Wystawa "Ruch Tektoniczny" w Pałacu Wielopolskich w Częstocicach

10.10.2023

22 października Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki wspólnie z Muzeum Historyczno Archeologicznym w Ostrowcu Świętokrzyskim otworzą drugą odsłonę wystawy „Ruch Tektoniczny”!

Skały i wzgórza, kamieniołomy i lasy, stal i ceramika – surowy, a zarazem fascynujący krajobraz i bogactwa naturalne Gór Świętokrzyskich. To właśnie te elementy wywarły wpływ na kształtowanie architektury tego regionu po II wojnie światowej. Wystawa "Ruch Tektoniczny" stanowi doskonałą okazję do pogłębienia naszej wiedzy o jednym z najstarszych geologicznie obszarów w Europie.

Województwo świętokrzyskie przyciąga turystów, którzy z zainteresowaniem odkrywają jego znaczenie w kontekście geologicznym. To miejsce obfituje w bogactwa mineralne, obejmujące złogi piaskowców, wapieni oraz rudy żelaza, miedzi i ołowiu, a także wyjątkowy krzemień pasiaty, tutaj także odkryto i zidentyfikowano najstarsze ślady zwierząt lądowych na świecie. Można by więc rzec, że wszyscy jesteśmy spod Kielc. Niestety, niewielu jest tych, którzy zdają sobie sprawę z unikalnej architektury regionu.

Ekspozycja w Pałacu Wielopolskich w Częstocicach, oddziale Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim stanowi doskonałą okazję, aby poznać to, co najbardziej intrygujące w świętokrzyskiej architekturze. Od szpitali i szkół, które powstały jeszcze przed II wojną światową, poprzez socrealistyczne budynki wznoszone w latach pięćdziesiątych, po ogromne osiedla i ekspresjonistyczne konstrukcje okresu późnego modernizmu, a także powrót do tradycyjnej architektury i historyzmu w latach osiemdziesiątych, aż po współczesne próby inspirowane unikatowym dziedzictwem przyrody i krajobrazu.

Bogactwo architektury regionu nie wynika z liczby wybitnych budynków, czy ze znanych nazwisk projektantów. Tym, co w najciekawsze w historii tutejszej architektury, to jej ciągłość, współistnienie z krajobrazem i wykorzystywanie naturalnych bogactw regionu. Czerpanie z tradycyjnych technik, praca w często skomplikowanym terenie i walory krajobrazowe sprawiły, że architektura regionu wykształciła indywidualne cechy, z których dla współczesnych architektów i architektek płynie wielka lekcja pokory, współpracy i szacunku dla bogactw naturalnych i dla tradycji budowlanych Kielecczyzny.

Na wystawie zaprezentowane zostaną w dużej mierze nieznane dotąd obiekty oraz ikoniczne budynki, ilustrowane pięknymi zdjęciami i porcelanowymi makietami.

niedziela 22 października 2023 r., godz. 16.00

Pałac Wielopolskich w Częstocicach ul. Świętokrzyska 37, Ostrowiec Świętokrzyski

WSTĘP WOLNY

Książka towarzysząca wystawie – przewodnik “Ruch tektoniczny”

“Ruch tektoniczny” to pierwsze takie opracowanie na temat świętokrzyskiej architektury. Książka prezentuje architektoniczną różnorodność regionu. Północ, która jest dużo silniej zurbanizowana, jest także bardziej obszernie prezentowana na stronach przewodnika. Znajdziemy w nim dzieła ikoniczne, takie jak na przykład dworzec autobusowy w Kielcach czy huta w Sandomierzu, jednak wśród opisywanych budynków są również te pozbawione cech wybitnych – ale stanowiące ważny zapis momentu dziejowego, w którym powstawały.

Autor publikacji: Kacper Kępiński

Redaktorka prowadząca: Karolina Andrzejewska-Batko

Na wystawie w ostrowieckim Muzeum Historyczno-Archeologicznym, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki przyjrzy się nieznanej dotąd świętokrzyskiej architekturze. Zostaną pokazane obiekty ikoniczne oraz niepublikowane dotąd dzieła, których budowę przerwał wybuch wojny, kończone tuż po niej, ale też budynki najnowsze, ilustrujące nowy świętokrzyski regionalizm.

Wystawa towarzysząca “Tożsamość. 100 lat polskiej architektury.”

“Tożsamość. 100 lat polskiej architektury” to projekt wystawienniczy, w ramach którego przyglądamy się fenomenowi architektonicznemu po 1918 roku na terenie Polski.

Na wystawie możemy poznać efekty badań prowadzonych od 2019 roku. Analizie zostało poddanych pięć miast: Kraków (1918–1939; Sztuka), Warszawa (1939–1956; Władza), Lublin (1956–1970; Społeczeństwo), Poznań (1970–1989; Transfer) i Katowice (1989–2018; Przemiana). By lepiej zdefiniować tożsamość polskiej architektury i urbanistyki przez tożsamości lokalne, wraz z lokalnymi kuratorami, w kolejnych latach przyjrzeliśmy się również Bydgoszczy, Łodzi, Szczecinowi, Gdańsku, Olsztynowi i Radomiu.

Wystawa to efekt dyskusji o zachodzących zmianach w polskiej architekturze i urbanistyce ostatniego stulecia. To okazja nie tylko do promocji polskiej kultury architektonicznej, lecz zachęta do refleksji nad naszym otoczeniem i jakością przestrzeni, w której żyjemy.

Wystawy można oglądać od 22.10.2023 do 28.01.2024 w Pałacu Wielopolskich w Częstocicach - oddziale Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim.