Odszedł Jerzy Polak – bohater jasielskiej „Solidarności”
Z głębokim żalem i smutkiem informujemy o śmierci Jerzego Polaka – Jaślanina, bohatera „Solidarności”, więźnia stanu wojennego, odznaczonego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, który zmarł 15 maja w swoim domu w Greenwich (USA), o godzinie 11 czasu tamtejszego.
Jerzy Polak był działaczem struktur podziemnych w Jaśle. Po studiach technicznych rozpoczął pracę w Hucie Szkła w Jaśle. Z dniem 1 września 1980 r. został przeniesiony do Ośrodka Badawczo – Rozwojowego „Gamrat – Erg”. Tu był współzałożycielem Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. 14 grudnia 1981 r. wraz z kolegami zorganizował strajk w swoim zakładzie, za co został dyscyplinarnie zwolniony z pracy.
Współorganizował druk oraz kolportaż niezależnych wydawnictw. Będąc z zamiłowania fotografem, przygotowywał materiały wykorzystywane do drukowania wydawanych w Jaśle biuletynów związkowych i innych druków (ulotki, kalendarze, druki okolicznościowe). W marcu 1983 r. został aresztowany i skazany za działalność podziemną. Więzienie opuścił w czerwcu 1983 r. na mocy amnestii. Po powrocie do domu uczestniczył w przygotowaniu do emisji audycji radiowej nadanej 7 września 1984 r. w Jaśle. To on wymyślił i zmontował podkład muzyczny audycji oparty na melodii pieśni „Warszawianka”. W całości poświęcił się „Solidarności”, bo w tym okresie, jako zwolniony dyscyplinarnie, nie mógł znaleźć stałego zatrudnienia w zakładach pracy.
Nie widząc możliwości ułożenia sobie życia w Polsce rozpoczął starania o wyjazd do USA. Mimo iż wielokrotnie odmawiano mu paszportu nie poddawał się. Pisał listy w tej sprawie do ówczesnego ministra spraw wewnętrznych Czesława Kiszczaka. Dopiero w 1988 r. władze zgodziły się na Jego wyjazd do NRF, skąd udał się z rodziną (żoną Jolantą i półroczną córką Klaudią) do Stanów Zjednoczonych.
Tam nadal interesował się sprawami polskimi, uczestnicząc aktywnie w życiu Polonii.
Posiadał dużą kolekcję zdjęć obrazujących życie Jasła w latach 70. i 80. ub. wieku, w tym wiele związanych z działaniami NSZZ „Solidarność” w naszym mieście. Wykorzystał je do przygotowania wystawy „Jerzy and Olenka Polak Collection” na Uniwersytecie Harvarda w Bostonie oraz w Elms College (Chicope, Massachusetts). Część z nich została wykorzystana podczas organizowanych w Jaśle w sierpniu 2018 r. obchodów 20. rocznicy śmierci ks. Stanisława Kołtaka, kapelana jasielskiej „Solidarności”. Jej otwarcie nastąpiło 31 sierpnia – w rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych. Wystawa czynna była przez 2 tygodnie w I Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle, a potem była prezentowana w kilku jasielskich szkołach ponadgimnazjalnych, gdzie cieszyła się dużym zainteresowaniem uczniów i nauczycieli.
Jego zdjęcia zostały także wykorzystane w dwóch kolejnych wystawach w Jaśle: w Starostwie Powiatowym (poświęconej ks. St. Kołtakowi) oraz przy I Liceum Ogólnokształcącym, zorganizowanej w sierpniu 2020 r. w 40. rocznicę powstania NSZZ „Solidarność”.
Jerzy Polak przybył do Jasła we wrześniu 2019 roku na odsłonięcie pomnika Żołnierzy Wyklętych.
Za swoje działania 9 grudnia 2020 r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Odznaczenie wręczył mu Adrian Kubicki – Konsul Polski w Nowym Jorku (USA) przy udziale wicekonsula Mateusza Gmury. Wnioskodawcą odznaczenia było Stowarzyszenie „Solidarni w Jaśle”.
Adam Pawlus, Starosta Jasielski tak wspomina Jerzego Polaka: „Z niedowierzaniem przyjąłem informację o śmierci Jurka. To był wspaniały przyjaciel, człowiek wielkiego serca, oddany sprawom, o które walczył. Nie zważając na represje aktywnie uczestniczył w działalności podziemnych struktur związkowych w Jaśle, a od czasu osiedlenia się w nowej Ojczyźnie, tam zabiegał o sprawy polskie. Był szefem Klubu „Gazety Polskiej” w Stamford. Interesował się tym, co dzieje się w Polsce, a szczególnie w Jego rodzinnym Jaśle. My znaliśmy się od lat, razem działaliśmy w „Solidarności”, a kiedy mieszkałem w Stanach – angażowaliśmy się w działania Poloni. Wspólnie zorganizowaliśmy manifestację na Piątej Alei w Nowym Jorku w obronie TV Trwam. Spoczywaj w pokoju Jurku!”
Msza Święta pogrzebowa odbędzie się w środę 19 maja o godz. 9:30 czasu amerykańskiego (15:30 czasu polskiego) w Holy Name of Jesus Roman Catholic Church w Stramford.
Źródło opracowania: Stowarzyszenie Solidarni w Jaśle/Starostrwo Powiatowe w Jaśle
Fot.: Facebook