Powiat
Hajnowski

Energia odnawialna to w kontekście zmian klimatycznych oraz gospodarczych bezpieczna przyszłość. Wykorzystywanie naturalnych zasobów do produkcji zielonej energii stanowi globalny trend, w który wpisują się działania Powiatu Hajnowskiego w województwie podlaskim. Inicjatywy podejmowane przez samorząd regionu Puszczy Białowieskiej, a także kolejne samorządy i władze województwa, wskazują, że Podlaskie może stać się niezależne energetycznie.

Pierwsze kroki w tym kierunku Powiat Hajnowski podjął w 2015 r. – w efekcie współpracy z Fundacją EuroNatur i Stowarzyszeniem Energievision z Niemiec samorząd dysponuje „Planem energetycznym, zachowania czystości powietrza i ochrony klimatu dla Powiatu Hajnowskiego”. Ten dokument analityczny wskazuje najkorzystniejsze „zielone rozwiązania” dla powiatu, biorąc pod uwagę uwarunkowania przyrodnicze, społeczne i ekonomiczne.

Podstawą planu jest integracja rozwoju gospodarczego z postępem OZE, co daje możliwość produkcji energii na miejscu. Wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii pozwoli ograniczyć import energii z zewnątrz, a tym samym realnie wpłynie na stan portfeli mieszkańców. Powiat Hajnowski jako jedyny w Polsce posiada tego typu analizę.

Doradztwo i promocja OZE

Zawarte w Planie wytyczne są wykorzystywane w praktyce. W 2019 r. w wyniku kontynuacji polsko-niemieckiej współpracy samorząd hajnowski utworzył Centrum Energii Odnawialnej (https://centrumenergii.com/). To miejsce, w którym mieszkańcy, samorządy i przedsiębiorcy z regionu korzystają z nieodpłatnej pomocy w zakresie zastosowania OZE, wymiany źródeł ciepła, systemów wentylacji oraz aplikacji o dofinansowanie ze środków krajowych i unijnych.

Centrum wykonuje nieodpłatne audyty energetyczne oraz sporządza kompleksowe koncepcje instalacji źródła ciepła/energii, dostosowanej do indywidualnych potrzeb.

Działania w 2022 roku

Aktualnie powiat realizuje kolejny projekt. We współpracy z Fundacją 100prozenterneuerbar (Niemcy) trwają prace nad koncepcją produkcji ciepła z OZE dla miasta Hajnówka – lokalnego centrum regionu. Projekt ma charakter innowacyjny. Zakłada opracowanie nowego, modelowego rozwiązania produkcji ciepła z odnawialnych źródeł energii, z wykorzystaniem istniejącej sieci c.o. Miasta Hajnówka. Zastosowanie go będzie miało pozytywny wpływ na środowisko naturalne, gospodarkę regionalną oraz lokalny rynek pracy. Realizacja zadania potrwa do 2023 r. To kolejny krok ku samowystarczalności energetycznej powiatu.

Jednocześnie – w miarę pozyskiwania środków finansowych – instalacje fotowoltaiczne montowane są na powiatowych budynkach użyteczności publicznej. Z „prądu ze słońca” korzystają dwie powiatowe szkoły ponadpodstawowe w Hajnówce, Dom Pomocy Społecznej w Białowieży, Środowiskowy Dom Samopomocy w Hajnówce oraz Centrum Turystyki i Promocji Kraina Żubra koło Białowieży. Z kolei w powiatowym szpitalu w Hajnówce oraz w Zakładzie Pielęgnacyjno-Opiekuńczym wykorzystywane są kolektory słoneczne.

Dzięki aktywnemu pozyskiwaniu funduszy z OZE korzystają także mieszkańcy. Decyzją Zarządu Województwa Podlaskiego 5 gmin powiatu hajnowskiego finansuje zakup i montaż instalacji fotowoltaicznych i solarnych na budynkach mieszkalnych. Jest to możliwe dzięki dotacjom z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego.

Tak dla zielonej energii – kampania informacyjna

Równocześnie wśród mieszkańców regionu i przedsiębiorców prowadzona jest „zielona edukacja”. Z końcem marca br. Powiat Hajnowski w porozumieniu z Urzędem Miasta Hajnówka wystartował z kampanią „Tak dla zielonej energii w Powiecie Hajnowskim”.

W ramach kampanii samorząd powiatu organizuje „Dni Otwarte z OZE” – w wybrany dzień w miesiącu zainteresowani mieszkańcy regionu mogą nieodpłatnie zasięgnąć porady specjalistów w zakresie odnawialnych źródeł energii i możliwości dofinansowania. Ponadto chętni mogą liczyć na pomoc w wypełnianiu wniosków z Programu „Czyste Powietrze”. W porozumieniu z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku i samorządem miasta Hajnówka regularnie odbywają się spotkania informacyjne dotyczące zasad programu „Czyste Powietrze” (ostatnie – w czerwcu br.). Na jesień zaplanowano realizację audytów energetycznych z wykorzystaniem kamery termowizyjnej u zainteresowanych właścicieli budynków mieszkalnych.

To nie wszystko. Mając na uwadze dynamiczny rozwój rynku OZE, samorząd zdecydował o wprowadzeniu dodatkowego przedmiotu. W roku szkolnym 2022/2023 uczniowie technikum mechanicznego w Zespole Szkół Zawodowych w Hajnówce będą uczęszczać na zajęcia z nowego przedmiotu: Montaż i uruchamianie urządzeń i systemów energetyki odnawialnej.

Katarzyna Miszczuk, Starostwo Powiatowe w Hajnówce