Powiat
Hajnowski

Praca konkursowa ,,Rozwój OZE – droga do czystego powietrza i ochrony środowiska”

Źródła energii to substancje, procesy czy urządzenia, które wykorzystuje się bezpośrednio lub po ich przemianach, aby zaspokoić potrzeby energetyczne człowieka. Używamy ich, także w celu realizacji najniższego szczebla hierarchii potrzeb według piramidy Maslowa - fundamentu pragnień fizjologicznych. Ciepło, sen czy żywność to podstawy życia człowieka, ponieważ bez nich nie może on odczuwać bezpieczeństwa czy się rozwijać. Dzielimy je na nieodnawialne źródła energii i odnawialne źródła energii. Pierwsze charakteryzują się, jak sama nazwa wskazuje, nieodnawialnością, gdyż wyczerpują się, a ich eksploatacja wywiera niekorzystny wpływ na środowisko. Do ich grupy należą m.in. węgiel kamienny - aktualnie główny surowiec energetyczny w Polsce- węgiel brunatny, ropa naftowa czy gaz ziemny. Alternatywne źródła energii tj. energia słoneczna, wnętrza ziemi, wody, wiatru i biomasy zyskują coraz większą popularność, ze względu na rosnącą świadomość społeczeństwa i szukanie przez nich sposobu na czerpanie z ,,darów natury". Uważam, że rozwój OZE to droga do czystego powietrza i ochrony środowiska, która zawiera wiele zalet, jak i zauważalnych wad.

Aby rozważać znaczący wpływ odnawialnych źródeł energii na Polskę, województwo podlaskie czy nasz powiat hajnowski należy poznać ich szerszy kontekst zawiązany przez UE. Pierwsze zatwierdzone przez Unię Europejską dokumenty dotyczące OZE sięgają 1986r. W traktacie z Maastricht z 1992r. ukazano kierunek państw członkowskich w sferze polityki energetycznej i rynku wewnętrznego. Odpowiedzią na wyzwania związane z ciągłym rozwojem i globalizacją jest przyjęta 11 listopada 1997r. Biała Księga Unii Europejskiej pt. ,,Energia dla przyszłości: odnawialne źródła energii". Podkreśla ona konieczność zwiększenia udziału energii odnawialnej w bilansie paliwowo-energetycznym Europy do 2010r. Realizację postanowień tego dokumentu reguluje Dyrektywa 2001/77/WE z dnia 27 września 2001r. Od tego czasu stosunek do OZE przedstawiały też ,,Zielona Księga - Europejska strategia na rzecz zrównoważonej, konkurencyjnej i bezpiecznej energii" z 2006r. oraz Dyrektywa Parlamentu Europejskiego z 2009r. dotycząca redukcji szkodliwego CO2. To właśnie odnawialne źródła energii mają zapewnić osiągnięcie ambitnego celu Unii Europejskiej na 2050r. czyli neutralności klimatycznej. W podanych aktach prawnych przedstawiono rzetelne zalety i zagrożenia związane z OZE, które także rozważę.

Niewątpliwym atutem odnawialnych źródeł energii jest samodzielność państw Unii Europejskiej. Ich głównym celem jest doprowadzenie do jak najmniejszego zużycia surowców pochodzących z innych rejonów świata. Impulsem był rosyjsko-ukraiński konflikt gazowy w 2006r., gdy Rosja chciała po raz trzeci nakłonić Ukrainę do przedpłaty za surowce energetyczne. W 2013r. połowa gazu ziemnego używanego w UE pochodziła właśnie z Rosji. Kolejne zdecydowane kroki podjęto w obliczu inwazji Rosji na Ukrainę rozpoczętej 24 lutego 2022r. Aktualna sytuacja na świecie jeszcze mocniej skłania nas do zaufania w dobroczynny wpływ odnawialnych źródeł energii na życie naszego państwa i obywateli.

Plusem odnawialnych źródeł energii widocznym dla obywateli są nowe miejsca pracy. Znajomość nietuzinkowych dziedzin naukowych sprzyja także rozwojowi nowych technologii. Rozkwit OZE wymaga ciągłego postępu technologicznego, co stymuluje innowacje w przemyśle high tech. Zrównoważony rozwój to kluczowy element strategii i marketingu, który wzmacnia popyt na produkty, zapewniając wynagrodzenie dla ich prekursorów i twórców.

Alternatywne źródła energii pozwalają znacząco obniżyć ceny rachunków m.in. za prąd. Mając do nich dostęp nie podlega się w tak dużym stopniu rynkowi, który narzuca ciągle rosnące ceny usług.

Barierą ograniczającą wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii są wysokie początkowe koszty inwestycji w technologie je wykorzystujące oraz dłuższy okres zwrotu nakładów niż w energetyce konwencjonalnej. Koszty te mogą być związane zarówno z samymi technologiami, jak i z infrastrukturą sieciową potrzebną do przechowywania i dystrybucji energii. Ważnym aspektem w tej dziedzinie są wprowadzane ulgi podatkowe czy dofinansowania od różnych instytucji, które pozwalają na przezwyciężanie ograniczeń. W naszym kraju pojawia się coraz więcej takich przedsięwzięć.

Duży wpływ na wprowadzanie odnawialnych źródeł energii ma bariera psychologiczna. Wynika ona z braku informacji i zaufania do nowych rozwiązań. Lokalizacja Polski obfitująca w złoża węgla kamiennego stereotypowo przyzwyczaja mieszkańców do korzystania z jej zasobów. Trudno zaufać nienamacalnym elementom przyrody, bez wcześniejszego kontaktu z ich dobroczynnym wpływem. To właśnie dlatego wprowadza się wiele kampanii promujących OZE.

Często wspominanym minusem OZE jest ingerencja w naturalny krajobraz i środowisko. Farmy wiatrowe czy fotowoltaiczne naruszają glebę, co z czasem może prowadzić także do jałowienia gleb przez konieczność wyłącznie monokulturowych upraw. Mimo to, nie umiemy wyobrazić sobie niektórych krajów bez widoku infrastruktury odnawialnych źródeł energii, podziwiając ich w pięknej panoramie.

Odnawialne źródła energii zdominowały naszą drogę w kierunku zrównoważonej przyszłości. Zapisy Strategii Województwa Podlaskiego 2030 zawierają dalsze wzrosty udziału energii odnawialnej w jej ogólnym zużyciu oraz zapewnienia o jej decentralizacji. Za cel uznano bycie liderem we wdrażaniu nowych rozwiązań z zakresu OZE i gospodarki zamkniętego obiegu przez województwo podlaskie. Powiat hajnowski od 2015r. kieruje się ,,Planem energetycznym, zachowania czystości powietrza i ochrony klimatu dla Powiatu Hajnowskiego”, w którym zawarto ,,zielone rozwiązania" korzystne dla mieszkańców powiatu, kształtowane przez uwarunkowania przyrodnicze i pozaprzyrodnicze. W marcu 2024 w hajnowskim technikum otworzono pracownię OZE posiadającą demonstracyjne urządzenia tj. fotowoltaikę, pompy ciepła, instalacje solarne CWU z kolektorem próżniowym i mobilnym oświetlaczem.

 Na budynku mojej szkoły I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie trwają prace związane z instalacją fotowoltaiki i promocją technologii OZE. Podane przykłady potwierdzają tezę, że rozwój OZE to potrzebna droga do czystego powietrza i ochrony środowiska. Mimo przytoczonych mankamentów, korzyści z wykorzystania OZE w dłuższej perspektywie są niezaprzeczalne. Alternatywne źródła energii przyczyniają się do zmniejszenia emisji szkodliwych substancji oraz zanieczyszczenia środowiska, co ma bezpośredni wpływ na poprawę jakości życia człowieka. Ich rosnące wykorzystywanie prowadzi do długoterminowej ochrony planety dla przyszłych pokoleń. Dzięki temu możemy przekazać naszym potomkom lepszy, bardziej zrównoważony świat, w którym będą mogli się rozwijać.

Autor: Maja Krysztofiak

Bibliografia:

• https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/energii-zrodla;3897991.html

• https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/energia/gospodarka-paliwowo-energetyczna-w-latach-2021-i-2022,4,18.html

• https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:11992M/TXT 

• https://www.europarl.europa.eu/factsheets/pl/sheet/70/energia-ze-zrodel-odnawialnych

• https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A32001L0077

• https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A52006DC0105

• https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A32009L0031

• https://www.nato.int/docu/review/pl/articles/2014/05/09/rosyjsko-ukrainsko-unijny-konflikt-gazowy-kto-moze-najwiecej-stracic/index.html

• https://strategia.wrotapodlasia.pl/pl/strategia_rozwoju_wojewdztwa_podlaskiego_2030/

• https://powiat.hajnowka.pl/aktualnosci/print/plan-energetyczny-zachowania-czystosci-powietrza-i-ochrony-klimatu-dla-powiatu-hajnowskiego

• https://samorzad.gov.pl/web/powiat-hajnowski/zielona-transformacja-w-zsz-w-hajnowce-powstala-pracownia-oze

• https://samorzad.gov.pl/web/powiat-hajnowski/polski-lad---symboliczne-czeki-przekazane

ROZWÓJ OZE- DROGA DO CZYSTEGO POWIETRZA I OCHRONY ŚRODOWISKA

      Energia elektryczna jest niezbędna do funkcjonowania społeczeństwa. To stwierdzenie jest zrozumiałe i oczywiste każdemu . Zapotrzebowanie na nią nieustannie rośnie, czego wymaga rozwijająca się dynamicznie gospodarka.  Do wytworzenia energii wykorzystuje się surowce kopalne - węgiel kamienny, węgiel brunatny, gaz ziemny, ropę naftową, a to z kolei stwarza ogromne zagrożenie dla środowiska naturalnego. Ostatnie lata wzbogaciły człowieka o świadomość ekologiczną. Coraz więcej uwagi poświęca się rozwojowi OZE jako kluczowego systemu transformacji energetycznej. W swojej pracy skoncentruję się na analizie korzyści wynikających z tego procesu. Postaram sie dowieść , że rozwój OZE jest drogą do czystego powietrza i ochrony środowiska. OZE to nie tylko modny trend, to konieczność. Pogorszenie się jakości powietrza stało się bowiem problemem globalnym.

       Swoje rozważania na temat pozytywów płynących z rozwoju OZE rozpocznę od przedstawienia zalet energii słonecznej. Wykorzystanie tej energii służy produkcji prądu lub podgrzewaniu wody użytkowej i jest uznawane za przyjazne środowisku naturalnemu. Wpływa na oszczędność zasobów naturalnych , zmniejsza zanieczyszczenie powietrza, ogranicza emisję gazów cieplarnianych. Przetwarzaniem światła słonecznego na energię elektryczną zajmuje się fotowoltaika. Dzięki instalacjom fotowoltaicznym każdy może czerpać darmową energię elektryczną z energii słonecznej. Jak zauważa Ryszard Tytko w swojej książce " Urządzenia i systemy energetyki odnawialnej" energia słoneczna jest darmowa, dostępna na całej kuli ziemskiej, jej zasoby energetyczne są niewyczerpalne. Również korzystanie z tego źródła nie wpływa negatywnie na zmiany klimatyczne Ziemi ani na jej bilans energetyczny.

       Innym źródłem energii, które uważam za niezwykle korzystne dla zapewnienia czystego powietrza i ochrony środowiska, jest energia cieplna. Wykorzystywana  obecnie, jak podaje wyżej wymieniony autor, w co najmniej 65 krajach świata. Energia cieplna wpływa znacznie na poprawę stanu środowiska naturalnego oraz na standard życia ludzi. Krajem, który najszerzej stosuje geotermię jest Islandia, gdzie 50% całkowitego zużycia energii pochodzi z systemów geotermalnych. Ilość ciepła zmagazynowana we wnętrzu Ziemi wynosi około 35 TW,  przekracza 50 000- krotnie ilość ciepła  zgromadzoną we  wszystkich złożach gazu ziemnego i ropy naftowej na świecie. Wykorzystanie energii termalnej to ogromna szansa na czyste powietrze, to możliwość utrzymania środowiska naturalnego w stanie sprzyjającym człowiekowi, florze i faunie.

      W dalszej części swoich rozważań skupię się na energii wiatru, która jest  ważnym odnawialnym źródłem energii. Profesor Tytko podaje, że " wiatry, wiejące nad powierzchnią lądów mają potencjał energetyczny o mocy ok. 40 TW. Tylko 10% tej wartości przewyższa cały potencjał śródlądowej energii wodnej i wynosi ok. 20 razy więcej niż obecna moc zainstalowanych na świecie elektrowni". Siłownie wiatrowe , bez względu na ich rodzaj, rozmiary czy liczebność nie powodują skażeń radioaktywnych, emisji CO2, dewastacji terenu, ani strat w naturalnych zasobach i zmian w środowisku naturalnym Ziemi. Podany  argument, moim zdaniem, przemawia za koniecznością wykorzystania tego źródła odnawialnej energii.

      Zieloną energią, która wpływa na czystość powietrza i ochronę środowiska jest biomasa- substancja organiczna pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego; występuje zwykle w formie drewna, słomy, osadów ściekowych, odpadów komunalnych, roślin energetycznych. Biomasa to ekologiczny wybór, który stanowi ciekawą alternatywę dla oleju opałowego czy węgla. W krajach Unii Europejskiej blisko połowa tzw. zielonej energii cieplnej jest pochodzenia roślinnego. Jak podaje Ryszard Tytko w swojej publikacji, szacuje się, że całkowity potencjał biomasy możliwy do wykorzystania w Polsce wynosi ok. 407,5 PJ, co daje ok. 30 mln ton biomasy rocznie zamiast 15 mln ton węgla. Energetyczne wykorzystanie biomasy jest w pełni uzasadnione z punktu widzenia norm emisyjnych, związanych z ochroną środowiska. "Wchłanianie CO2 z atmosfery przez żywe systemy, jak drewno czy słoma poprawią jakość wody i powietrza, będą chronić różnorodność gatunków i zatrzymają procesy pustynnienia, degradację gleby i zwiększą tym samym jej produktywność".

      Uważam, iż przytoczone przeze mnie argumenty poparte przykładami w pełni potwierdzają postawioną na wstępie tezę. Ochrona  środowiska i czyste powietrze zależą od człowieka i od wykorzystania przez niego zielonej energii. W przeciwieństwie do paliw kopalnych energia odnawialna nie wymaga intensywnego zużycia wody czy stosowania procesów, które mogą prowadzić do zanieczyszczenia gleby i wód gruntowych. To także przekłada się na ogólną poprawę stanu środowiska, co ma pośredni wpływ na jakość powietrza.  Dzięki OZE możemy zapobiec zmianom klimatycznym, zmniejszyć presję na przyrodę i zasoby, które są ograniczone. Energia zielona to przyszłość naszej planety.

Maja Muszkatel

Temat: ,,Rozwój OZE - droga do czystego powietrza i ochrony środowiska" 

W dzisiejszych czasach problem degradacji środowiska jest zauważalny i odczuwalny przez społeczeństwo. Skutki, często są nagłaśniane w mediach w celu ukazania rzeczywistych konsekwencji działań człowieka. Instytucje edukacyjne takie jak przedszkola i szkoły, przekazują młodemu pokoleniu wiedzę, dzięki której stworzymy lepsze warunki ekologiczne. Powstaje wiele projektów wspomagających różne dziedziny odnawialnych źródeł energii. W poniższej pracy przedstawię za i przeciw płynące z rozwoju OZE.                                                                       

Możliwości wykorzystania zasobów ziemskich jest wiele. Praktycznie wszystko co nas otacza może produkować energię bądź prąd. Jest to pierwsza zaleta, gdyż owe źródła są niewyczerpane i darmowe, wiele badań umożliwia uzyskanie energii z najróżniejszych baz surowców. Przykładem może być słońce, woda bądź wiatr, dzięki ich obecności czerpiemy z dóbr, które daje nam natura. Ciepło powierzchni ziemi wykorzystywane jest jako energia geotermalna, natomiast ciepło wody znane jest jako energia hydrotermalna. Ciekawą opcją są również biogazownie, produkujące biogaz zaliczający się do odnawialnych źródeł. Pozwala odzyskać energię z odpadów roślinnych, czy odchodów zwierząt, dlatego też nic się nie marnuje.                                                                                                                             

Aby otrzymywać korzyści z darmowego arsenału trzeba zainwestować wysokie koszty. Jest to wada, gdyż cena zniechęca inwestorów. Ludzie wolą wykorzystywać gotowe rozwiązania które są tańsze ale gorsze dla środowiska, nie zwracają uwagi na skutki jakie to niesie. Połączony z tym jest późny zwrot kosztów, ze względu na wysokie ceny inwestycji oraz energii elektrycznej. Również wiele państw wdraża regulacje ograniczające przychody ze sprzedaży energii. Powoduje to niższe zainteresowanie wśród gospodarstw domowych, które zanim zaczną rzeczywiście oszczędzać i wykorzystywać wyprodukowaną energię przez długi czas muszą spłacać zakupioną inwestycje.                                                                                                                                      

OZE cechuje ekologiczność, która nie wytwarza szkodliwych związków, takich jak te które emitują tradycyjne paliwa. Energia jest czysta i łącząc parę rozwiązań można w pełni wykorzystać potencjał drzemiący w przyrodzie. Środowisko otacza i dotyczy nas oraz przyszłych pokoleń, dlatego nie powinno się tego bagatelizować tylko i wyłącznie ze względu na ceny wytworzenia. Wiele Europejskich firm ma możliwość współpracy z Unią Europejską dzięki dużej ilości projektów i dofinansowań. Wytyczne ESG sprowadzają uwagę przedsiębiorców na wpływ na środowiska i społeczeństwa co powoduje większą samoświadomość wielu grup ludzi.                                                                    Ukształtowanie terenu oraz klimat może być plusem ale i minusem. Niestety zbiory i efekty uzyskiwania energii są zależne od lokalizacji „fabryki energii”. Nie w każdym miejscu dana opcja będzie spełniała oczekiwania, gdyż nie będzie dopasowana do sposobu pobierania energii. Ważnym aspektem jest również pogoda, która potrafi być kapryśna. Słońce nie zawsze będzie współpracować z solarami słonecznymi, bądź wiatr z elektrownią powietrzną. Bardzo ważne jest zbadanie terenu jak i warunków atmosferycznych, aby umożliwić odpowiednie dopasowanie punktów, aby jak najbardziej wykorzystać drzemiący w nich potencjał.

Odnawialne źródła energii towarzyszą nam jako nowe rozwijające się możliwości. W celu polepszenia warunków panujących na ziemi, rozwiązania te są badane oraz rozpowszechniane na światową skalę. Jeżeli są one dostępne powinniśmy je rozwijać oraz w nie inwestować, korzystając ze wsparcia państwa czy Unii Europejskiej. Przyszłość środowiska jest w rękach obecnych pokoleń, dlatego aby nie zmarnować szansy i potencjału wszelkie programy powinny być wykorzystywane w pełni. Zielona energia na bieżąco rozwijana otwiera drzwi ku lepszej, zdrowszej przyszłości.

Bibliografia:

-https://www.mae.com.pl

-https://www.gov.pl

-https://www.gramwzielone.pl