości, zapłata za pozowanie) nie znajduje tu zastosowania.

Ponadto, wykorzystanie zdjęcia w celach promocyjnych (warsztaty) nadaje sprawie komercyjny charakter, co dodatkowo pogłębia naruszenie i może uzasadniać roszczenia odszkodowawcze lub zadośćuczynienie z tytułu naruszenia dóbr osobistych (art. 24 KC). Kasia ma prawo domagać się usunięcia zdjęcia, przeprosin oraz rekompensaty finansowej, jeśli naruszenie wywołało u niej negatywne skutki emocjonalne lub naruszyło jej prywatność.

* Kazus ma charakter edukacyjny.

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Program 800 plus to jedna z najważniejszych inicjatyw społecznych w Polsce, wspierająca finansowo rodziny wychowujące dzieci. Już za kilka dni wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące pobierania tego świadczenia. Zostanie ono ściśle powiązane z obowiązkiem szkolnym, co spowoduje, że co najmniej kilkadziesiąt tysięcy rodzin straci prawo do jego pobierania.

1 czerwca rozpocznie się nowy roczny okres wypłacania świadczeń  800 plus (czerwiec 2025-maj 2026). Jednocześnie od tego dnia będzie ono podlegało pierwszemu istotnemu ograniczeniu od lat. Do tej pory pozostaje wypłacane niezależnie od dochodu, zatrudnienia czy narodowości i do 18. roku życia dziecka.

W czerwcu wejdą w życie przepisy, które wiążą wypłaty 800 plus z obowiązkiem szkolnym. Oznacza to obowiązek zapisania dziecka do szkoły i uczęszczania do placówki edukacyjnej w Polsce, odpowiedniej do jego wieku. Dotyczy to zarówno szkół podstawowych, ponadpodstawowych, jak i przedszkolnych „zerówek”.

W skrócie - aby otrzymać 800 plus, dziecko musi uczęszczać do placówki edukacyjnej w polskim systemie oświaty. Jeśli nie – świadczenie nie przysługuje. Nie będzie w tym zakresie żadnych wyjątków.

Do tej pory w przypadku dzieci nieuczęszczających do polskich szkół, ZUS wypłacał świadczenia rodzicom. 800 plus otrzymywały więc rodziny, w których dzieci uczestniczyły w zagranicznym systemie oświaty - przez naukę zdalną. Od początku czerwca ulegnie to zmianie, a te dotkną zarówno obywateli Ukrainy, których dzieci uczyły się w ukraińskiej szkole online, ale także te rodziny, które mieszkają na pograniczu, pracują za granicą lub z różnych powodów nie mogą (albo nie chcą) posyłać dzieci do państwowej szkoły. W niektórych przypadkach świadczenie trafiało bowiem do rodzin, których dzieci uczyły się np. w trybie domowym z zagranicznym programem.

Warto też wiedzieć, że od nowego miesiąca samo złożenie wniosku też nie gwarantuje pieniędzy. Żeby dostać wypłatę od czerwca z wyrównaniem, trzeba złożyć wniosek do końca czerwca 2025 r. Jeśli ktoś zrobi to później, świadczenie przepadnie za wcześniejsze miesiące.

Od 1 stycznia 2025r. w Polsce zaczął obowiązywać system e-doręczeń. Od stycznia – jako obowiązek dla wybranych podmiotów publicznych (m.in. organy administracji publicznej, ZUS, KRUS, NFZ), przedstawicieli zawodów zaufania publicznego oraz przedsiębiorstw zarejestrowanych w KRS od 1 stycznia 2025 roku, natomiast od 1 kwietnia – jako obowiązek dla przedsiębiorców i spółek zarejestrowanych w KRS do 31.12.2024 r.

Nowe rozwiązanie zastępuje dotychczasowe listy polecone i ma uprościć kontakt przedsiębiorców z administracją publiczną, zastępując papierowe listy polecone cyfrową korespondencją. Do 2029 roku e-Doręczenia mają zastąpić obowiązujący dotąd ePUAP.

Warto zaznaczyć, że w ustawie o doręczeniach elektronicznych nie przewidziano sankcji za niestosowanie e-Doręczeń, brak jest też narzędzi do skłonienia podmiotów do stosowania doręczeń elektronicznych.

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Zapisz się na bezpłatną poradę 

Więcej informacji o systemie nieodpłatnej pomocy prawnej: np.ms.gov.pl oraz pomocprawna.sc.org.pl.

Darmowa pomoc prawna i obywatelska jest dostępna dla wszystkich potrzebujących – warto skorzystać z tej możliwości.

Kazusy prawne, takie jak ten, służą zrozumieniu, w jaki sposób działa prawo w praktyce. 

KAZUS PRAWNY 

Kazus:
Kuba ma 16 lat i uczęszcza do szkoły branżowej. W wakacje postanowił zarobić trochę pieniędzy i bez wiedzy rodziców podjął pracę w lokalnej pizzerii jako pomoc kuchenna. Pracodawca nie zawarł z nim pisemnej umowy, a Kuba pracował po 10 godzin dziennie, również w weekendy. Po dwóch tygodniach, gdy doznał oparzenia w pracy, właściciel lokalu stwierdził, że „Kuba i tak pracował na czarno” i odmówił wypłaty wynagrodzenia oraz zgłoszenia zdarzenia do ubezpieczenia.
Rodzice Kuby, dowiedziawszy się o całej sytuacji, zgłosili sprawę do Państwowej Inspekcji Pracy.

Pytanie: Czy zatrudnienie Kuby było legalne? Czy przysługują mu jakieś prawa?

Odpowiedź:
Nie. Zatrudnienie osoby niepełnoletniej (poniżej 18 lat) jest możliwe tylko na podstawie pisemnej umowy o pracę i za zgodą rodziców lub opiekunów prawnych. Praca nie może przekraczać 7 godzin dziennie i musi odpowiadać stanowi zdrowia oraz nie kolidować z nauką (art. 190–204 Kodeksu pracy).

Pracodawca złamał przepisy – zarówno dotyczące zatrudniania młodocianych, jak i bhp. Kuba ma prawo do wynagrodzenia za wykonaną pracę, a także może dochodzić roszczeń z tytułu wypadku przy pracy. Sprawa może też skutkować nałożeniem kary na pracodawcę przez PIP.

* Kazus ma charakter edukacyjny.

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Upały do nie tylko dyskomfort, ale przede wszystkim realne zagrożenie zdrowia. Ryzyko wzrasta zwłaszcza wtedy, kiedy podczas wysokich temperatur musimy wykonywać pracę zarobkową i nie możemy schować się przed słońcem w momencie, w którym czujemy taką potrzebę. Dlatego polskie prawo daje pracownikom konkretne narzędzia, które mają ich chronić. Podajemy co i w jakich warunkach im się należy.

Warto wiedzieć,że gdy temperatura przekracza określone progi, szef ma bezwzględne obowiązki wobec pracownika.

Absolutną podstawą są zimne napoje. Na taką potrzebę wskazuje art. 232 Kodeksu pracy oraz Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Pracodawca musi zapewnić nieodpłatne napoje:

Powyżej 25°C na otwartej przestrzeni

Powyżej 28°C w pomieszczeniach, wliczając w to wszystkie biura

Ważne jest to, że pracodawca nie może zastąpić tego obowiązku ekwiwalentem pieniężnym. Stały i nieograniczony dostęp do zimnych napojów musi być przez całą zmianę.

W najbardziej uciążliwych warunkach, niektórzy pracownicy mają również prawo do jednego gorącego posiłku profilaktycznego. Pracodawca musi go zapewnić, ale tylko wówczas, gdy spełnione są łącznie dwa warunki:

Praca jest wykonywana w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stale temperatura powyżej 25°C.

Jest to praca fizyczna, która powoduje w ciągu zmiany efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal u mężczyzn i 1000 kcal u kobiet.

Obowiązkiem pracodawcy jest także dbałość o otocznie, w którym wykonywana jest praca. Jeśli w biurze jest wentylacja lub klimatyzacja, muszą działać, a nawiew nie może być skierowany bezpośrednio na pracownika. Przed słońcem powinny chronić żaluzje, rolety czy markizy w oknach. Jest to konieczne, by pomieszczenie nadmiernie się nie nagrzało.

Oprócz powyższego, pracodawca musi zapewnić dostęp do bieżącej wody do celów higienicznych. Przy pracach szczególnie brudzących i wykonywanych w wysokiej temperaturze, ten obowiązek jest ściśle określony. Zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie ogólnych przepisów BHP, pracodawca musi zapewnić co najmniej 90 litrów wody dziennie na każdego pracownika.

Pracownikowi przysługuje jeszcze jedno uprawienie, ale jest ono dość ryzykowne. Otóż ma on prawo do odmowy pracy, na mocy art. 210. § 1 Kodeksu pracy. Otóż: „w razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego”.

Natomiast należy mieć świadomość, że „bezpośrednie zagrożenie” to nie zwykły dyskomfort, tylko realne ryzyko udaru, zasłabnięcia albo wypadku spowodowanego dekoncentracją (np. u operatora maszyny, pojazdu). Za uzasadnioną odmowę pracy, pracownik zachowuje prawo do pełnego wynagrodzenia, ale jeśli jest to nieuzasadniony wniosek, to ryzykuje nawet zwolnieniem dyscyplinarnym.

Upały będą co roku. Dlatego warto znać swoje prawa w zakresie pracy podczas wysokich temperatur, by dzięki temu zadbać o swoje zdrowie i komfort podczas pełnienia obowiązków służbowych.

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem,

- sygnaliści.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Kazusy prawne, takie jak ten, służą zrozumieniu, w jaki sposób działa prawo w praktyce. 

KAZUS PRAWNY 

Kazus:
Maria i Krzysztof to narzeczeni, którzy w listopadzie wykupili zagraniczną wycieczkę do Włoch u organizatora „Lato Travel”. Wyjazd zaplanowany był na 14 lipca. W styczniu zapłacili pełną kwotę – łącznie 12 000 zł za dwie osoby. W czerwcu, na trzy tygodnie przed wyjazdem, Krzysztof miał poważny wypadek samochodowy, w wyniku którego trafił do szpitala i przeszedł operację. Było oczywiste, że nie będzie w stanie wyjechać na zaplanowany urlop.
Maria poinformowała organizatora o rezygnacji z udziału w imprezie turystycznej i wniosła o zwrot środków, ewentualnie potrącenie tylko rzeczywistych kosztów. Biuro podróży odpowiedziało, że zgodnie z umową zwrot jej nie przysługuje – regulamin przewiduje zatrzymanie 100% kwoty w przypadku rezygnacji późniejszej niż 30 dni przed wyjazdem. Jako uzasadnienie podano „koszty organizacyjne i rezerwacyjne”.
Maria próbowała negocjować – oferowała nawet przedstawienie zaświadczeń lekarskich i próbowała znaleźć inne osoby na ich miejsce. Biuro odmówiło, twierdząc, że „takie są zasady i nie przewidują wyjątków”.

Pytanie: Czy organizator wycieczki postąpił zgodnie z prawem?

Odpowiedź:
Nie do końca. Choć organizator turystyki ma prawo określić w umowie warunki rezygnacji i ewentualnych potrąceń, to zgodnie z art. 47 ust. 2 ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, jeżeli podróżny rezygnuje z udziału w imprezie, organizator może żądać opłaty za odstąpienie od umowy, ale tylko w wysokości uzasadnionej i rzeczywistej. Nie może to być zryczałtowana kara umowna, która nie uwzględnia okoliczności konkretnej sprawy.
Zatrzymanie 100% wpłaconych środków, bez wykazania rzeczywistych kosztów poniesionych przez organizatora, może zostać uznane za niedozwolone postanowienie umowne (klauzulę abuzywną) i rażące naruszenie praw konsumenta. Dodatkowo, zachowanie Marii (choroba partnera, próba negocjacji, gotowość do znalezienia zastępstwa) świadczy o jej dobrej wierze.
Maria mogłaby wystąpić do sądu lub rzeczników konsumentów z roszczeniem o zwrot przynajmniej części kwoty.

* Kazus ma charakter edukacyjny.

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Zgodnie z przepisami, takie dziecko traktowane jest jak pieszy, więc powinno jechać chodnikiem, a nie drogą rowerową ani jezdnią.

Co więcej – musi jechać pod opieką osoby dorosłej. Dorosły może towarzyszyć dziecku również na rowerze, jadąc razem z nim po chodniku.

Jeśli dziecko do 10 lat jedzie po ścieżce rowerowej, a nie po chodniku, to opiekun może dostać mandat – zwykle 50 zł. W niektórych przypadkach, jeśli opiekun poważnie narusza przepisy (np. zostawi dziecko bez opieki na drodze), grozi mu nawet kara do 5000 zł.

Dzieci mogą zacząć jeździć samodzielnie po drogach publicznych (np. po ścieżkach rowerowych) dopiero po ukończeniu 10 lat i uzyskaniu karty rowerowej.

Podstawa prawna: Prawo o ruchu drogowym (art. 2 pkt 18 oraz art. 33 ust. 5 pkt 1).

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Upały do nie tylko dyskomfort, ale przede wszystkim realne zagrożenie zdrowia. Ryzyko wzrasta zwłaszcza wtedy, kiedy podczas wysokich temperatur musimy wykonywać pracę zarobkową i nie możemy schować się przed słońcem w momencie, w którym czujemy taką potrzebę. Dlatego polskie prawo daje pracownikom konkretne narzędzia, które mają ich chronić. Podajemy co i w jakich warunkach im się należy.

Warto wiedzieć,że gdy temperatura przekracza określone progi, szef ma bezwzględne obowiązki wobec pracownika.

Absolutną podstawą są zimne napoje. Na taką potrzebę wskazuje art. 232 Kodeksu pracy oraz Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. Pracodawca musi zapewnić nieodpłatne napoje:

Powyżej 25°C na otwartej przestrzeni

Powyżej 28°C w pomieszczeniach, wliczając w to wszystkie biura

Ważne jest to, że pracodawca nie może zastąpić tego obowiązku ekwiwalentem pieniężnym. Stały i nieograniczony dostęp do zimnych napojów musi być przez całą zmianę.

W najbardziej uciążliwych warunkach, niektórzy pracownicy mają również prawo do jednego gorącego posiłku profilaktycznego. Pracodawca musi go zapewnić, ale tylko wówczas, gdy spełnione są łącznie dwa warunki:

Praca jest wykonywana w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stale temperatura powyżej 25°C.

Jest to praca fizyczna, która powoduje w ciągu zmiany efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal u mężczyzn i 1000 kcal u kobiet.

Obowiązkiem pracodawcy jest także dbałość o otocznie, w którym wykonywana jest praca. Jeśli w biurze jest wentylacja lub klimatyzacja, muszą działać, a nawiew nie może być skierowany bezpośrednio na pracownika. Przed słońcem powinny chronić żaluzje, rolety czy markizy w oknach. Jest to konieczne, by pomieszczenie nadmiernie się nie nagrzało.

Oprócz powyższego, pracodawca musi zapewnić dostęp do bieżącej wody do celów higienicznych. Przy pracach szczególnie brudzących i wykonywanych w wysokiej temperaturze, ten obowiązek jest ściśle określony. Zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie ogólnych przepisów BHP, pracodawca musi zapewnić co najmniej 90 litrów wody dziennie na każdego pracownika.

Pracownikowi przysługuje jeszcze jedno uprawienie, ale jest ono dość ryzykowne. Otóż ma on prawo do odmowy pracy, na mocy art. 210. § 1 Kodeksu pracy. Otóż: „w razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego”.

Natomiast należy mieć świadomość, że „bezpośrednie zagrożenie” to nie zwykły dyskomfort, tylko realne ryzyko udaru, zasłabnięcia albo wypadku spowodowanego dekoncentracją (np. u operatora maszyny, pojazdu). Za uzasadnioną odmowę pracy, pracownik zachowuje prawo do pełnego wynagrodzenia, ale jeśli jest to nieuzasadniony wniosek, to ryzykuje nawet zwolnieniem dyscyplinarnym.

Upały będą co roku. Dlatego warto znać swoje prawa w zakresie pracy podczas wysokich temperatur, by dzięki temu zadbać o swoje zdrowie i komfort podczas pełnienia obowiązków służbowych.

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem,

- sygnaliści.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Samochód ślubny z tablicą „Młoda Para”? Uwaga – możesz dostać mandat!
Ozdobne tabliczki z napisem „Nowożeńcy” czy „Młoda Para” to piękna tradycja… ale też ryzyko mandatu.

Prawo jest jasne – art. 60 ustawy Prawo o ruchu drogowym zabrania:
- zakrywania tablic rejestracyjnych
- ograniczania ich widoczności

Co grozi kierowcy?
- mandat: 500 zł
- 8 punktów karnych
- brak tablic w ogóle – nawet 1500 zł

Nawet jeśli auto prowadzi świadek, wujek czy kierowca z wypożyczalni – to on ponosi konsekwencje.
Policja zwykle kończy na pouczeniu, ale tylko jeśli tablica zostaje usunięta po ich prośbie.

Jak uniknąć problemów?
- miej legalne tablice w bagażniku
- nie zasłaniaj numerów ozdobami dekoracje? Tak, ale tylko tam, gdzie są dozwolone: balony, wstążki, kwiaty, magnetyczne tabliczki (np. na drzwiach, nie na tablicach)

Marzysz o pięknym aucie na ślub? Jasne – ale nie kosztem mandatu i punktów karnych.

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Kazusy prawne, takie jak ten, służą zrozumieniu, w jaki sposób działa prawo w praktyce. 

KAZUS PRAWNY 

Kazus: Wypadek ucznia jadącego hulajnogą.

Bartek ma 13 lat i od września rozpoczął naukę w nowej szkole podstawowej. Ponieważ mieszka niedaleko, codziennie dojeżdża hulajnogą elektryczną, którą dostał od dziadków na zakończenie wakacji. Nie ma kasku ani uprawnień – uważa, że hulajnogą „może jeździć każdy”.
Pewnego ranka, jadąc chodnikiem z dużą prędkością, Bartek potrącił starszą kobietę wychodzącą z klatki schodowej. Kobieta upadła i złamała rękę. Sprawą zainteresowała się policja. Okazało się, że Bartek nie miał karty rowerowej ani zgody rodziców na poruszanie się hulajnogą elektryczną po drogach publicznych.
Rodzina poszkodowanej domaga się pokrycia kosztów leczenia i zadośćuczynienia od rodziców Bartka. Rodzice twierdzą, że „to był tylko głupi wypadek” i że chłopiec „nic złego nie chciał”.
Czy Bartek mógł legalnie jeździć hulajnogą elektryczną? Kto odpowiada za szkody?

Odpowiedź:
Nie. Zgodnie z przepisami, dzieci poniżej 18 roku życia mogą poruszać się hulajnogą elektryczną po drogach publicznych tylko posiadając kartę rowerową lub prawo jazdy kategorii AM, A1, B1 lub T. Bartek, jako 13-latek bez karty rowerowej, nie miał prawa poruszać się hulajnogą elektryczną po chodniku ani po drodze.
Odpowiedzialność za szkody cywilne (złamanie ręki kobiety) mogą ponosić jego rodzice na podstawie art. 427 Kodeksu cywilnego (niedostateczny nadzór nad małoletnim). Poszkodowana może żądać od nich odszkodowania i zadośćuczynienia. Sam Bartek może odpowiadać tylko, jeśli sąd uzna, że miał świadomość skutków swojego działania (art. 426 KC), co w tym wieku jest możliwe.

* Kazus ma charakter edukacyjny.

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Nowe przepisy, które weszły w życie 6 sierpnia br., likwidują konieczność ustalania płci martwo urodzonego dziecka jako warunku uzyskania świadczeń. Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podpisała dwa kluczowe rozporządzenia, które upraszczają dostęp do zasiłku macierzyńskiego i pogrzebowego dla kobiet po stracie. Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zapewniła, że nie będzie już biurokratycznych i nieludzkich absurdów.

Dotychczas przepisy nie pozwalały kobietom skorzystać ze skróconego urlopu po stracie dziecka (formalnie urlopu macierzyńskiego) i pozbawiały je prawa do zasiłku pogrzebowego, jeśli nie zdążyły poznać płci dziecka. W takiej sytuacji znajdowało się nawet 30 tysięcy kobiet rocznie. Oprócz traumatycznych przeżyć musiały mierzyć się z absurdalnymi przepisami, ponieważ jeśli poronienie nastąpiło przed 16 tygodniem ciąży to poznanie płci dziecka możliwe jest tylko poprzez wykonanie badań DNA, które nie zawsze są jednoznaczne. Takie badanie nie jest refundowane, cena wykonania go prywatnie to kilkaset złotych, co nakładało na rodziców dodatkowe koszty.

W lipcu Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, pełniąca funkcję Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, zatwierdziła dwa rozporządzenia mające na celu rozwiązanie tej kwestii. Jedno z nich odnosi się do zmian w przepisach dotyczących zasiłku macierzyńskiego, a drugie reguluje sprawy związane z zasiłkiem pogrzebowym.

Co uległo zmianie? 

Rozporządzenia wprowadzają nowy dokument uprawniający do wypłaty zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku pogrzebowego.

Zaświadczenie lekarza posiadającego tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub lekarza w trakcie odbywania specjalizacji w tej dziedzinie będą wydane na podstawie dokumentacji medycznej albo położniczej o martwym urodzeniu.

Zaświadczenia wydawane będą bez względu na czas trwania ciąży, na podstawie dokumentacji medycznej potwierdzającej ciążę, a w przypadku zasiłku pogrzebowego dopuszczalne jest przedstawienie również karty zgonu.

Nowe przepisy zrównują uprawnienia matek dzieci martwo urodzonych w dostępie do skróconego urlopu po stracie dziecka (formalnie urlopu macierzyńskiego) i świadczeń związanych z martwym urodzeniem dziecka (zasiłku macierzyńskiego i zasiłku pogrzebowego), bez względu na kryterium możliwości ustalenia płci takich dzieci.

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem,

- sygnaliści.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Ważne zmiany w edukacji od 1 września 2025 – szczególnie dla dzieci z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego!
Nowe przepisy dają więcej elastyczności i wsparcia uczniom z niepełnosprawnościami – zarówno w szkołach, jak i przedszkolach.

Co się zmienia?
Kontynuacja nauki mimo nowego orzeczenia
Uczniowie i przedszkolaki, którzy w trakcie roku szkolnego otrzymają nowe orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, będą mogli kontynuować naukę w dotychczasowym oddziale specjalnym (szkoła lub przedszkole).

• Wystarczy wniosek rodziców lub pełnoletniego ucznia, składany zgodnie z zasadami danej placówki.

• Dotyczy też świetlic, internatów i klas łączonych.

• Maksymalnie 2 uczniów z nowym orzeczeniem w jednym oddziale.

Nowe specjalne oddziały dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną (umiarkowaną lub znaczną) oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi.

• Takie oddziały będą mogły funkcjonować zarówno w szkołach specjalnych, jak i ogólnodostępnych.

• Limit uczniów: maks. 4 osoby.

To nie wszystko! Od września ruszają też inne zmiany w szkołach:

• Nowy przedmiot: „Edukacja zdrowotna” (zamiast WDŻ) – klasy IV–VIII i szkoły ponadpodstawowe

• Cyfrowe podręczniki – obowiązkowe udostępnianie materiałów w wersji online

• Zmiany w egzaminach – nowi egzaminatorzy i operatorzy IT

• Rozszerzenie danych w SIO i nowy nacisk na prawa uczniów

• Zmiany w finansowaniu kształcenia młodocianych pracowników

• Edukacja domowa – planowane obowiązki rejestracji i nadzoru pedagogicznego

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Kazusy prawne, takie jak ten, służą zrozumieniu, w jaki sposób działa prawo w praktyce. 

KAZUS PRAWNY: Praca dyplomowa napisana przez AI.

Student prawa, Mateusz, miał obronę pracy magisterskiej. Zamiast samodzielnie napisać pracę, poprosił znajomego o dostęp do płatnego narzędzia sztucznej inteligencji, które w kilka godzin wygenerowało kompletny tekst na temat odpowiedzialności cywilnej za błędy medyczne. Mateusz tylko nieznacznie edytował treść (dodał przypisy i zmienił tytuł), po czym złożył pracę w dziekanacie. Promotor zauważył nietypowy styl językowy i brak głębszej analizy źródeł. Podejrzewając użycie AI, zgłosił sprawę do komisji dyscyplinarnej. Równocześnie inny student odkrył, że fragmenty pracy Mateusza są identyczne z materiałami dostępnymi w Internecie i zasugerował plagiat.

________________________________________

Pytania i odpowiedzi:

• Czy użycie sztucznej inteligencji do napisania pracy magisterskiej można traktować jako plagiat w rozumieniu prawa autorskiego?
  Tak. Choć AI nie jest autorem w rozumieniu prawa autorskiego, przypisanie sobie tekstu, którego samemu się nie stworzyło, jest przywłaszczeniem autorstwa (art. 115 ustawy o prawie autorskim). To zachowanie odpowiada pojęciu plagiatu.
• Czy Mateusz ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną wobec uczelni?
  Tak. Zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, student odpowiada dyscyplinarnie m.in. za naruszenie zasad etyki studenckiej. Komisja dyscyplinarna może wymierzyć mu kary: od nagany, przez zawieszenie, aż po wydalenie z uczelni.
• Jakie przepisy prawa karnego mogą mieć zastosowanie w tym przypadku?
  Art. 115 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych– przypisanie sobie autorstwa cudzego utworu.
  Art. 272 k.k. – wyłudzenie poświadczenia nieprawdy(jeśli uzyskany dyplom traktować jako dokument urzędowy potwierdzający kwalifikacje, zdobyty na podstawie nieprawdziwych danych).
• Jak należy ocenić sytuację z perspektywy etyki akademickiej?
  To poważne naruszenie etyki – uczciwości akademickiej i zasad samodzielności. Nawet jeśli tekst nie był „skradziony” innemu autorowi, to student naruszył podstawowe standardy pracy naukowej.
• Czy narzędzie AI, które wygenerowało treść, jest „autorem” w rozumieniu prawa autorskiego?
  Nie. Autorem może być tylko człowiek. Teksty generowane przez AI nie korzystają z ochrony prawa autorskiego w Polsce i UE, ponieważ nie mają cechy twórczości ludzkiej.
• Jakie środki powinna wdrożyć uczelnia, aby przeciwdziałać nadużyciom związanym z AI?
  - systemy antyplagiatowe rozszerzone o wykrywanie treści generowanych przez AI,
  - regulaminy jasno zakazujące nieuprawnionego używania AI,
  - zajęcia edukacyjne o etycznym wykorzystywaniu nowych technologii,
  - możliwość użycia AI tylko jako narzędzia pomocniczego, z obowiązkiem ujawnienia tego faktu.

Wnioski: Mateusz dopuścił się plagiatu i naruszył etykę akademicką. Odpowiada dyscyplinarnie wobec uczelni i potencjalnie karnie. AI nie ma statusu autora, a uczelnia może unieważnić dyplom, jeśli nieuczciwość zostanie udowodniona.

* Kazus ma charakter edukacyjny.

------------------------------------------

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Od 10 września funkcjonują nowe przepisy dotyczące ubezpieczenia OC. Zmiany są znaczące tym bardziej, że za zaniedbanie obowiązku grożą surowe kary. Nowelizacja ustawy daje możliwość wypowiedzenia umowy OC po zakupie używanego auta, ze wskazaniem daty jej rozwiązania. Może być to ułatwieniem, natomiast wiąże się z koniecznością zapamiętania i pilnowania terminu.

Polisa z konkretną datą

Dotychczas kierowca, który kupił samochód używany miał dwie możliwości co do ubezpieczenia OC. Mógł korzystać z polisy poprzedniego właściciela, aż do końca jej ważności lub też wypowiedzieć istniejącą umowę i wykupić własną.

Natomiast od 10 września br., w wypowiedzeniach przesłanych do ubezpieczyciela, będzie można wskazać konkretną datę rozwiązania umowy. Termin ten nie może być wcześniejszy niż data wysłania wypowiedzenia ani późniejszy niż data wygaśnięcia polisy.

Nowa polisa w praktyce

Jeżeli w wypowiedzeniu kierowca nie wskaże takiej daty, to umowa rozwiąże się z dniem wypowiedzenia. Jak to wygląda w praktyce?

Przykład 1: Pani Skalska 12 września 2025 roku wysłała do ubezpieczyciela wypowiedzenie umowy OC, zawartej przez poprzednią właścicielkę pojazdu. Jako dzień rozwiązania tej umowy wskazała 26 września 2025 roku. To oznacza, że polisa na zakupione auto jest ważna jeszcze 2 tygodnie – wygaśnie dokładnie 26 września, a pani Skalska najpóźniej tego dnia musi zawrzeć nową umowę, która będzie obowiązywała od dnia 27 września 2025 r.

Przykład 2: Pan Iksiński 22 września wysłał do ubezpieczyciela wypowiedzenie umowy OC, którą zawarł poprzedni właściciel pojazdu. Nie określił jednak z jaka datą rozwiązuje tą polisę. Dlatego więc polisa na to auto wygaśnie dokładnie z dniem złożenia pisma, czyli 22 września. To oznacza, że Iksiński najpóźniej tego samego dnia musi zawrzeć nową umowę obowiązującą od 22 września 2025 roku.

Kiedy umowa OC nie przedłuża się z automatu

Jeżeli nabywca samochodu chce korzystać z OC sprzedającego do końca obowiązywania zawartej już polisy, to w tym zakresie nic się nie zmieniło i taka możliwość nadal istnieje. Nie można zapomnieć, że po zmianie właściciela pojazdu, umowa ubezpieczenia OC nie przedłuża się automatycznie. Nowy właściciel najpóźniej w ostatnim dniu obowiązywania umowy musi zawrzeć nową z dowolnie wybranym ubezpieczycielem.

Co istotne, sprzedający pojazd oraz kupiec mają obowiązki informacyjne wynikające z tej transakcji. Zbywca ma 30 dni na powiadomienie wydziału komunikacji o sprzedaży pojazdu i 14 dni na poinformowanie o tym ubezpieczyciela. Kupującego obowiązuje termin 30 dni na rejestrację auta w swoim wydziale komunikacji.

Brak ważnego OC grozi nałożeniem ustawowej kary. Jeszcze poważniejsze konsekwencje czekają na osobę, która spowoduje wypadek bez ważnej polisy – w takim przypadku zarówno właściciel pojazdu, jak i sprawca zdarzenia (jeśli są różnymi osobami) muszą z własnej kieszeni pokryć odszkodowania i inne świadczenia dla poszkodowanych.

Rolnicy z nowymi regulacjami

Nowelizacja przepisów dotyczy również obowiązkowego ubezpieczenia OC dla rolników oraz obowiązkowego ubezpieczenia budynków, wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, dotyczącego ognia i innych zdarzeń losowych. Podobnie jak w poprzednich przypadkach również po zmianie własności nowy właściciel będzie miał możliwość wypowiedzenia umowy ubezpieczenia, która została zawarta przez poprzedniego właściciela, ze wskazaniem daty rozwiązania umowy. W przypadku OC rolników i ubezpieczenia budynków rolniczych także konieczne jest zachowanie ciągłości ochrony ubezpieczeniowej. Nie może być ani jednego dnia przerwy.

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem,

- sygnaliści.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Od 1 czerwca 2025 zmieniły się limity dorabiania dla rencistów i osób na wcześniejszej emeryturze! 
Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina: nowe progi będą obowiązywać do 31 sierpnia 2025 r. i są wyższe niż w poprzednim kwartale.

Co się zmienia?

Jeśli nie osiągnąłeś jeszcze wieku emerytalnego (60 lat kobieta / 65 lat mężczyzna), uważaj na limity! Ich przekroczenie może oznaczać zmniejszenie lub zawieszenie wypłaty świadczenia.

Nowe limity przychodu brutto (VI–VIII 2025):

- do 6 273,60 zł – świadczenie pozostaje bez zmian
- powyżej 6 273,60 zł, ale poniżej 11 650,97 zł – ZUS pomniejszy świadczenie, maksymalnie o:
939,61 zł – emerytury i renty całkowite
798,72 zł – renty rodzinne (1 osoba)
704,75 zł – renty częściowe
- powyżej 11 650,97 zł – ZUS zawiesi wypłatę świadczenia

Bez limitów mogą dorabiać:

- osoby, które osiągnęły wiek emerytalny (z wyjątkiem tych z podwyższoną emeryturą do minimum 1878,91 zł – tam limit nadal obowiązuje)
- renciści wojskowi i inwalidzi w związku ze służbą
- osoby pobierające rentę rodzinną korzystniejszą niż emerytura z tytułu wieku

Uważaj! Przychód, który wpływa na limity to m.in.:

- umowy o pracę, zlecenia, dzieło (jeśli z obecnym pracodawcą)
- działalność gospodarcza
- członkostwo w radzie nadzorczej
- sportowe stypendia, zasiłki i inne dochody ze składkami ZUS

Jeśli dorabiasz do renty lub wcześniejszej emerytury – koniecznie poinformuj ZUS o prognozowanych zarobkach, żeby uniknąć zwrotu nienależnych świadczeń!

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.

Kazusy prawne, takie jak ten, służą zrozumieniu, w jaki sposób działa prawo w praktyce. 

KAZUS PRAWNY: Nieobecność dziecka w szkole.

Państwo Kowalscy mają 12-letniego syna, który uczęszcza do 5 klasy szkoły podstawowej. Od początku semestru chłopiec opuścił już łącznie 40 godzin lekcyjnych bez usprawiedliwienia. Wychowawca poinformował rodziców o obowiązku usprawiedliwienia nieobecności, ale rodzice zignorowali prośby szkoły i nie przedstawili żadnych wyjaśnień.
Dyrektor szkoły, po zasięgnięciu opinii pedagoga, sporządził notatkę służbową i wysłał pismo do rodziców, wzywając ich do usprawiedliwienia nieobecności i zapewnienia realizacji obowiązku szkolnego. Ponieważ rodzice nie zareagowali, dyrektor zgłosił sprawę do gminy.

Pytania do kazusu:
1. Czy rodzice mają prawny obowiązek usprawiedliwiać nieobecności dziecka?
2. Jakie są konsekwencje prawne braku usprawiedliwienia nieobecności?
3. Jakie kroki może podjąć szkoła i gmina w tej sytuacji?
4. Czy rodzicom grożą sankcje finansowe lub inne?

Odpowiedzi i omówienie:
1. Obowiązek usprawiedliwiania nieobecności
Tak. Zgodnie z art. 40 ustawy – Prawo oświatowe, rodzice mają obowiązek zapewnienia spełniania przez dziecko obowiązku szkolnego. W praktyce oznacza to m.in. informowanie szkoły o przyczynach nieobecności i ich usprawiedliwianie zgodnie z wewnętrznym regulaminem szkoły.

2. Konsekwencje braku usprawiedliwienia
Nieusprawiedliwione nieobecności traktuje się jako naruszenie obowiązku szkolnego. Szkoła może wystawić upomnienie wychowawcze, a jeśli sytuacja się powtarza – dyrektor zgłasza sprawę do wójta/burmistrza/prezydenta miasta (organu gminy).

3. Kroki szkoły i gminy
• Etap 1: wychowawca informuje rodziców i wzywa do usprawiedliwienia.
• Etap 2: dyrektor wysyła pisemne upomnienie.
• Etap 3: jeśli brak reakcji – szkoła zawiadamia gminę.
• Etap 4: gmina może przeprowadzić postępowanie wyjaśniające i wydać decyzję o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia (na podstawie art. 42 ustawy – Prawo oświatowe oraz art. 121 Kodeksu postępowania administracyjnego).

4. Sankcje wobec rodziców
Rodzicom grozi grzywna – może wynosić do do 10 000 zł, ale najczęściej jest to niższa kwota nakładana stopniowo.
W przypadku uporczywego uchylania się od obowiązku szkolnego dziecka, możliwe jest także skierowanie sprawy do sądu rodzinnego, który może zastosować środki nadzoru kuratora.

Podsumowanie:
Nieusprawiedliwione nieobecności w szkole są poważnym naruszeniem obowiązku szkolnego. Szkoła i gmina mają prawo stosować środki dyscyplinujące wobec rodziców – od upomnienia, przez wezwania, aż po nałożenie grzywny. W skrajnych przypadkach sprawa może trafić do sądu rodzinnego.

* Kazus ma charakter edukacyjny.

POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ? SKORZYSTAJ Z DARMOWYCH PORAD W PUNKTACH NA TERENIE CAŁEJ POLSKI!

Z nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego skorzystać może:

- każda osoba fizyczna, która potwierdzi stosownym, pisemnym oświadczeniem, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (do pobrania i podpisania w punkcie),

- osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku, co należy potwierdzić dodatkowym oświadczeniem.

Każda osoba, która chce skorzystać z porady, powinna wcześniej umówić się na wybrany dzień i godzinę wizyty w konkretnym punkcie.

Rejestracji można dokonać:

- telefonicznie pod numerem wskazanym na stronie internetowej starostwa lub urzędu miasta na prawach powiatu,

- on-line: za pośrednictwem strony zapisy-np.ms.gov.pl Podczas rejestracji nie trzeba podawać żadnych swoich danych osobowych, ani informować o sprawie, w której potrzebujemy pomocy lub konsultacji.