Powiat
Białostocki

Szlak Cerkwi Prawosławnych

Wyjątkową atmosferę gminy Michałowo oddają liczne cerkwie, które można zwiedzić wędrując specjalnym szlakiem. Najstarsza spośród nich, cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego pochodzi prawdopodobnie z końca XVII w. i znajduje się w Topolanach. Dalej szlak wyznaczają: piękna cerkiew pw. Świętego Mikołaja z 1908 r. w Michałowie; szczególnie ciekawa architektonicznie cerkiew pw. Świętego Jana Chrzciciela w Nowej Woli; cerkiew pw. Narodzenia Bogarodzicy z 1912r. w Juszkowym Grodzie oraz kapliczka pw. Świętego Mikołaja w Bachurach. Szlak na terenie gminy Michałowo zamyka cerkiew pw. Podwyższenia Świętego Krzyża w Jałówce ze wspaniałym ikonostasem. Obok tej cerkwi znajduje się niezwykle rzadko spotykana dzwonnica z trzema kopułami.

Zielony szlak pieszy: Narewka – Waliły Stacja - liczy sobie 67 kilometrów i łączy Puszczę Białowieską z Puszczą Knyszyńską biegnąc obok zbiornika wodnego Siemianówka. Poza walorami krajobrazowymi i przyrodniczymi ukazuje zabytkowe obiekty sakralne.

Żółty szlak rowerowy ma w sumie 75 km i prowadzi przez najciekawsze miejsca gminy Michałowo. Rozpoczyna się w Królowym Moście należącym do gminy Gródek i kończy się w Jałówce. Z tejmiejscowości można jednak udać się dalej. Wzdłuż doliny rzeki Świsłocz, poprzez Bobrowniki, Kruszyniany i Walitły, znów wrócimy do Królowego Mostu.

Zanim ruszymy – Królowy Most. Jest to miejscowość położona nad rzeką Płoską. Do końca XIV w. znana była pod nazwą Annopol (Janopol). W Królowym Moście możemy podziwiać kaplicę pochodzącą z 1840 r., cerkiew p.w. św. Anny z 1928 r. malowniczo położoną u podnóża Wzgórz Świętojańskich. Znajduje się tu także węzeł szlaków turystycznych, którymi można kontynuować wycieczkę w kierunku Supraśla, Białegostoku i Krynek. Z Królowego Mostu kierujemy się do wsi Downiewo, skąd przez pomnikową aleję drzew i most dojeżdżamy do Świnobrodu.

Świnobród. Trafimy tam po przejechaniu siedmiu kilometrów. Jest to miejscowość założona w I poł. XIX w. Na rzece Świniobródce wybudowano wtedy młyn wodny i tartak. W końcu XIX w. uroczysko nabyła rodzina Hasbachów - przemysłowców z Białegostoku, którzy wybudowali tam fabrykę sukna i farbiarnię. W 1915 roku Aleksander Hasbach zdemontował maszyny w fabryce i wywiózł je w głąb Rosji. Możemy obejrzeć pozostałości po zakładach oraz dwa urzekające stawy w Świniobrodzie i Stanku, które mijamy, kierując się przez tory kolejowe w stronę Sokola.

Sokole – znajdująca się na 10 kilometrze szlaku miejscowość leży na trasie Zabłudów – Gródek – Grodno. W XVIII w. istniała tu karczma, która dała początek osadzie. W 1887 r. wybudowano linię kolejową Białystok - Wołkowysk, przebiegającą min. przez Sokole. Obecnie wieś ma charakter letniskowy. Wyjeżdżając z Sokola w kierunku szosy Białystok – Michałowo mijamy ośrodek wypoczynkowy i kierując się w stronę Topolan przecinamy szosę Białystok – Michałowo. Wjeżdżając do wsi, skręcamy w lewo i zatrzymujemy się przy cerkwi.

Topolany (19 km szlaku) – w XVII w. folwark należał do hrabstwa zabłudowskiego. Znajdowała się tu cerkiew unicka, obecnie prawosławna, która pochodzi z przełomu XVII i XVIII w. Jest to najstarszy obiekt sakralny na terenie gminy Michałowo. Z Topolan jedziemy w kierunku Michałowa. Na końcu wsi skręcamy w prawo i kierujemy się w stronę Hieronimowa.

Hieronimowo (23 km szlaku) – miejscowość założona w XVII w. w hrabstwie zabłudowskim. Możemy tu zwiedzić pozostałości założenia dworskiego z XVIII i XIX w., po czym kierując się w stronę Michałowa, przejeżdżając przez wieś Kazimierowo, dojeżdżamy ulicą Hieronimowską do Michałowa. Z ulicy Hieronimowskiej skręcamy w prawo na ulicę Nowy Świat i dojeżdżamy do cerkwi prawosławnej.

Michałowo (29 km szlaku) – siedziba gminy, miejscowość licząca ponad 3,5 tys. mieszkańców. W XVIII w. była znana pod nazwą Niezbudka, od 1832 r. już jako Michałowo. Do 1915 r. był to ośrodek przemysłowy – znajdowały się tu 43 zakłady. Zwiedzamy tu drewnianą cerkiew p.w.św Mikołaja z 1908 r. Potem jedziemy do centrum o układzie urbanistycznym z lat 30 – tych XIX w., a następnie skręcamy w prawo, w ulicę Gródecką, a następnie znów w prawo w ulicę Sienkiewicza i w lewo w ulicę Żwirki i Wigury. Godny obejrzenia jest kościół p.w. Opatrzności Bożej w stylu neogotyckim z 1910 r. Od kościoła jedziemy ulicą Leśną w kierunku Nowej Woli mijając po drodze cegielnię w Lesance.

Nowa Wola (33 km szlaku) – wieś założona w II poł. XIX w. w hrabstwie zabłudowskim. Możemy zwiedzić cerkiew p.w. św. Jana Chrzciciela z 1908 r. oraz kaplicę prawosławną p.w. Bogarodzicy na cmentarzu grzebalnym z I poł. XIX w. Z Nowej Woli jedziemy w kierunku Jałówki. Po przejechaniu ok. 1,5 km przed Imszarem skręcamy w lewo do wsi Gorbacze.

Rezerwat „Gorbacz” (39 km szlaku) – to niezwykłe miejsce znajduje się na południe od wsi Gorbacze. Trafimy tu na jezioro powstałe około 100 tys. lat temu po zlodowaceniu środkowopolskim. Jest to najstarszy naturalny zbiornik wodny na Podlasiu. Jadąc dalej na wschód, za Starymi Kuchmami skręcamy w prawo mijając pomnik Powstańców 1863 r. i dojeżdżając do szosy Michałowo – Jałówka kierujemy się w stronę Juszkowego Grodu.

Juszkowy Gród (50 km szlaku) – został założony na początku XIX w. w odległości 800 m od Karczmy Stanisławowskiej przy trakcie Narew – Jałówka. Możemy zwiedzić cerkiew p.w. Narodzenia NMP z 1912 r. Następnie jedziemy w kierunku Hajnówki do Bondar.

Bondary (55 km szlaku) – wieś założona w latach 70. XVIII w. Ludność wsi zajmowała się bednarstwem. W latach 1977–1993 wybudowano tu zbiornik wodny na rzece Narew o powierzchni 3259 ha, przy którym gnieździ się kormoran czarny, orzeł bielik i rybołów. 

Z szosy Bondary – Hajnówka za przystankiem autobusowym skręcamy w lewo na plażę, mijając po prawej Dom Pomocy Społecznej „Spokojna Przystań”. Następnie jedziemy przy betonowym basenie obok plaży przez las do szosy Michałowo – Jałówka dojeżdżając do drogowskazu Bachury skręcamy w prawo mijając kapliczkę. Kiedy znajdziemy się we wsi kierujemy się na prawo.

Bachury (60 km szlaku) – to wieś, która została założona w XVIII w. Znajduje się tam kapliczka prawosławna p.w. św. Mikołaja z 1938 r. zbudowana w miejscu poprzedniej z XVIII w. Docierając do końca wsi skręcamy w lewo i jedziemy wzdłuż zbiornika wodnego Siemianówka mijając przystań rybacką, gdzie można kupić świeże ryby. Niedaleko przystani znajduje się pole biwakowe. Stąd jedziemy na wschód do szosy Michałowo – Jałówka. Skręcamy w prawo i dojeżdżamy do Szymek.

Szymki (68 km szlaku) – wieś założona na początku XVI w. przez Szymka Matusa. Na końcu wsi skręcamy w lewo, a następnie w prawo i dojeżdżamy do Nowosady.

Nowosady (70 km szlaku) – wieś powstała w XVI w. na trasie Narew – Jałówka – Wilno. Około dwa kilometry na wschód od wsi mieści się dwór Rubinowo. Na końcu wsi skręcamy w lewo do Jałówki.

Jałówka (75 km szlaku) – miejsce krzyżowania się szlaku królewskiego Kraków – Wilno i mazowieckiego Warszawa – Wilno. Jałówka jest najstarszą miejscowością na terenie gminy Michałowo. W XV w. założono tu dwór książęcy Jałówka, a nieopodal jego osadę o tej samej nazwie. W 1545 r. król Zygmunt August nadał miejscowości prawa miejskie. Od 1572 r. Jałówka niegrodowym starostwem. Po upadku powstania styczniowego w 1866 r. skasowano parafię katolicką i pozbawiono ją praw miejskich, chociaż funkcję miasteczka Jałówka pełniła do 1939 r. We wsi można zwiedzić kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Pańskiego z 1966 r., ruiny kościoła p.w. św. Antoniego z 1915 r. zburzonego przez Niemców w 1944 r., cmentarz żydowski (unikalny pomnik kamiennego drzewa) katolicki, prawosławny z nagrobkami i pomnikami z poł. XIX w. Można również przenocować w kwaterze agroturystycznej. 

Jadąc dalej żółtym szlakiem rowerowym poprzez malownicze okolice Mostowlan, Bobrownik, Kruszynian wrócimy do Królowego Mostu lub dotrzemy do Krynek.