Gmina
Brańszczyk

Szanowni Państwo,

rok 2023 był związany z obchodami Jubileuszu 50-lecia Gminy Brańszczyk, która została utworzona w grudniu 1972 roku na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie Nr XX/93/72 z dnia 1 grudnia 1972 roku i od dnia 1 stycznia 1973 roku rozpoczęła swoje istnienie. Powstała ona poprzez połączenie trzech Gromadzkich Rad Narodowych tj. Białegobłota, Poręby i Brańszczyka. Pierwsze 17 lat działalności przypadło w okresie Polski Ludowej, które wzorowano na radzieckim systemie rad narodowych. W 1990 roku ustawodawca zerwał radykalnie z radziecką ideą rad narodowych i powrócił do tradycji samorządowych II Rzeczypospolitej. Półwiecze istnienia Gminy Brańszczyk można jednoznacznie określić jako nieprzerwanie trwającą zmianę, szczególnie od 1989 roku. Ten miniony czas to historia zachodzących nieprzerwanie przemian społecznych i gospodarczych. Odzwierciedlały one to, co działo się w kraju i na świecie i jednocześnie ukazywały dokonania kolejnych pokoleń w kontekście budowania lokalnej wspólnoty, tworzenia na miarę własnych możliwości warunków i możliwości tej wspólnoty do twórczego i kreatywnego podejmowania wyzwań stawianych przed nią przez historyczne zmiany. Jak sobie z tym poradziliśmy, jaki mieliśmy i mamy potencjał oraz jakie są tego ostateczne efekty? Z perspektywy czasu należy stwierdzić, iż decyzja o połączeniu tych trzech mniejszych Gromadzkich Rad Narodowych była słuszna. Mniejsze jednostki, jakimi były wtedy tamte Gromadzkie Rady nie miały odpowiedniego potencjału do dalszego rozwoju. Nie zdołałyby utrzymać administracji i miały zbyt mały potencjał finansowy, aby osiągnąć odpowiedni poziom finansowania lokalnych inwestycji. Co prawda do dzisiaj słyszymy, że mieszkańcy np. Białychbłot z nostalgią wspominają, że z czasem utracili ośrodek zdrowia, a w Porębie pocztę. Po 50 latach nadal widoczna jest pewna istotna odrębność tych trzech połączonych społeczności. Mieszkańcy potrafią tę odrębność podkreślać i o nią walczyć. Nowy układ polityczny jaki powstał po 1990 roku dał im ku temu bardzo dobre możliwości. Dzięki posiadaniu w Radzie Gminy swoich przedstawicieli potrafili zadbać o realizację bardzo ważnych dla lokalnych społeczności inwestycji. Takim znamiennym przykładem jest wybudowanie kaplicy w miejscowości Białebłoto-Kobyla i doprowadzenie do utworzenia parafii rzymsko-katolickiej czy oczyszczalni ścieków w Udrzynku dla całej parafii Poręba. Zawsze takie współistnienie razem tych trzech społeczności wywoływało pewne napięcie, które mobilizowało władze samorządowe do większych starań, do większej aktywności, do podejmowania prób, aby ten wysiłek inwestycyjny był równomiernie rozłożony.

Rozwój Gminy Brańszczyk w okresie tych minionych 50 lat to oczywiście zasługa i dorobek poprzednich wójtów, radnych i sołtysów oraz mieszkańców. W 2020 roku obchodziliśmy 30 lecie samorządu terytorialnego od chwili jego przywrócenia w 1990 roku po pierwszych wolnych wyborach. Spoglądając na przemiany jakie się dokonały w tym okresie należy jednoznacznie stwierdzić, że ta reforma była wielkim sukcesem. Dzisiaj, po 33 latach, możemy to z całą świadomością powiedzieć. Obecnie, gdy podejmowane są różne analizy, jednoznacznie wynika z nich, że osiągnęliśmy sukces. Polska, a i nasza Brańszczykowska Gmina, wygląda dzisiaj pięknie i zupełnie inaczej. Analizy i porównania z innymi krajami Europy wykazują na znaczący rozwój ekonomiczny Polski w czasie tych 33 lat. Wszędzie widoczny jest rozwój i postęp. Wystarczy spojrzeć: na szkoły (większość z nich dysponuje salami gimnastycznymi), na drogi (mamy dobrze rozbudowaną sieć dróg asfaltowych i ciągle ją rozbudowujemy i modernizujemy), na infrastrukturę wodno-kanalizacyjną (obecnie skanalizowane jest 50% gminy, mamy 3 oczyszczalnie ścieków w tym jedna została zmodernizowana i rozbudowana a obecnie trwa modernizacja i rozbudowa kolejnej z nich). Projektowane są sieci kanalizacyjne dla kolejnych miejscowości, co w przyszłości umożliwi skanalizowanie całej gminy. Cała gmina jest zwodociągowana i obecnie trwa modernizacja sieci wodociągowej. Mamy nowe świetlice wiejskie. Jednostki OSP są dobrze wyposażone w odpowiedni sprzęt ratowniczo-gaśniczy i wybudowano dwie nowe remizy. Zmodernizowaliśmy znaczną część oświetlenia ulicznego na bardziej oszczędne. Myślę, że wszyscy możemy z satysfakcją spojrzeć na te dokonania jakie osiągnęła lokalna wspólnota na przestrzeni tych lat.

Chciałbym w imieniu własnym oraz obecnego samorządu podziękować wszystkim, którzy się do tego przyczynili. Dziękujemy Mieszkańcom którzy w wyborach wybierali władze i swoich przedstawicieli, a i też sami często się angażowali, byłym naczelnikom, wójtom, radnym, sołtysom, pracownikom urzędu i jednostek podległych ZGK, GOPS, GCKSiT, GBP, dyrektorom szkół, nauczycielom, pracownikom obsługi, kapłanom, siostrom zakonnym, czyli po prostu nam wszystkim, którzy tworzymy lokalną wspólnotę za te wszystkie lata wytężonej pracy po to aby nam się lepiej żyło, aby przyszłe pokolenia miały lepsze warunki do życia i rozwoju. Dzięki wytężonej pracy całej społeczności Gmina Brańszczyk położona w krainie Puszczy Białej i dorzeczu Bugu jest przyjaznym miejscem, gdzie dobrze się mieszka i przyjemnie odpoczywa. Mamy piękne lasy, rzekę Bug i bardzo dobre warunki do korzystania z wypoczynku w gospodarstwach agroturystycznych, do wędkowania, turystyki kajakowej oraz pieszej i rowerowej. Wielu mieszkańców Warszawy odpoczywa u nas w okresie letnim. Troszczymy się o zachowanie walorów przyrodniczo-krajobrazowych. Jednocześnie dbamy o zrównoważony rozwój gminy oraz zaspokajanie wszystkich aspektów życia lokalnej społeczności. Potrzeby i oczekiwania mieszkańców oraz naszych gości były i są priorytetem w naszej pracy samorządowej oraz całego zespołu pracowników. 

W mojej ocenie nasza społeczność ma powód do dumy, do zadowolenia, bowiem wykazała, że ma znaczący potencjał ludzki o odpowiedniej kreatywności, determinacji, sprawczości do zmieniania otaczającej nas rzeczywistości na lepsze zgodnie z oczekiwaniami społeczeństwa. Lokalna społeczność potrafiła skorzystać z szansy, jaką dawały przeobrażenia polityczne i społeczno-gospodarcze dziejące się wokół i zachęcające do podjęcia przemian. Mieliśmy też to szczęście, że te 50 lat przeżyliśmy w pokoju i mieliśmy warunki do spokojnego rozwoju, może czasami pośród sporów, ale o dobro wspólne. Myślę, że w Gminie Brańszczyk w pełni są realizowane słowa, które wypowiedział św. Jan Paweł II, że: „Ustrój demokratyczny najbardziej odpowiada rozumnej i społecznej naturze człowieka, a w konsekwencji wymogom sprawiedliwości społecznej. A ponieważ człowiek jest istotą społeczną, to jest konieczne dopuszczenie każdego do uczestnictwa – choćby pośredniego we władzy”. Tak więc pamiętajmy, aby się wzajemnie słuchać i wspierać w pracy i działalności na rzecz dobra i rozwoju naszej Gminy Brańszczyk.

prof. dr hab. Wiesław Przybylski
Wójt Gminy Brańszczyk

Samorząd Gminy Brańszczyk ufundował medal pamiątkowy, który na awersie przedstawia Herb Gminy Brańszczyk z napisem ”50 lat Gminy Brańszczyk 1973-2023”, a na rewersie kontur gminy z podziałem na 3 parafie z miejscowymi kościołami symbolizującymi połączenie 3 gromadzkich rad narodowych Gminy Brańszczyk oraz Skansen im. Marii Żywirskiej dla upamiętnienia jednej z najważniejszych postaci ziemi brańszczykowskiej – etnograf Marii Żywirskiej. 

Z okazji 50-lecia Gminy Brańszczyk samorząd ufundował książkę, w której w syntetyczny sposób opisano i podsumowano dzieje tego obszaru i społeczności na przestrzeni ostatnich wieków ze szczególnym uwzględnieniem ostatnich 50 lat. Mamy tutaj zarys dziejów tego regionu Puszczy Białej, opis najważniejszych postaci, które w jakiś szczególny sposób wyróżniły się lub zapisały w historii naszej wspólnoty. Przedstawiono krótką historię każdej miejscowości. Opisano zasoby materialne i społeczne, a więc poszczególne szkoły z ich historią i sztandarami, gminne zasoby Ochotniczych Straży Pożarnych. Przedstawiono gminne jednostki organizacyjne z ich zakresem działalności tj. Zakład Gospodarki Komunalnej, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminne Centrum Kultury Sportu i Turystyki oraz Gminną Bibliotekę Publiczną. Mamy opis wszystkich trzech obecnie istniejących parafii, które w przybliżeniu odpowiadają połączonym w 1972 roku jednostkom terytorialnym. Bardzo dokładnie wymieniono wszystkich wójtów, radnych i sołtysów minionych kadencji. Przedstawiono również obecnie funkcjonujące Koła Gospodyń Wiejskich wraz z charakterystyką ich działalności społecznej. Opisano miejsca pamięci narodowej oraz załączono bogatą ilustrację fotograficzną wydarzeń społeczno-kulturalnych ostatnich lat, a także otaczającej nas przyrody. Książka ta stanowi bogaty materiał źródłowy, dokumentujący najważniejsze fakty i dokonania historii Gminy Brańszczyk wraz z jej zasobami na przestrzeni ostatnich wieków ze szczególnym uwzględnieniem ostatnich 50 lat.