Powiat
Hajnowski

Redakcja: Panie Starosto, mija 25 lat funkcjonowania samorządu powiatu. Jak ocenia Pan rozwój idei samorządności w Polsce?

Starosta Hajnowski Andrzej Skiepko: Jubileusz samorządu powiatu jest okazją do podkreślenia roli samorządu, zdolnego do określenia i realizacji potrzeb wspólnoty, z drugiej zaś – urzeczywistniającego wartości determinujące rozwój Rzeczypospolitej: więzi lokalne, poczucie wspólnoty, społeczeństwo obywatelskie. „Polska powiatowa” to nie tylko potoczne sformułowanie określające administracyjny podział kraju – to suma procesów rozwoju, kapitału społecznego i swoistej pracy u podstaw. Zadania wykonywane przez samorząd powiatu są bliskie każdemu mieszkańcowi, bezpośrednio oddziałują na codzienne życie i budowę perspektyw rozwoju. Dziś samorząd jest managerem, sprawnie zarządzającym potrzebami społeczności lokalnej – poprzez realizację skutecznej gospodarki finansowej, stwarzanie warunków rozwoju kapitału ludzkiego, pozyskiwanie funduszy krajowych i unijnych oraz promocję powiatu, przekładającą się na inwestycje, rozwój turystyki, zasobności powiatu i jego mieszkańców. To te czynniki, w mojej ocenie, są miernikami jakości funkcjonowania samorządu, a patrząc z perspektywy 25 lat, z pełnym przekonaniem stwierdzam, że samorząd powiatu dobrze wykorzystał ten czas.

Redakcja: ¼  tego 25letniego okresu to dobiegająca końca, VI kadencja Rady Powiatu. To był dobry czas dla powiatu?

Starosta Hajnowski Andrzej Skiepko: VI Kadencja Rady Powiatu umyka jednoznacznej ocenie, bo upłynęła pod znakiem pandemii i jej konsekwencji – społecznych i gospodarczych, następnie kryzysu geopolitycznego, wynikającego z wojny w Ukrainie i kryzysu migracyjnego. Sytuacja na granicy, pandemia i wojna, na zawsze zmieniły nasze otoczenie - Europę, Polskę, w tym również życie społeczności lokalnej, a konsekwencje kryzysu – gospodarcze, społeczne czy humanitarne będą jeszcze długo oddziaływać na kondycję regionu, w tym także finansową. Samorząd powiatu hajnowskiego potrzebuje nowego otwarcia – naszą odpowiedzią jest m.in. zdefiniowanie strategicznych celów rozwojowych przy szerokiej współpracy. Tym samym nasz region znalazł się w gronie liderów powołujących Partnerstwo Południowo – Wschodniego Podlasia, zrzeszającego 33 samorządy z subregionu bielskiego oraz ponadlokalne porozumienie gmin Powiatu Hajnowskiego. W efekcie wielostronnej współpracy udało Nam się zdefiniować potrzeby i wyznaczyć cele rozwojowe, które znajdą swoje odzwierciedlenie w dwóch dokumentach strategicznych, niezbędnych do pozyskiwania funduszy zewnętrznych. Szansa jest tym większa, gdyż w nowej perspektywie finansowej Województwa Podlaskiego na lata 2021 – 2027 mamy zagwarantowane środki na realizację zadań dla samorządów z obszaru naszego Partnerstwa. Jednocześnie, w porozumieniu z Wojewodą, Zarządem Województwa Podlaskiego, Lasami Państwowymi i wójtami, podjęliśmy działania inwestycyjne, sprzyjające budowie kapitału gospodarczego. Statystyki finansowe są imponujące - w latach 2019- 2023 z udziałem budżetu powiatu hajnowskiego zrealizowano 45 projektów. Ich CAŁKOWITA wartość, obejmująca i wkład własny, i dofinansowanie z różnych źródeł to ok. 150 mln zł. Suma dotychczasowych inwestycji oraz zdefiniowanie nowych to dobry kierunkowskaz na przyszłość.

R: Jakie gospodarcze cele z mapy obszarów projektowych powiatu uważa Pan za najistotniejsze dla rozwoju regionu?

Starosta Hajnowski Andrzej Skiepko: Powiat Hajnowski wykorzystał finansowe furtki, jakimi są fundusze unijne i krajowe, realizując szereg działań wspierających rozwój turystyki, kapitału ludzkiego, zdrowia, infrastruktury drogowej i gospodarki przestrzennej. VI kadencja jest historyczna pod względem inwestycji drogowych – jeszcze nigdy w 25letniej historii samorządu powiatu nie udało się zrealizować tylu działań.  Zakończone lub w trakcie realizacji jest łącznie 31 inwestycji drogowych o całkowitej wartości 65 mln zł. W VI kadencji powiat jest także inwestorem dróg gminnych, w ramach projektów scaleniowych. Prace poscaleniowe obejmują remont istniejących dróg gminnych, położonych na obszarze obiektów scaleniowych. Z dróg poscaleniowych korzystają już rolnicy zamieszkujący obiekty Kotłówka i Tarnopol, w 2024 r. pierwsze poscaleniowe drogi pojawią się w obiekcie Eliaszuki. Sam proces scaleń gruntów jest również bardzo istotny z perspektywy gospodarki przestrzennej -  scalenia wpływają na eliminacje niekorzystnego zjawiska, jakim jest duże rozdrobnienie użytków rolnych, a które charakteryzujące nasz powiat. W VI kadencji Rady Powiatu realizujemy 5 projektów scaleniowych o łącznej wartość ponad 76 mln zł.

Podjęliśmy również działania w kierunku budowy niezależności energetycznej powiatu, poprzez aktywną współpracę polsko – niemiecką promującą zieloną energię, wspieramy mieszkańców regionu w procesie aplikacji i rozliczania wniosków z programów NFOŚiGW. Korzystając z funduszy unijnych, zamontowaliśmy instalacje fotowoltaiczne na budynkach powiatowych jednostek podległych, m.in. w hajnowskich szkołach średnich i DPS.

Najważniejszym czynnikiem determinującym rozwój powiatu hajnowskiego są uwarunkowania przyrodnicze. Około 1/3 powierzchni powiatu hajnowskiego stanowi przyrodniczo cenny kompleks leśny, jakim jest Puszcza Białowieska, która w 2014 roku została uznana za obiekt Światowego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO. To zobowiązuje do szukania kompromisu między interesami ludzi i przyrody. Bliskie sąsiedztwo Puszczy Białowieskiej naturalnie sprzyja rozwojowi turystyki. Samorząd powiatu wspierał promocję regionu i budowę marki poprzez realizację wielu projektów i inwestycji – utworzyliśmy Centrum Turystyki i Promocji KRAINA Żubra, systematycznie odnawialiśmy szlaki rowerowe i nordic walking, opracowaliśmy nowe produkty turystyczne, angażujemy się w organizację masowych imprez sportowych, m.in. ogólnopolskiego Pucharu Polski Nordic Walking. W porozumieniu z Politechniką Białostocką przygotowaliśmy koncepcję uruchomienia stacji rowerów elektrycznych, a szansy jej realizacji upatrujemy w nowej perspektywy finansowej dla Województwa Podlaskiego.

R: Miernikami rozwoju powiatu są także – a może przede wszystkim – rozwój przedsiębiorczości oraz wsparcie oświaty.

Starosta Hajnowski Andrzej Skiepko: Jednym z najważniejszych problemów powiatu hajnowskiego jest zjawisko depopulacji – społeczeństwo starzeje się, zmniejsza się liczba mieszkańców powiatu. Jest to zjawisko typowe nie tylko dla powiatu hajnowskiego, ale w naszym regionie jest to problem znaczący, przekładający się m.in. na wpływy do budżetu.  Depopulacja jest wynikiem wielu czynników – wpływ ma położenie geograficzne powiatu oraz ogólnokrajowa tendencja, gdzie od kilku lat obserwujemy spadek liczby urodzeń.  By zahamować skalę zjawiska na poziomie regionalnym ważnym elementem pozostaje stymulacja przedsiębiorczości oraz rozwój oświaty.  Choć samorządy nie mają zbyt wielu możliwości bezpośredniego kreowania miejsc pracy, staraliśmy się tworzyć warunki do rozwoju przedsiębiorczości. Powiatowy Urząd Pracy w Hajnówce, korzystając ze środków krajowych i unijnych, wspierał i wspiera rynek pracy. Wspólnie z gminami i Suwalską Strefą Ekonomiczną przygotowaliśmy ofertę inwestycyjną, promującą potencjał gospodarczy regionu. W VI kadencji Rady zrealizowaliśmy również wiele projektów wpływających na rozwój kapitału ludzkiego – mieszkańcy mogli korzystać z bonów edukacyjnych, podnosząc swoje kompetencje i kwalifikacje. Poprzez utworzenie Centrum Integracji Społecznej stworzyliśmy warunki do rozwoju zawodowego także osobom zagrożonym ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Powiat wspiera również rehabilitację społeczną i zawodową osób ze szczególnymi potrzebami – dzięki pozyskanym środkom z PFRON, nasi mieszkańcy korzystają z pomocy asystenta, mogą ubiegać się o dofinansowanie m.in. do turnusów rehabilitacyjnych, zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, środków ortopedycznych i pomocniczych.

Wspieraliśmy edukację kadr - dziś hajnowskie szkoły średnie aktywnie pozyskują fundusze, inwestują w ucznia, współpracują z przedsiębiorcami i ośrodkami akademickimi. Samorząd powiatu zdecydował się wprowadzić nowe, innowacyjne przedmioty i kierunki, a szkoły aktywnie współpracują z czołowymi przedsiębiorcami i instytucjami. Ponadto wspieramy zdolnych uczniów, nagradzając ich zaangażowanie stypendium, wypłacanego z powiatowego Funduszu im. prof. Simony Kossak. Obok kształcenia na poziomie średnim, rozwijane jest szkolnictwo specjalne. Powiat Hajnowski realizuje nowatorski program nauczania, jakim jest program funkcjonowania mieszkań wspomaganych przy Specjalnym Ośrodku Szkolno – Wychowawczym.

R: Jak w jednym zdaniu spuentowałby Pan działalność samorządu powiatu?

Starosta Hajnowski Andrzej Skiepko: Myślę, że dobrym podsumowaniem działalności samorządu powiatu jest obecność naszego regionu w gronie liderów najlepszych samorządów w Polsce. Powiat Hajnowski od wielu lat plasował się w pierwszej 10. najwyżej punktowanych JST, zaś w najnowszym rankingu Związku Powiatów Polskich, podsumowującym 2023 rok, zajęliśmy 2 miejsce. Nagrodę dedykuję wszystkim mieszkańcom naszego regionu oraz pracownikom starostwa – wspólną pracą budujemy pozytywny wizerunek regionu w Polsce i świecie oraz lepszą przyszłość powiatu.

Oprac. K.Miszczuk