Polsko – słowacka konferencja na temat rozwoju sieci drogowej obszaru transgranicznego
W środę, 11 sierpnia, podczas konferencji pn. „Perspektywy rozwoju sieci drogowej obszaru transgranicznego PL – SK w kontekście budowy drogi ekspresowej VIA CARPATIA” samorządowcy z Polski i ze Słowacji dyskutowali na temat korzyści dla regionów przygranicznych wynikających z wdrażania trasy Via Carpatia.
Przypominamy, że Via Carpatia to kluczowy transeuropejski korytarz transportowy, który może stać się nowym połączeniem północy z południem Europy, integrującym systemy transportowe Litwy, Polski, Słowacji, Ukrainy, Węgier, Rumunii, Bułgarii, Grecji i Turcji. Zaletami wynikającymi z realizacji tej inwestycji będzie m. in. włączenie regionów słabiej rozwiniętych w główny strumień wymiany międzynarodowej i wykorzystanie ich potencjałów rozwojowych. Ponadto Via Carpatia stworzy możliwość otwarcia na inne państwa w ramach UE oraz spoza UE, w tym na kraje bałkańskie. Realizacja szlaku stworzy kolejne szanse na lokalizację na terenie Polski terminali transportowych i centrów logistycznych.
Konferencję rozpoczął Starosta Adam Pawluś, który przywitał zaproszonych gości i krótko przedstawił cel spotkania. W swoim wystąpieniu podkreślał ogromne znaczenie inwestycji dla rozwoju regionu i współpracy transgranicznej. Mówił, że Via Carpatia to bardzo ważny projekt, brakujące ogniwo na mapie transportowej Europy Środkowo-Wschodniej. Biegnący wzdłuż granicy wschodniej Unii Europejskiej, korytarz drogowy połączy obszary basenów Morza Bałtyckiego, Morza Czarnego oraz Morza Śródziemnego. Trasa, którą premier Mateusz Morawiecki określił mianem „kręgosłupa Polski Wschodniej”, stanie się „nowym szlakiem bursztynowym”. Połączeniem, które da silny impuls rozwojowy, bo Via Carpatia to nie tylko szansa na rozwój gospodarczy i ekonomiczny, ale także turystyczny i kulturalny obszarów, przez które będzie przebiegać.
Następnie Bogdan Tarnawski, dyrektor rzeszowskiego oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad omówił stan realizacji na Podkarpaciu inwestycji Via Carpatia, podkreślając znaczenie tego szlaku dla naszego regionu: - Szlak Via Carpatia jest ważnym elementem rozwoju Polski Wschodniej. W obszarze drogowym to kluczowa inwestycja istotna zarówno dla Polski jak i Słowacji. Nowoczesna infrastruktura drogowa, zwłaszcza w regionach przygranicznych, jest podstawowym warunkiem integracji naszych systemów transportowych oraz Transeuropejskiej Sieci Transportowej TEN-T. Z tego też powodu istotne są inwestycje infrastrukturalne na pograniczu, bowiem przełoży się to w niedługiej przyszłości na poprawę mobilności na tym obszarze. Via Carpatia będzie osią wymiany towarowej pomiędzy krajami bałtyckimi a Słowacją, Węgrami czy Rumunią.
Dyrektor Tarnawski przypomniał, że elementem międzynarodowego szlaku Via Carpatia jest droga ekspresowa S19. W Polsce trasa ta będzie miała ponad 700 km długości i przebiegać będzie przez województwa podlaskie, warmińsko-mazurskie, mazowieckie, lubelskie i podkarpackie. Na Podkarpaciu będzie miała docelowo długość ok. 169 km.
Dyrektor szczegółowo omówił stopień realizacji drogi ekspresowej S19 na Podkarpaciu: - Aktualnie w realizacji jest osiem odcinków S19 o łącznej długości ponad 74 km. W przygotowaniu natomiast jest ponad 64-kilometrowy odcinek przyszłej S19 od węzła Babica do granicy państwa w Barwinku. Dla dwóch odcinków (Babica – Jawornik i Iskrzynia - Miejsce Piastowe) trwają postępowania przetargowe na realizację (w formule Projektuj i buduj), zaś na pozostałych odcinkach wykonawcy pracują nad rozwiązaniami projektowymi, przygotowując koncepcje programowe (KP). Kolejnym etapem będzie ogłoszenie przetargów na ich realizację. Dużym wyzwaniem jest przeprowadzanie badań geologicznych w tak różnorodnym i skomplikowanym pod względem geologicznym terenie, a także zaprojektowanie i wydrążenie tuneli. W ciągu S19 powstaną 3 tunele o łącznej długości ponad 6 km.
Dodał, że: do połowy przyszłego roku Rzeszów zyska połączenie drogą ekspresową S19 nie tylko z Lublinem, ale również z Warszawą za sprawą S17. Trasę o długości ok. 300 km łączącą przedmieścia Rzeszowa i Warszawy, pokonamy samochodem osobowym w czasie poniżej trzech godzin. Zaś na południe od Rzeszowa kierowcy pojadą S19 w 2026 roku, z wyłączeniem jednego odcinka (7 km), w ciągu którego powstaną 2 tunele.
Z kolei europoseł Bogdan Rzońca omówił trwające prace nad włączeniem tej drogi do sieci TEN-T, co zwiększyłoby szanse na finansowe wsparcie inwestycji ze środków z Unii Europejskiej w perspektywie finansowej 2021-2027.
Przedstawiciel strony słowackiej: Ondrej Brendza – Burmistrz Stropkova w swoim wystąpieniu podkreślał, że Program Transgraniczny PL – SK umożliwia realizację wspólnych projektów i pogłębia współpracę miedzy samorządami w strefie przygranicznej.
Natomiast Burmistrz Svidnika Marcela Ivančová dziękowała za zaproszenie na konferencję i możliwość zobaczenia po długim czasie polskich partnerów: - Minęło 15 lat odkąd w 2006 roku sformułowano pomysł jednej drogi dla czterech krajów - drogi Via Carpathia, a efekty po stronie polskiej są widoczne i wierzę, że plan dotarcia do przejścia granicznego w Barwinku do 2026 roku jest realistyczny. Wierzę też, że po stronie słowackiej wszelkie prace i działania zostaną zintensyfikowane, abyśmy mogli zrealizować podstawową ideę Via Carpathia – stworzyć kręgosłup Europy. Podróż to dla nas życie i od niej w dużej mierze zależy rozwój naszych regionów, miast i gmin, ale także rozwój wzajemnej współpracy z naszymi polskimi partnerami. Życzę, aby każdy kilometr ukończonej drogi po obu stronach granicy - na Słowacji iw Polsce - przyniósł maksymalne korzyści naszym obywatelom.
Burmistrz Svidnika podkreśliła, że w pełni popiera apel posła Rzońcy, aby samorządy wykorzystywały każdą okazję do zwrócenia uwagi na znaczenie drogi R4 i dosłownej walki o jej priorytetowe traktowanie na wszystkich frontach.
Dorota Chilik - Wójt Gminy Miejsce Piastowe mówiła, jak wielkie problemy komunikacyjne występują w gminie, która reprezentuje, a zwłaszcza na dojazdach do ronda w Miejscu Piastowym. Podkreślała, że budowa Via Carpatia stanowi wielka szansę dla rozwoju gminy i całego regionu.
Pani Wójt zaprosiła wszystkich na konferencję „Wiele Kultur, Jedno Miejsce - Od Kłajpedy po Saloniki”, która odbędzie się 5 września w Miejscu Piastowym i dotyczyć będzie właśnie budowy drogi Via Carpatia.
Na zakończenie Starosta Jasielski Adam Pawluś podziękował gościom za przybycie na konferencje. Dodał, że dzięki zaangażowaniu i wspólnym wysiłkom sympatyków Via Carpatia, projekt stał się dobrze rozpoznawalny w Europie i poza jej granicami. Podkreślił, że należy rozmawiać również o połączeniach kolejowych i przytoczył słowa Ministra Infrastruktury Andrzeja Adamczyka, który podczas lipcowego szczytu Inicjatywy Trójmorza w Sofii powiedział, że: projekty realizowane w ramach V4, takie jak Koleje Dużych Prędkości wpisują się także w potrzeby całego regionu Trójmorza. Zatem już nie tylko Via Carpatia jest przedmiotem naszego zainteresowania, ale i projekt Rail Carpatia.
W konferencji udział wzięli: Poseł do Parlamentu Europejskiego Bogdan Rzońca, Senator RP Alicja Zając, Wicemarszałek Województwa Podkarpackiego Piotr Pilch, Wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Wojciech Zając, Starosta Jasielski Adam Pawluś, wójt Gminy Miejsce Piastowe Dorota Chilik, wójt Gminy Osiek Jasielski Andrzej Stachurski, z-ca Burmistrza Jasła Małgorzata Adamska-Chmiel, z-ca dyrektora Wydziału Infrastruktury w PUW Marta Jakowska, dyrektor GDDKiA o. Rzeszów Bogdan Tarnawski, dyrektor PZDW Piotr Miąso; ze Słowacji: Marcela Ivancova - Burmistrz Świdnika, Ondrej Brendza – Burmistrz Stropkova, kierownik Departamentu Infrastruktury Drogowej Samorządu Preszowskiego Aleksander Galajda.
