Powiat
Lipski

Materiał archiwalny. Aktualny tekst zostanie opublikowany po zaktualizowaniu przez Referat Promocji i Rozwoju.

Na podstawie uchwały Nr VIII/57/99 Rady Powiatu z dnia 21 września 1999r została powołana Komisja doraźna, która opracowała wzór herbu i flagi Powiatu Lipskiego.

Herb i flaga Powiatu Lipskiego zostały zatwierdzone uchwałą Rady Powiatu Nr XIII/104/2000 z dnia 28   kwietnia 2000r.

Siedziba władz powiatowych i Starostwa Powiatowego znajduje się w mieście Lipsko, które leży w dolinie rzeki Krępianki na skrzyżowaniu tras z Warszawy i Radomia do Sandomierza.

W skład powiatu lipskiego wchodzi 6 gmin: Chotcza, Ciepielów, Rzeczniów, Solec, Sienno oraz miasto i gmina Lipsko mających łącznie 740,22 km2 powierzchni zamieszkałej przez 35.892 osoby (stan na 31.12.2012r.).

Historia powiatu sięga lat 50-tych XX wieku, kiedy z chwilą przywrócenia praw miejskich dla Lipska w roku 1956 powstał powiat. W roku 1975 zmieniono strukturę organizacyjną Państwa i zlikwidowano powiaty, w tym również rozwiązany został powiat lipski. Po kolejnych zmianach organizacyjnych w Polsce od 1999 roku do chwili obecnej Lipsko jest siedzibą władz powiatowych.

POWIAT LIPSKI znajduje się w południowo - wschodniej części woj. mazowieckiego i graniczy: od zachodu z powiatem radomskim, od północy z powiatem zwoleńskim, od wschodu z powiatem Opole Lubelskie (woj. Lubelskie), od południowego-zachodu z powiatem Ostrowiec Św. (woj. Świętokrzyskie), od południowego-wschodu z powiatem opatowskim (woj. Świętokrzyskie).

Powiat Lipsko ma charakter rolniczy. Powierzchnia użytkowa gruntów wynosi 74050 ha, w tym użytki rolne 54969 ha. Dominują tradycyjne uprawy: zboża i rośliny okopowe. Jednak w niektórych częściach powiatu coraz więcej uprawia się roślin sadowniczych tj. wiśnia, jabłoń, grusza oraz warzywa: kapustę, kalafior. Przemysł jest słabo rozwinięty i koncentruje się głównie w mieście - Lipsku. Miasto i Gmina Lipsko to miejsce, gdzie inwestorzy zagraniczni zlokalizowali swoje zakłady produkcyjne w tym: Firma KINGSPAN - zajmująca się produkcją płyt warstwowych i drzwi chłodniczych (inwestor irlandzki) oraz SCANDIC FOOD - zakład przetwórstwa owoców i warzyw (inwestor duński).

Firmy działające na naszym terenie nawiązały wiele kontaktów zagranicznych m.in. z Niemcami i Amerykanami. Do świetnie prosperujących firm możemy zaliczyć MARBET i UNIMAR w Lipsku oraz P.P.H.U. ROL-MOT z siedzibą w Ciepielowie. GOMAR to zakład przetwórstwa owocowo - warzywnego, który zadziwia prężnością swoich działań. Prężnie działają również: MLEKO sp. Z o.o. - zakład przetwórstwa mleka, oraz PUBLIMA - zakład przetwórstwa mięsnego z siecią hurtowni. Na terenie Gminy i Powiatu lipskiego funkcjonuje wiele firm prowadzących międzynarodowe usługi transportowe.

Działalnością w zakresie rozwoju turystyki zajmuje się PTTK, którego Oddział ma siedzibę w Lipsku. Powiat lipski jest miejscem charakteryzującym się dużym potencjałem turystycznym, lecz w chwili obecnej nie jest dostatecznie wykorzystany. Powiat nasz może więc poszczycić się świeżym i zdrowym powietrzem, obfitością runa leśnego (jagody, grzyby), atrakcyjnością przyrodniczą i historyczną terenów.

Dużą atrakcyjnością powiatu jest dolina Wisły położona na terenie gmin Chotcza i Solec. Charakteryzuje się szerokim korytem, licznymi wyspami i piaszczystymi łachami. Brzegi i tarasy zalewowe porastają wikliny nadrzeczne, resztki lasów łęgowych (wierzbowo-topolowe), zbiorowiska szuwarowe i wodne a odsypy rzeczne i wyspy zajmują szuwary piaskowe. Tak kształtująca się roślinność wpływa na bogactwo awifauny tego terenu.

W opracowaniach Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i jej Zasobów dolinę Wisły zaliczono do obszarów o znaczeniu międzynarodowym dla zachowania bogactwa i różnorodności przyrody naszego kontynentu (NATURA 2000). W całej dolinie stwierdzono występowanie ponad 320 gatunków ptaków. W okolicach Chotczy i Solca gnieździ się ok. 40 gatunków ptactwa wodno-błotnego w tym m.in.: rybitwa białoczelna, derkacz, ostrygojad, sieweczka obrożna. Podczas przelotów wiosennych i jesiennych spotkać można około 50 gatunków o pochodzeniu skandynawskim i syberyjskim. Spośród ptaków zimujących na uwagę zasługują: czapla siwa, mewy śmieszki, łyski, gągoły oraz orzeł bielik.

Do ciekawych walorów przyrodniczych powiatu lipskiego zaliczyć można z pewnością:

siedlisko - rezerwat w gminie Chotcza
rezerwat roślinności stepowej w Sadkowicach k. Solca n/Wisłą
obszar chronionego krajobrazu Solec n/Wisłą - utworzony rozporządzeniem Wojewody Mazowieckiego z dnia 19.04.2002 r.
27 pomników przyrody
Przepływające przez powiat 4 rzeki: Iłżanka, Krępianka, Wisła i Kamienna oraz stałe zbiorniki wodne zachęcają wędkarzy do połowu ryb. Na terenie powiatu znajduje się wiele zabytków, które są niewątpliwie atrakcjami turystycznymi dla osób odwiedzających naszą ziemię lipską. Do najciekawszych należą:

w Solcu - ruiny zamku średniowiecznego z XIII - XIV wieku, - kościół p.w. Św. Barbary XVI w. (jeden z najstarszych zabytków drewnianych na Mazowszu) - zespół klasztorny o. Reformatów z XVII w. - dom z podcieniami kolumnowymi z XVIII w. - obecnie Dom Kultury - kościół Wniebowzięcia NMP z XVIII w. - w gminie Solec: kościół p.w. św. Stanisława w Kolonii Raj, zabytkowy dworek modrzewiowy w Woli Pawłowskiej.
w Siennie - Kościół p.w. Św. Zygmunta z XV w. z wmurowaną tablicą erekcyjną z 1442r. - Barokowa dzwonnica z XVIII w. - W gminie Sienno: Zespół pałacowy w Krzyżanówce, pomnik płk. Dionizego Czchowskiego.
w Rzeczniowie - kościół z XVI w. - w gminie Rzeczniów: kościół z XVII w. w Grabowcu, pomnik legionistów w Grabowcu.
w Chotczy - Kościół p.w. św. Trójcy - w gminie Chotcza: archeologiczne świadectwo średniowiecznego grodziska.
w Ciepielowie -Kościół p.w. św. Rocha - Synagoga w gminie Ciepielów: - Pomnik żołnierzy września 1939 r w Dąbrowie - miejsce mordu 300 żołnierzy Oddziału płk. J. Pelca w dniu 08.09.1939 r. - W miejscowości Gardzienice odkryto piece hutnicze starsze od tych, które znajdują się w Nowej Słupi.
w Lipsku - Kościół p.w. Św. Trójcy z 1614 r. - w gminie Lipsko: Kapliczka w Gruszczynie, Kościół św. Piotra i Pawła w Krępie Kościelnej, Muzeum Wsi w Lipie Miklas
Duże skupisko atrakcji turystycznych w Solcu spowodowało rozwój bazy noclegowej. Są tam ośrodki wczasowe oraz nowo powstałe schronisko młodzieżowe. Coraz szersze rzesze turystów, osób przyjezdnych z dużych aglomeracji miejskich w tym z Warszawy, Wrocławia, Poznania wpływa na rozwój agroturystyki. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się już w Krzyżanówce, Sadkowicach oraz w Ciepielowie.

Położenie Powiatu między Kazimierzem Dolnym, Janowcem a Bałtowem, gdzie odkryto niedawno ślady dinozaura zachęca do wędrówek pieszych i rowerowych. Przez nasz powiat przechodzi trasa szlaku turystycznego pieszego i rowerowego pod nazwą "Szlak Żółwia i dinozaura" co staje się kolejną atrakcją naszego terenu. Szlak ten połączył istniejące dotychczas szlaki niebieskie PTTK na trasach: Góra Kalwaria - Magnuszew - Kozienice - Czarnolas - Janowiec oraz Bałtów - Święty Krzyż (Góry Świętokrzyskie) stając się trzecim co do długości pieszym szlakiem w Polsce.

Aktywność oraz bardzo dobra współpraca władz samorządowych, instytucji, organizacji pozarządowych oraz społeczników powoduje, że rejon nasz obfituje w mnogość imprez o charakterze kulturalnym, patriotycznym i sportowym. Do pierwszych zaliczyć można: Festiwal Folkloru i Twórczości Nieprofesjonalnej "Powiśle" w Lipsku, Mazowieckie Spotkania Kapel Podwórkowych w Siennie, Dni Lipska, Dni Solca, Dni Sienna, Sobótka w Solcu, wybory małej Miss Lipska, Festiwal Piosenki Harcerskiej i Turystycznej, Mikołajki pod hasłem "Dajmy dzieciom uśmiech" dla dzieci specjalnej troski z terenu powiatu Lipsko.

Imprezy patriotyczne to w dużej mierze obchody świąt narodowych i upamiętnienia miejsc związanych z konkretnymi wydarzeniami jak np.: Zlot w Dąbrowie k/Ciepielowa - miejsce mordu 300 jeńców polskich w dn. 8.09.1939 roku; Jawor Solecki gmina Sienno - miejsce śmierci płk. Dionizego Czchowskiego; Lipsko - rozbicie posterunku niemieckiego; Chotcza - walki BCh, AL., AK, przerwanie frontu, przeprawa przez Wisłę.

Do najbardziej znanych imprez sportowych zaliczamy: Amatorski Integracyjny Wyścig Kolarski im. Henryka Gintera organizowany na początku czerwca, Halowy Turniej Piłki Nożnej "W poszukiwaniu talentu piłkarskiego", Rekreacyjny Festyn Sportowy dla dzieci szkół podstawowych, Biegi sportowe ulicami Lipska i Sienna. Ziemia lipska znana jest z pobytu, zamieszkiwania wielu znanych osobowości naszego kraju.

Do najbardziej znanych należą: Zbigniew Oleśnicki - biskup krakowski, sekretarz kancelarii królewskiej i doradca Władysława Jagiełły, Jacek Malczewski - słynny malarz, Adolf Dygasiński - pisarz, Wacław Karczewski - pisarz, autor powieści "W Wielgiem" uznanej za pierwowzór "Chłopów", Antoni Gustaw Bem - znany historyk literatury polskiej, nauczyciel Stefana Żeromskiego, płk. Dionizy Czachowski - jeden z przywódców powstania styczniowego, Wacław Długosz - wicemarszałek Sejmu II Rzeczypospolitej, ks. prof. Włodzimierz Sedlak - twórca bioelektroniki, ks. Jan Wiśniewski - regionalista, autor książek opisujących historię i zabytki dekanatów ziemi kieleckiej i radomskiej, Jan Sońta ps. "Ośka" - płk. dowódca zgrupowania BCh. i wielu, wielu innych.

Jesteśmy przekonani, że każdy turysta zwiedzający nasz powiat znajdzie dla siebie coś ciekawego. Zachęcamy więc do przyjazdu na nasze Powiśle.