Powiat
Hajnowski

Wizyta studyjna miała na celu pokazanie sprawdzonych metod pozyskiwania energii z elektrowni wiatrowych, ciepłowni na zrębki, biogazowni i ogniw fotowoltaicznych na miejscu. Uczestnicy odwiedzili również Rolniczy Ośrodek Szkoleniowy w Bayreuth, który kształci młodzież na kierunkach rolniczych i ogrodniczym oraz prowadzi różnorodne  kursy dokształcające dla rolników.

Przeprowadzono badanie termograficzne wytypowanych przez wójtów budynków komunalnych w gminach Czyże, Narew, Narewka, Hajnówka, Białowieża, Kleszczele i Dubicze Cerkiewne. badane miało na celu ocenę budynków pod względem strat ciepła

Przedstawienie burmistrzom i wójtom celów projektu „Zasobooszczędny rozwój regionalny na Podlasiu” i przebiegu działań projektowych na obszarze Powiatu Hajnowskiego. Dyskusja na temat oczekiwań władz lokalnych odnośnie  "Planu energetycznego, zachowania czystości powietrza i ochrony klimatu dla Powiatu Hajnowskiego".  

Omówienie części składowych "Planu energetycznego, zachowania czystości powietrza i ochrony klimatu dla Powiatu Hajnowskiego"  na podstawie przykładów praktycznych zastosowanych w innych regionach. Ogólne oszacowanie potencjału odnawialnych źródeł energii  i pozytywnych konsekwencji dla gospodarczego wzmocnienia regionu.

Wizja lokalna w budynkach użyteczności publicznej, m.in. szkołach, urzędach gmin, oczyszczalniach ścieków, wodociągach, świetlicach wiejskich pod kątem zastosowania w nich rozwiązań gwarantujących oszczędności energetyczne. Szczególną uwagę zwrócono na możliwość zastosowania odnawialnych źródeł energii - instalacji solarnych i fotowoltaicznych oraz pomp ciepła, które w znaczący sposób mogłyby pokryć zapotrzebowanie własne na energię i obniżyć koszty użytkowania budynków.

Celem wyjazdu było poznanie doświadczeń niemieckich w zakresie zastosowania różnych źródeł energii odnawialnych w powiecie Hof. Uczestnicy wyjazdu obejrzeli Zakład przefermentowywania odpadów biologicznych Hochfranken i Centrum energii biologicznej do produkcji gazu z odpadów biologicznych w powiatach Hof i Wunsiedel oraz zwiedzili firmę Delsana zajmującą się oświetleniem ulic. Ponadto spotkali się z przedstawicielami gmin Gattendorf i Stammbach oraz pełnomocnikeiem ds. energii Powiatu w Hof

Zebranie szczegółowych danych ankietowych z wszystkich gmin Powiatu Hajnowskiego dotyczących m.in. utrzymania i stanu technicznego nieruchomości komunalnych, stosowanych systemów grzewczych, oczyszczalni ścieków itp.  w celu przeprowadzenia analiz energetycznych i sprecyzowania konkretnych rozwiązań i innowacji.

Odbyła się wizyta przedstawiciela Energievision Frankenwald e. V. w gminach Białowieża i Kleszczele - przedstawienie kalkulacji opłacalności zastosowania instalacji fotowoltaicznych i zbiorczej sieci ciepłowniczej na zrębki w mieście Kleszczele

Omówienie możliwości współpracy Fundacji EuroNatur  z dyrektor Euroregionu Puszcza Białowieska na Białorusi Zoją Mieczkowską.

Spotkanie z Burmistrzem Miasta Hajnówka, Wójtem Gminy Narewka  i kierownikami miejskich jednostek budżetowych na temat propozycji dla sieci ciepłowniczej.

Wizyta w firmie Pronar i rozmowa z Prezesem Pronaru p. Martyniukiem na temat sporządzenia kalkulacji opłacalności odnawialnych źródeł energii w firmie.

Spotkanie z przedstawicielami Polskiej Grupy Biogazowej S.A. p. Bogdanem Rybaczewskim - Członkiem Zarządu i  Dyrektorem Generalnym Izby Gospodarczej OZE. p. Michałem Ćwil na temat współpracy ze stroną niemiecką.

Odbyła się wizyta Burmistrza Miasta Hajnówka i dyrektorów jednostek Urzędu Miasta Hajnówka do Bawarii w celu poznania doświadczeń niemieckich na miejscu - zwiedzanie Zakładu utylizacji odpadów organicznych Hochfranken w Rehau, komunalnej oczyszczalni ścieków Abwasserverband Selbitztal z komorą fermentacyjną do produkcji gazu metanowego i przekształceniu w elektrociepłowni na prąd i ciepło, Zakładu Kompostowniczego Solg, biogazowni, Przedsiębiorstwa Miejskiego w Wunsiedel.

• Spotkanie 19-21.04.2017 r.

Rozmowy na temat możliwości przekształcenia sieci ciepłowniczej w Hajnówce na zrębki drewniane.

• Spotkanie 11- 14.07.2017 r.

Spotkanie w Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych na temat możliwości współpracy w ramach projektu realizowanego w naszym regionie. Poznanie Puszczy Białowieskiej po stronie białoruskiej.

• Spotkanie 22-24.08.2017

W dniach 22-24.08.2017 r. odbyło się kolejne spotkanie robocze w ramach polsko - niemieckiego projektu "Zasobooszczędny rozwój regionalny na Podlasiu".

• Wizyta w Bawarii 9-13.10.2017 r.

W dniach 9-13.10.2017 r. odbyła się w ramach realizowanego przez Powiat Hajnowski z Fundacją EuroNatur (Niemcy) projektu pn. "Zasobooszczędny rozwój regionalny na Podlasiu"  kolejna wizyta robocza przedstawicieli samorządów Powiatu Hajnowskiego  do Bawarii.

• Spotkanie 24.10.2017

Dnia 24.10.2017 r. odbyło się spotkanie przedstawicieli samorządów powiatu hajnowskiego  z delegacją niemiecką w składzie: Lutz Ribbe- dyrektor Fundacji EuroNatur, Herbert Just - kierownik działu Dywersyfikacji i Rozwoju Strukturalnego w Urzędzie ds. Żywności, Rolnictwa i Leśnictwa w Münchberg, kierownik działu ds. Programu LEADER w Północnej Frankonii oraz Karl - Philipp Ehrler - Burmistrz Gminy Stammbach, Wolfgang Degelmann Prezes Stowarzyszenia  Energievision Frankenwald e.V., Martin Kastner Stowarzyszenie  Energievision Frankenwald e.V.
Celem spotkania było podzielenie się przedstawicieli z Niemiec praktycznymi doświadczeniami we wdrażaniu odnawialnych źródeł energii na ich terenie. Wdrożenie różnych możliwości wytwarzania energii wpłynęło pozytywnie na rozwój regionów rolniczych i wzrost zamożności jego mieszkańców. Delegacja niemiecka przedstawiła drogę, jaką pokonali zwykli obywatele we współpracy z lokalnymi samorządami, by marzenia o samowystarczalności energetycznej stały się faktem.

W dniu 21 listopada 2017r. w świetlicy wiejskiej we wsi Stary Kornin odbyło się spotkanie z mieszkańcami na temat możliwości budowy ciepłociągu  we wsi Stary Kornin do wykorzystania ciepła z miejscowej biogazowni celem ogrzewania domów mieszkalnych oraz budynków użyteczności publicznej w tej wsi.
Spotkanie zostało zorganizowane z inicjatywy Starosty Hajnowskiego Pana Mirosława Romaniuka w związku z opracowywaniem "Planu Energetycznego, zachowania czystości powietrza i ochrony klimatu dla Powiatu Hajnowskiego" przez niemiecką Fundację EURONATUR w ramach projektu "Zasobooszczędny rozwój regionalny na Podlasiu".
W spotkaniu uczestniczyli:
Mirosław Romaniuk – Starosta Hajnowski
Martin Kastner – Przedstawiciel Fundacji EURONATUR z Niemiec
Patryk Stasiak – Przedstawiciel Polskiej Grupy Biogazowej z Warszawy
Lucyna Lewczuk –  Starostwo Powiatowe w Hajnówce
Leon Małaszewski – wójt gminy Dubicze Cerkiewne
Pan Martin Kastner – Przedstawiciel Stowarzyszenia Energievision Frankenwald e.V. przedstawił własne opracowania i analizy w zakresie zapotrzebowania na ciepło i możliwości jego pokrycia na bazie biogazowni w Starym Korninie. Zapotrzebowanie na ciepło zostało opracowane na podstawie ankiet złożonych przez zainteresowanych mieszkańców. Z dokonanej analizy wynika, że istnieje realna możliwość zaopatrzenia wszystkich budynków w ciepło wykorzystując dotychczasowe moce produkcyjne biogazowni. Mieszkańcy wyrazili zainteresowanie zaproponowaną inwestycją i zadeklarowali udział w dalszych pracach nad projektem.

Odnawialne źródła energii to ogromny potencjał energetyczny i finansowy - przyszłość pozyskiwania energii elektrycznej oraz cieplnej. Wykorzystanie energii wiatrowej, słonecznej czy biogazu to także szansa ochrony środowiska przyrodniczego oraz rozwoju gospodarczego. Zastosowanie najnowszych technologii jest opłacalne również z perspektywy każdego z nas – wykorzystanie OZE w gospodarstwach domowych przekłada się na oszczędność pieniędzy i energii. Dostrzegając realne korzyści wynikające z energii odnawialnej, Powiat Hajnowski w porozumieniu z Fundacją EuroNatur i stowarzyszeniem Energievision Frankenwald e.V. od 2016 r. realizuje projekt „Zasobooszczędny rozwój regionalny na Podlasiu” finansowany przez Ministerstwo Środowiska Niemiec.  Głównym celem projektu jest opracowanie „Planu energetycznego, zachowania czystości powietrza i ochrony klimatu dla Powiatu Hajnowskiego” oraz przekazanie wiedzy i wieloletnich doświadczeń niemieckich na grunt polski.

2 października Dyrektor Fundacji EuroNatur  Lutz Ribbe zaprezentował pierwsze wyniki studium opracowanego przez partnera niemieckiego. Zaproszenie Starosty Hajnowskiego Mirosława Romaniuka do udziału w spotkaniu przyjęli przedstawiciele samorządów, jednostek podległych, nadleśnictw, inspekcji i straży. Podkreślić należy, że Powiat Hajnowski jako jedyny powiat w kraju posiadać będzie tego typu szczegółową analizę zasobów i perspektyw energetycznych w dziedzinie niekonwencjonalnych źródeł energii.
Podczas prezentacji przedstawiono szacunkowe koszty energii w Powiecie Hajnowskim wykorzystywanej na potrzeby przemysłu, instytucji publicznych i mieszkańców, które pochłaniają aż 327 mln zł rocznie. Ta ogromna kwota może być zmniejszona lub nawet całkowicie wyeliminowana poprzez zastosowanie odnawialnych źródeł energii! Jak dowodzą przeprowadzone wyniki badań odnośnie zasobów i możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Powiecie Hajnowskim, tj. instalacji solarnych, fotowoltaicznych, elektrowni wiatrowych oraz biomasy mamy ogromny potencjał w tym zakresie. Dokument wskazuje również, jakie działania należy przeprowadzić w obecnych budynkach użyteczności publicznej, oświetleniu ulicznym, żeby zaoszczędzić dużą ilość obecnie traconej energii.

Powyższych kalkulacji dokonano po wnikliwej analizie uwarunkowań przyrodniczych, geograficznych a także intensywnej, obopólnej współpracy polegającej na wymianie informacji. W tym celu, na przestrzeni trzech lat, zorganizowano m.in. 3 wizyty studyjne dla przedstawicieli samorządów z terenu powiatu hajnowskiego w Bawarii, podczas których niemieccy gospodarze podzielili się praktycznymi doświadczeniami we wdrażaniu odnawialnych źródeł energii na ich terenie oraz dokonali prezentacji wykorzystania energii odnawialnej w różnych dziedzinach gospodarki. Przedstawiciele fundacji EuroNatur równie często gościli w naszym regionie – przeprowadzono m.in. badania termograficzne budynków użyteczności publicznej w gminach z terenu powiatu hajnowskiego pod kątem strat ciepła oraz zastosowania rozwiązań gwarantujących oszczędności energetyczne. Za pośrednictwem Starostwa Powiatowego, kontakt z niemieckimi parterami nawiązali także przedsiębiorcy z terenu powiatu hajnowskiego oraz kierownicy zakładów budżetowych.
Powstały w wyniku  intensywnych prac „Plan energetyczny, zachowania czystości powietrza i ochrony klimatu dla Powiatu Hajnowskiego” ma być podstawą do podejmowania decyzji samorządów w zakresie wdrażania inwestycji na bazie odnawialnych źródeł energii i ubiegania się o ich dofinansowanie ze środków unijnych i krajowych. Dokument potwierdza, że możemy stać się regionem samowystarczalnym energetycznie, a zastosowanie odnawialnych źródeł energii może przyczynić się do rozwoju regionu i podniesienia jakości życia mieszkańców.

1 kwietnia  2019 r. w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Hajnówce miała miejsce prezentacja założeń planu energetycznego.  W spotkaniu uczestniczyli: Dyrektor Fundacji EuroNatur  Lutz Ribbe, przedstawiciel EuroNatur Christine Coellejan, przedstawiciel stowarzyszenia Energievision Frankenwald Martin Kastner, przedstawiciel Energievision Franken GmbH Ralf Deuerling, pełnomocnik Marszałka Województwa Podlaskiego ds. OZE Krzysztof Jan Stawnicki, przedstawiciel Politechniki Białostockiej dr hab. Piotr Banaszuk -prof. nzw. PB, przedstawiciele samorządów, jednostek podległych, nadleśnictw, inspekcji i straży.

Podstawą planu energetycznego jest integracja rozwoju gospodarczego z postępem OZE dających możliwość produkcji energii na miejscu. Wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii pozwoli ograniczyć import energii z zewnątrz, co realnie wpłynie na stan naszych portfeli (w ramach „przyziemnego” przykładu weźmy rachunek za prąd – jedną z najdroższych składowych faktury jest opłata przesyłowa, która ze względu na położenie województwa do tanich nie należy).

Podczas prezentacji przedstawiciel wykonawcy dokumentu Ralf Deuerling  przedstawił sytuację energetyczną regionu, z uwzględnieniem aktualnego stanu oraz omówił potencjał efektywności energetycznej wynikający z wykorzystywania OZE.  Na dzień dzisiejszy szacunkowe koszty energii w Powiecie Hajnowskim wykorzystywanej na potrzeby przemysłu, instytucji publicznych i mieszkańców pochłaniają aż 327 mln zł rocznie - na zakup energii obejmującej prąd, ciepło i mobilność wydajemy więc 1 mln dziennie! Ta ogromna kwota może być zmniejszona nawet o 40 % poprzez zastosowanie odnawialnych źródeł energii! Jak dowodzą przeprowadzone wyniki badań odnośnie zasobów i możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Powiecie Hajnowskim, tj. instalacji solarnych, fotowoltaicznych, elektrowni wiatrowych oraz biomasy mamy ogromny potencjał w tym zakresie. Dokument wskazuje również, jakie działania należy przeprowadzić w obecnych budynkach użyteczności publicznej, oświetleniu ulicznym, żeby zaoszczędzić dużą ilość obecnie traconej energii.
Powyższych kalkulacji dokonano po wnikliwej analizie uwarunkowań przyrodniczych, geograficznych a także intensywnej, obopólnej współpracy polegającej na wymianie informacji.

„Plan energetyczny, zachowania czystości powietrza i ochrony klimatu dla Powiatu Hajnowskiego” ma być podstawą do podejmowania decyzji samorządów w zakresie wdrażania inwestycji na bazie odnawialnych źródeł energii i ubiegania się o ich dofinansowanie ze środków unijnych i krajowych. Dokument potwierdza, że możemy stać się regionem samowystarczalnym energetycznie, a zastosowanie odnawialnych źródeł energii może przyczynić się do rozwoju regionu i podniesienia jakości życia mieszkańców. Stąd naturalnym krokiem jest kontynuacja współpracy - w styczniu br.  Starosta Hajnowski Andrzej Skiepko oraz prezes Energievision Frankenwald e.V. Wolfgang Degelmann podpisali umowę powołującą Centrum Kompetencji  w obszarze Energii Odnawialnych i Efektywności Energetycznej w Powiecie Hajnowskim i Powiecie Białostockim. Projekt zakłada wsparcie funkcjonowania Centrum do 2020 r., jest finansowany przez niemieckie Ministerstwo Środowiska, w ramach Europejskiej Inicjatywy na rzecz Ochrony Klimatu (EUKI). Liderem projektu jest stowarzyszenie Energievision Frankenwald, partnerami – Powiat Hajnowski i Białostocki Obszar funkcjonalny.

Utworzone Centrum Kompetencji w obszarze Energii Odnawialnych i Efektywności Energetycznej ma za zadanie promować technologię OZE w regionie, będzie również stanowić platformę wymiany doświadczeń z niemieckim partnerem – podczas organizowanych otwartych spotkań oraz wyjazdów studyjnych do Niemiec.  W praktyce będzie to wyglądało tak, że przedstawiciele instytucji, ale również mieszkańcy i przedsiębiorcy z regionu będą mogli zasięgnąć wiedzy na temat źródeł energii odnawialnej, technologii OZE z uwzględnieniem indywidulanych potrzeb (typowanie odpowiedniej technologii dostosowanej do warunków gospodarstwa domowego, symulacja kosztów opłacalności instalacji itp.) a także informacji o programach pomocowych.

Utworzenie Centrum obsługującego podmioty indywidulane oraz firmy i instytucje, ułatwi mieszkańcom dostęp do rzetelnych informacji o technologiach OZE oraz źródłach finansowania inwestycji – tłumaczy Starosta Hajnowski Andrzej Skiepko.

Stawiając na OZE region Puszczy Białowieskiej wpisuje się w europejski nurt rozwoju – podczas spotkania Dyrektor Fundacji EuroNatur i europoseł Komisji Europejskiej Lutz Ribbe podkreślił, że w nowej perspektywie finansowej UE 25% unijnego budżetu to wydatki na ochronę klimatu. Co więcej, obowiązywać będą nowe zasady dla rynku energetycznego – zwiększające prawa obywateli w zakresie korzystania z OZE. 

Chcemy wspierać każdą inicjatywę, która z jednej strony przyczyni się do poprawy stanu środowiska naturalnego, z drugiej –  realnie wpłynie na jakość życia mieszkańców regionu. Rozmowy prowadzone dzisiaj wpłyną na rozwój gospodarki i przyszłość energetyczną kolejnych pokoleń – podsumowuje Starosta Hajnowski Andrzej Skiepko.

Katarzyna Miszczuk
Konsultacja merytoryczna: Walentyna Pietroczuk, Wydział Promocji i Rozwoju

26 sierpnia br. Starosta Hajnowski Andrzej Skiepko gościł Prezydium Fundacji EuroNatur – partnera Powiatu Hajnowskiego przy realizacji projektu „Zasobooszczędny rozwój regionalny na Podlasiu”, finansowanego przez Ministerstwo Środowiska Niemiec. Podczas spotkania przedstawiono efekty przedsięwzięcia. Przypomnijmy -  nadrzędnym celem projektu jest opracowanie „Planu energetycznego, zachowania czystości powietrza i ochrony klimatu dla Powiatu Hajnowskiego”. Powiat Hajnowski jako jedyny powiat w kraju posiada tego typu szczegółową analizę zasobów i perspektyw energetycznych w dziedzinie niekonwencjonalnych źródeł energii.  Plan energetyczny został udostępniony na stronie powiatu, zalecenia opracowane w niniejszym dokumencie posłużą samorządom lokalnym do efektywnego rozwoju technologii OZE w regionie.

Podczas spotkania dokonano również analizy zasobów energetycznych Powiatu Hajnowskiego oraz możliwości wsparcia mieszkańców i przedsiębiorców w zakresie wykorzystania technologii OZE. Podkreślono, że nowo rozpoczęty projekt, realizowany przez Powiat Hajnowski w porozumieniu ze stowarzyszeniem "Energievision Frankenwald e.V."  z Niemiec dot. utworzenia centrum kompetencji energii odnawialnej i efektywności energetycznej na Podlasiu wpisuje się w strategię promocji i informowania wszystkich zainteresowanych o potencjale OZE oraz o możliwościach ubiegania się o wsparcie.

Energia odnawialna, w kontekście zmian gospodarczych i klimatycznych mających miejsce w Polsce i w świecie, staje się alternatywnym źródłem, w którym należy upatrywać bezpieczeństwa ekonomicznego i energetycznego. Jesteśmy dopiero na początku drogi – podejmując wysiłek opracowania Planu Energetycznego, a obecnie organizując centrum informacyjne OZE w regionie, objęliśmy za cel dotarcia do jak największej liczby firm, instytucji oraz mieszkańców. Powstające Centrum ułatwi dostęp do rzetelnych informacji o technologiach OZE oraz źródłach finansowania inwestycji. A będąc w posiadaniu Planu wskazującego najlepsze możliwości produkcji energii na miejscu, chcemy promować dobre rozwiązania energetyczne, najbardziej adekwatne z punktu widzenia gospodarki, przyrody i geografii powiatu. Wysiłek, który dziś podejmujemy na rzecz bezpieczeństwa energetycznego regionu nie jest obliczony na szybki zysk – efekty naszych teraźniejszych działań, ukierunkowane na bezpieczeństwo ekonomiczne i energetyczne regionu, odczują przyszłe pokolenia. Niemniej idziemy właściwą drogą - bo rolą samorządów jest dbać o dobro mieszkańców – nie tyleż obliczone na korzyści „tu i teraz”, co w długofalowej  perspektywie – mówi Starosta Hajnowski Andrzej Skiepko.