Historia
Gmina Hażlach znajduje się w zachodniej części Pogórza Cieszyńskiego. Sąsiaduje z gminami Zebrzydowice, Strumień, Dębowiec i Cieszyn, zaś na zachodzie jej obszar dochodzi do rzeki Olzy, którą przebiega granica z Republiką Czeską. Krajobraz w gminie jest pagórkowaty, urozmaicony licznymi lasami i stawami doliny rzeki Olzy oraz jej licznych dopływów. Najwyższe wzniesienie znajduje się we wsi Zamarski i ma wysokość 393,51 metrów nad poziomem morza. Rozciąga się stamtąd znakomity widok w kierunku północnym, w stronę niżej położonych terenów Pogórza Cieszyńskiego. W kierunku południowym można podziwiać wspaniałą panoramę Beskidów.
W skład gminy wchodzi sześć sołectw: Brzezówka, Hażlach, Kończyce Wielkie, Pogwizdów, Rudnik i Zamarski. Posiada ona dobrą infrastrukturę gospodarczą i znajduje się w pobliżu ważnych arterii komunikacyjnych. Przez teren gminy przebiegają drogi wojewódzkie: Cieszyn – Pawłowice (DW 938) oraz Cieszyn – Jastrzębie Zdrój (DW 937). Dobre położenie oraz bliskość Cieszyna i granicy powodują, że gmina może być atrakcyjna dla inwestora przemysłowego. Szansa rozwoju pojawia się również w realizacji różnych form turystyki i rekreacji.
Różne są domniemane wersje pochodzenia nazwy Gminy Hażlach, często na wskroś lapidarnie tłumaczone. Jedna z nich była następująca: Hażlach - z niemieckiego „Hasenloch”, co znaczy „zajęcza nora”. Tłumaczenie takie wzięło się najprawdopodobniej z często urządzanych polowań na zające, w których uczestniczyli książęta, a później hrabiowie. Według ustaleń językoznawców nazwa Hażlach jest pochodzenia bawarsko-austriackiego. Dzisiaj na mapie Austrii i Niemiec znaleźć można w kilku miejscach nazwę Haslach. W poprzednich szlachta, duchowieństwo i urzędy książąt używały języka łacińskiego, niemieckiego i czesko-morawskiego. Dopiero niedługo przed Wiosną Ludów mieszkańcy Śląska Cieszyńskiego zdobyli prawo posługiwania się w urzędach własnym językiem, więc i w Hażlachu posługiwano się pieczątką dwujęzyczną z napisem „Gmina Haslach" jeszcze na początku minionego stulecia (1904 rok). Teren Gminy Hażlach długo zachowywał charakter osady puszczańskiej. Do chwili obecnej gmina posiada bogate zalesienie w kilku zwartych kompleksach o swoistych nazwach, jak Parchowiec oraz Czarne Doły. Zajmują one przeważnie tereny trudne do zmiany na pola uprawne.
Najwcześniej, bo w 1223 roku, dokumenty wymieniają nazwę Zamarski, które należą do najstarszych miejscowości dawnego Księstwa Cieszyńskiego. We wsi istniał folwark a miejscowość często zmieniała właściciela. Była w rękach szlacheckich i magnackich. W roku 1625, w czasie wojen religijnych, miała tutaj miejsce bitwa wojsk cesarskich ze Szwedami. Mieszkańców wsi nieraz nękał głód i zarazy. Lata 1847, 1848 zapisały się w ludzkiej pamięci jako „głodne roki”.
W roku 1305, w księdze fundacyjnej biskupstwa wrocławskiego, odnotowano istnienie Hażlacha (Hesleth) i Kończyc łWielkich (Cunczindorf). W 1447 roku pojawiła się pierwsza wzmianka na temat Pogwizdowa, zaś w 1523 roku w źródłach pisanych wymieniono Brzezówkę oraz Rudnik. W roku 1335 wieś Kończyce Wielkie wymieniono w spisie nuncjusza papieskiego Gerharda. W tym okresie stanowiła ona własność książąt cieszyńskich, a w roku 1422 jej właścicielami byli członkowie śląskiego rodu Korniców, potem między innymi ród Karwińskich, Bludowskich i Wilczków. W 1796 roku wieś odziedziczyli Harassowscy, a w 1825 roku właścicielką została Henrietta hrabina Larisch von Mönnich.
Początki miejscowości Hażlach podobne są do początków sąsiednich Kończyc Wielkich. Hażlach to kolonia założona „na surowym korzeniu” wspólnie z Kończycami Wielkimi i Małymi, a także innymi wioskami położonymi wzdłuż rzeki Piotrówki. Pierwsza wzmianka o istnieniu tam parafii pochodzi z roku 1447, ale prawdopodobnie parafia funkcjonowała już w XIII wieku. Miejscowość aż do końca XVIII wieku była w posiadaniu prywatnym.
W roku 1447 w dokumentach wymienionych został Pogwizdów. Nie wiadomo, kto był jego założycielem. W roku 1526 razem z innymi ziemiami przeszedł pod panowaniem Habsburgów, potem dobra zostały wcielone do Komory we Wrocławiu, wreszcie w roku 1882 z powrotem przeszedł w ręce Habsburgów. W XIX wieku mieszkańcy Pogwizdowa dotknięci zostali klęską głodu i zarazy. „Głodne roki” w Pogwizdowie przeżyły tylko 2 rodziny. W roku 1710 zanotowano także, iż w czasie wielkiej powodzi Olza zmieniła bieg i z Podobory przesunęła się do Pogwizdowa. Dwa wieki później miało to duże znaczenie, gdyż w tym właśnie miejscu, wzdłuż Olzy, wytyczono granicę między Polską a Czechosłowacją.
