W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Dodatkowo, korzystanie z naszej witryny oznacza akceptację przez Państwa klauzuli przetwarzania danych osobowych udostępnionych drogą elektroniczną.
Powrót

Pasja poszukiwań i odkrywania tajemnic Ziemi Koneckiej

Okres 3 ostatnich lat aktywności ​​​​​​​i działań Stowarzyszenia Historycznego „Pasja” na terenie Powiatu Koneckiego podsumowano w dniu 6 listopada 2021 r. wystawą na terenie Zabytkowego Zakładu Hutniczego w Maleńcu.

Podsumowanie działań Stowarzyszenia Historycznego „Pasja” na terenie Powiatu Koneckiego

Dyrektor ZZH Maleniec, Maciej Chłopek, zaproponował prezentację odnalezionych przedmiotów szerszej publiczności. Była to okazja, by zobaczyć z bliska i dotknąć tych kawałków historii odnalezionych w Końskich, Sielpi i Maleńcu. Wydarzenie na które przybyło około 80 osób, otworzył dyrektor Maciej Chłopek. W trakcie prezentacji zbiorów przedstawiciele SH Pasja odpowiadali na pytania gości dotyczące historii poszukiwań i opowiadali ciekawostki związane z niektórymi znaleziskami.

Po zwiedzaniu zabytkowych wnętrz zakładu gospodarze przygotowali niespodziankę - wystrzał z repliki armaty czarnoprochowej. Działania SH „Pasja” w minionym okresie najlepiej zrelacjonował Radosław Nowek, od wielu lat zgłębiający historię „Naszej Małej Ojczyzny”:

„Dzięki wspólnym działaniom i zaangażowaniu wielu osób oraz instytucji, na przestrzeni ostatnich 3 lat udało się przeprowadzić kilka inicjatyw poszukiwawczych. W roku 2018, z inicjatywy Krzysztofa Woźniaka, koneckiego regionalisty i historyka, uruchomiliśmy procedury w celu uzyskania pozwoleń na poszukiwanie depozytu broni z okresu powstania styczniowego. Za zgodą burmistrza Końskich oraz pozwoleniu z WKZ Kielce, w roku 2019 mogliśmy przeprowadzić nieinwazyjne badania terenu Muzeum Techniki w Sielpi, za pomocą najnowocześniejszego sprzętu. W badaniach udział wzięli przedstawiciele 3 grup historycznych oraz program TV „Było nie minęło”, który wyemitował 2 odcinki nagrań z poszukiwań. Udało się wyznaczyć kilka interesujących punktów, w tym jeden bardzo obiecujący, który potwierdzał wersję sprzed wojny. W roku 2020, po uzyskaniu odpowiednich zezwoleń, przeprowadziliśmy badania wykopowe w celu podjęcia depozytu 3 skrzyń z bronią. W miejscu wykopu natrafiliśmy na ślady wykopu z okresu międzywojennego oraz resztki okuć skrzyń, gwoździ i kawałki blach. Mimo tego, że ktoś nas ubiegł w podjęciu depozytu, udało się odnaleźć 7 elementów broni oraz ponad 30 kul ołowianych. Odnalezione - zamek do karabinu z kurkiem, blachy kciukowe, tzw. skałki i kule, potwierdziły że legenda była prawdą. Do końca 2020 roku SH Pasja, przeprowadziła jeszcze kilkanaście badań poszukiwawczych za pomocą wykrywaczy metalu na terenie muzeum w Sielpi. Odnalezione przedmioty trafią do muzeum w Końskich. Z inicjatywy dyrektora ZZH w Maleńcu, Macieja Chłopka wiosną 2021 roku rozpoczęły się badania poszukiwawcze na terenie dawnego zakładu w Maleńcu. Teren samego zakładu oraz teren przyległy, objęty pozwoleniem, był niezwykle trudny i wymagający zastosowania specjalistycznego sprzętu. Ziemia naszpikowana odłamkami metalu, popiołem poprodukcyjnym zawierającym szlakę z metalami, stwarzała duże trudności. Mimo wszystko, podczas poszukiwań udało się nie tylko wykopać kilkaset kilogramów złomu, odnaleziono wiele ciekawych przedmiotów, związanych z życiem mieszkańców Maleńca i pracowników zakładu metalowego. Jednym z ciekawszych znalezisk jest srebrny kieliszek kiduszowy, używany przez ludność żydowską przy rytualnych obmyciach w Mykwie, która stała w pobliżu zakładu. Znaleźliśmy sporo guzików z okresu od XVIII, XIX wieku, czasów II wojny światowej i PRL-u. Wykopaliśmy kilka ciekawostek, w tym: guzik 16 szkockiego regimentu, kawałek tarczy amazonek orła z czako, z okresu powstania listopadowego, monogram cara Aleksandra II z sakwy saperskiej, monety, elementy wyposażenia wojskowego z różnych okresów historycznych oraz wiele zwykłych, drobnych przedmiotów używanych przez żyjących w Maleńcu ludzi. Wszystkie odnalezione przedmioty, po konserwacji i weryfikacji przez archeologa z WKZ Kielce, trafią na stałą ekspozycję w ZZH Maleniec. Rewitalizacja Końskich, rozpoczęła się na początku 2021 roku, pracami przy budowie ronda u zbiegu ulic – Piłsudskiego i Kazanowskiej. Ze względu na prowadzony charakter robót, niesprzyjającej pogodzie i braku ustaleń z prowadzącą nadzór archeologiczny nad zadaniem, nie mogliśmy przeprowadzić żadnych badań na gruncie. Szkoda, bo miejsce budowy znajduje się w bezpośrednim styku cerkwi prawosławnej, rozebranej w okresie międzywojennym. Udało się jedynie przeszukać kilka hałd ziemi wywiezionej z wykopów. Znaleźliśmy jedynie monety z okresu PRL. Druga część prac związanych z rewitalizacją dotyczyła wymiany rurociągów ciepłowniczych na terenie Kościoła, skwerku i całej ulicy Piłsudskiego, od nowego ronda do ulicy Mieszka I. Podczas badań udało się pozyskać wiele ciekawych przedmiotów, w tym złoty dukat z XVI wieku, denar Jana Olbrachta z 1492 roku z początku budowy obecnego kościoła, srebrne monety od XVI-XIX wieku. Guziki, biżuteria i inne drobne przedmioty. Jedną z ciekawostek jest srebrna wpinka herbowa francuskiej rodziny d'Hauterive, osiadłej w Polsce w XVI-XVII wieku. Drugie niezwykłe znalezisko z terenu kościoła, to zespół cienkich srebrnych monet śląskich, tak zwanych trojaków z XVII wieku. Monety nie były w obiegu, ale płacono nimi tak zwaną wagą srebra. Do terenów związanych z poszukiwaniami dołączył park. Od lipca mogliśmy przeszukiwać rozebrane, dawne alejki parkowe. Podczas badań udało się pozyskać bardzo wiele przedmiotów z okresu budowy parku, aż do współczesności. Oprócz niezwykle ciekawych guzików, znaleźliśmy sporo monet oraz przedmiotów związanych z życiem mieszkańców pałacu i samego miasta. Z ciekawszych znalezisk – żeliwna plakieta Związku Legionów w Końskich odnaleziona w parku przez pracowników firmy i przekazana Pasji, niemiecki bagnet liść z I WŚ, kilkanaście butelek szklanych, kałamarzy itd. Kilka przedmiotów jest bezpośrednio powiązana z dawnym życiem miasta – marka narzędziowa z fabryki Neptun, żetony BS, ozdobna klamka z pałacu, sygnowane guziki kontuszowe, a także niewielki, pięknie zdobiony flakonik po perfumach z XIX wieku, które czuć do dziś. Ostatnim punktem, gdzie Pasja przeprowadziła badania poszukiwawcze, było miejsce nazywane przez mieszkańców „Kołem Fortuny”, dawniej Annotarg. Mieliśmy niewiele czasu na przebadanie tego terenu, ale w końcu udało się i pozyskaliśmy tam kilka ciekawych przedmiotów. Oprócz monet i guzików znaleźliśmy tak zwaną plakietę pielgrzymią, przedstawiającą głowę Jana Chrzciciela w asyście skrzydeł aniołów. Nie znamy jeszcze okresu, z jakiego może pochodzić plakieta. Obecnie jest weryfikowana przez specjalistów.”

na podstawie materiałów SH „Pasja”

Adam Kubka

Zdjęcia (4)

{"register":{"columns":[]}}