W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Dodatkowo, korzystanie z naszej witryny oznacza akceptację przez Państwa klauzuli przetwarzania danych osobowych udostępnionych drogą elektroniczną.

Informacje o powiecie

Rys historyczny

Archiwalna mapa okolic Lipska

Materiał archiwalny. Aktualny tekst zostanie opublikowany po zaktualizowaniu przez Referat Promocji i Rozwoju.

Na podstawie uchwały Nr VIII/57/99 Rady Powiatu z dnia 21 września 1999r została powołana Komisja doraźna, która opracowała wzór herbu i flagi Powiatu Lipskiego.

Herb i flaga Powiatu Lipskiego zostały zatwierdzone uchwałą Rady Powiatu Nr XIII/104/2000 z dnia 28   kwietnia 2000r.

Siedziba władz powiatowych i Starostwa Powiatowego znajduje się w mieście Lipsko, które leży w dolinie rzeki Krępianki na skrzyżowaniu tras z Warszawy i Radomia do Sandomierza.

W skład powiatu lipskiego wchodzi 6 gmin: Chotcza, Ciepielów, Rzeczniów, Solec, Sienno oraz miasto i gmina Lipsko mających łącznie 740,22 km2 powierzchni zamieszkałej przez 35.892 osoby (stan na 31.12.2012r.).

Historia powiatu sięga lat 50-tych XX wieku, kiedy z chwilą przywrócenia praw miejskich dla Lipska w roku 1956 powstał powiat. W roku 1975 zmieniono strukturę organizacyjną Państwa i zlikwidowano powiaty, w tym również rozwiązany został powiat lipski. Po kolejnych zmianach organizacyjnych w Polsce od 1999 roku do chwili obecnej Lipsko jest siedzibą władz powiatowych.

POWIAT LIPSKI znajduje się w południowo - wschodniej części woj. mazowieckiego i graniczy: od zachodu z powiatem radomskim, od północy z powiatem zwoleńskim, od wschodu z powiatem Opole Lubelskie (woj. Lubelskie), od południowego-zachodu z powiatem Ostrowiec Św. (woj. Świętokrzyskie), od południowego-wschodu z powiatem opatowskim (woj. Świętokrzyskie).

Powiat Lipsko ma charakter rolniczy. Powierzchnia użytkowa gruntów wynosi 74050 ha, w tym użytki rolne 54969 ha. Dominują tradycyjne uprawy: zboża i rośliny okopowe. Jednak w niektórych częściach powiatu coraz więcej uprawia się roślin sadowniczych tj. wiśnia, jabłoń, grusza oraz warzywa: kapustę, kalafior. Przemysł jest słabo rozwinięty i koncentruje się głównie w mieście - Lipsku. Miasto i Gmina Lipsko to miejsce, gdzie inwestorzy zagraniczni zlokalizowali swoje zakłady produkcyjne w tym: Firma KINGSPAN - zajmująca się produkcją płyt warstwowych i drzwi chłodniczych (inwestor irlandzki) oraz SCANDIC FOOD - zakład przetwórstwa owoców i warzyw (inwestor duński).

Firmy działające na naszym terenie nawiązały wiele kontaktów zagranicznych m.in. z Niemcami i Amerykanami. Do świetnie prosperujących firm możemy zaliczyć MARBET i UNIMAR w Lipsku oraz P.P.H.U. ROL-MOT z siedzibą w Ciepielowie. GOMAR to zakład przetwórstwa owocowo - warzywnego, który zadziwia prężnością swoich działań. Prężnie działają również: MLEKO sp. Z o.o. - zakład przetwórstwa mleka, oraz PUBLIMA - zakład przetwórstwa mięsnego z siecią hurtowni. Na terenie Gminy i Powiatu lipskiego funkcjonuje wiele firm prowadzących międzynarodowe usługi transportowe.

Działalnością w zakresie rozwoju turystyki zajmuje się PTTK, którego Oddział ma siedzibę w Lipsku. Powiat lipski jest miejscem charakteryzującym się dużym potencjałem turystycznym, lecz w chwili obecnej nie jest dostatecznie wykorzystany. Powiat nasz może więc poszczycić się świeżym i zdrowym powietrzem, obfitością runa leśnego (jagody, grzyby), atrakcyjnością przyrodniczą i historyczną terenów.

Dużą atrakcyjnością powiatu jest dolina Wisły położona na terenie gmin Chotcza i Solec. Charakteryzuje się szerokim korytem, licznymi wyspami i piaszczystymi łachami. Brzegi i tarasy zalewowe porastają wikliny nadrzeczne, resztki lasów łęgowych (wierzbowo-topolowe), zbiorowiska szuwarowe i wodne a odsypy rzeczne i wyspy zajmują szuwary piaskowe. Tak kształtująca się roślinność wpływa na bogactwo awifauny tego terenu.

W opracowaniach Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i jej Zasobów dolinę Wisły zaliczono do obszarów o znaczeniu międzynarodowym dla zachowania bogactwa i różnorodności przyrody naszego kontynentu (NATURA 2000). W całej dolinie stwierdzono występowanie ponad 320 gatunków ptaków. W okolicach Chotczy i Solca gnieździ się ok. 40 gatunków ptactwa wodno-błotnego w tym m.in.: rybitwa białoczelna, derkacz, ostrygojad, sieweczka obrożna. Podczas przelotów wiosennych i jesiennych spotkać można około 50 gatunków o pochodzeniu skandynawskim i syberyjskim. Spośród ptaków zimujących na uwagę zasługują: czapla siwa, mewy śmieszki, łyski, gągoły oraz orzeł bielik.

Do ciekawych walorów przyrodniczych powiatu lipskiego zaliczyć można z pewnością:

siedlisko - rezerwat w gminie Chotcza
rezerwat roślinności stepowej w Sadkowicach k. Solca n/Wisłą
obszar chronionego krajobrazu Solec n/Wisłą - utworzony rozporządzeniem Wojewody Mazowieckiego z dnia 19.04.2002 r.
27 pomników przyrody
Przepływające przez powiat 4 rzeki: Iłżanka, Krępianka, Wisła i Kamienna oraz stałe zbiorniki wodne zachęcają wędkarzy do połowu ryb. Na terenie powiatu znajduje się wiele zabytków, które są niewątpliwie atrakcjami turystycznymi dla osób odwiedzających naszą ziemię lipską. Do najciekawszych należą:

w Solcu - ruiny zamku średniowiecznego z XIII - XIV wieku, - kościół p.w. Św. Barbary XVI w. (jeden z najstarszych zabytków drewnianych na Mazowszu) - zespół klasztorny o. Reformatów z XVII w. - dom z podcieniami kolumnowymi z XVIII w. - obecnie Dom Kultury - kościół Wniebowzięcia NMP z XVIII w. - w gminie Solec: kościół p.w. św. Stanisława w Kolonii Raj, zabytkowy dworek modrzewiowy w Woli Pawłowskiej.
w Siennie - Kościół p.w. Św. Zygmunta z XV w. z wmurowaną tablicą erekcyjną z 1442r. - Barokowa dzwonnica z XVIII w. - W gminie Sienno: Zespół pałacowy w Krzyżanówce, pomnik płk. Dionizego Czchowskiego.
w Rzeczniowie - kościół z XVI w. - w gminie Rzeczniów: kościół z XVII w. w Grabowcu, pomnik legionistów w Grabowcu.
w Chotczy - Kościół p.w. św. Trójcy - w gminie Chotcza: archeologiczne świadectwo średniowiecznego grodziska.
w Ciepielowie -Kościół p.w. św. Rocha - Synagoga w gminie Ciepielów: - Pomnik żołnierzy września 1939 r w Dąbrowie - miejsce mordu 300 żołnierzy Oddziału płk. J. Pelca w dniu 08.09.1939 r. - W miejscowości Gardzienice odkryto piece hutnicze starsze od tych, które znajdują się w Nowej Słupi.
w Lipsku - Kościół p.w. Św. Trójcy z 1614 r. - w gminie Lipsko: Kapliczka w Gruszczynie, Kościół św. Piotra i Pawła w Krępie Kościelnej, Muzeum Wsi w Lipie Miklas
Duże skupisko atrakcji turystycznych w Solcu spowodowało rozwój bazy noclegowej. Są tam ośrodki wczasowe oraz nowo powstałe schronisko młodzieżowe. Coraz szersze rzesze turystów, osób przyjezdnych z dużych aglomeracji miejskich w tym z Warszawy, Wrocławia, Poznania wpływa na rozwój agroturystyki. Gospodarstwa agroturystyczne znajdują się już w Krzyżanówce, Sadkowicach oraz w Ciepielowie.

Położenie Powiatu między Kazimierzem Dolnym, Janowcem a Bałtowem, gdzie odkryto niedawno ślady dinozaura zachęca do wędrówek pieszych i rowerowych. Przez nasz powiat przechodzi trasa szlaku turystycznego pieszego i rowerowego pod nazwą "Szlak Żółwia i dinozaura" co staje się kolejną atrakcją naszego terenu. Szlak ten połączył istniejące dotychczas szlaki niebieskie PTTK na trasach: Góra Kalwaria - Magnuszew - Kozienice - Czarnolas - Janowiec oraz Bałtów - Święty Krzyż (Góry Świętokrzyskie) stając się trzecim co do długości pieszym szlakiem w Polsce.

Aktywność oraz bardzo dobra współpraca władz samorządowych, instytucji, organizacji pozarządowych oraz społeczników powoduje, że rejon nasz obfituje w mnogość imprez o charakterze kulturalnym, patriotycznym i sportowym. Do pierwszych zaliczyć można: Festiwal Folkloru i Twórczości Nieprofesjonalnej "Powiśle" w Lipsku, Mazowieckie Spotkania Kapel Podwórkowych w Siennie, Dni Lipska, Dni Solca, Dni Sienna, Sobótka w Solcu, wybory małej Miss Lipska, Festiwal Piosenki Harcerskiej i Turystycznej, Mikołajki pod hasłem "Dajmy dzieciom uśmiech" dla dzieci specjalnej troski z terenu powiatu Lipsko.

Imprezy patriotyczne to w dużej mierze obchody świąt narodowych i upamiętnienia miejsc związanych z konkretnymi wydarzeniami jak np.: Zlot w Dąbrowie k/Ciepielowa - miejsce mordu 300 jeńców polskich w dn. 8.09.1939 roku; Jawor Solecki gmina Sienno - miejsce śmierci płk. Dionizego Czchowskiego; Lipsko - rozbicie posterunku niemieckiego; Chotcza - walki BCh, AL., AK, przerwanie frontu, przeprawa przez Wisłę.

Do najbardziej znanych imprez sportowych zaliczamy: Amatorski Integracyjny Wyścig Kolarski im. Henryka Gintera organizowany na początku czerwca, Halowy Turniej Piłki Nożnej "W poszukiwaniu talentu piłkarskiego", Rekreacyjny Festyn Sportowy dla dzieci szkół podstawowych, Biegi sportowe ulicami Lipska i Sienna. Ziemia lipska znana jest z pobytu, zamieszkiwania wielu znanych osobowości naszego kraju.

Do najbardziej znanych należą: Zbigniew Oleśnicki - biskup krakowski, sekretarz kancelarii królewskiej i doradca Władysława Jagiełły, Jacek Malczewski - słynny malarz, Adolf Dygasiński - pisarz, Wacław Karczewski - pisarz, autor powieści "W Wielgiem" uznanej za pierwowzór "Chłopów", Antoni Gustaw Bem - znany historyk literatury polskiej, nauczyciel Stefana Żeromskiego, płk. Dionizy Czachowski - jeden z przywódców powstania styczniowego, Wacław Długosz - wicemarszałek Sejmu II Rzeczypospolitej, ks. prof. Włodzimierz Sedlak - twórca bioelektroniki, ks. Jan Wiśniewski - regionalista, autor książek opisujących historię i zabytki dekanatów ziemi kieleckiej i radomskiej, Jan Sońta ps. "Ośka" - płk. dowódca zgrupowania BCh. i wielu, wielu innych.

Jesteśmy przekonani, że każdy turysta zwiedzający nasz powiat znajdzie dla siebie coś ciekawego. Zachęcamy więc do przyjazdu na nasze Powiśle.

Podstawowe informacje

Materiał archiwalny. Aktualny tekst zostanie opublikowany po zaktualizowaniu przez Referat Promocji i Rozwoju.

Powiat lipski położony jest w południowo – wschodniej części województwa mazowieckiego i graniczy z następującymi powiatami:

  • od zachodu z powiatem radomskim,
  • od północy z powiatem zwoleńskim,
  • od wschodu z powiatem opolskim województwa lubelskiego,
  • od południowego – zachodu z powiatem starachowickim i ostrowieckim województwa świętokrzyskiego,
  • od południowego – wschodu z powiatem opatowskim województwa świętokrzyskiego.

W skład powiatu lipskiego wchodzi 6 gmin, 200 miejscowości i 162 sołectwa, które mają łącznie obszar 740,77 km². Powiat zamieszkuje 34.652 osoby (dane aktualne na dzień publikacji). Średnia gęstość zaludnienia powiatu wynosi 46 osób na 1 km².

Siedziba władz powiatowych i Starostwa Powiatowego znajduje się w mieście Lipsko, które położone jest w dolinie rzeki Krępianki, na skrzyżowaniu drogi krajowej nr 79 relacji Warszawa - Sandomierz z drogą wojewódzką nr 747 relacji Iłża – Solec nad Wisłą.

 

Ukształtowanie terenu.

Powiat lipski położony jest na obszarze trzech jednostek fizjograficznych. Centralny obszar zajmuje Pogórze Radomskie, południowa część powiatu wkracza na Wyżynę Opatowską, północna część schodzi do Kotliny Kozienickiej. Przebiegająca południkowo dolina Wisły oddziela powiat wysoką skarpą od Wyżyny Lubelskiej. Obszar powiatu ma charakter lekko pofałdowanych pasm i stwarza charakter rozległej równiny schodzącej tarasami do doliny Wisły.

 

Warunki hydrologiczno – meteorologiczne.

Powiat lipski jest ubogi w wody powierzchniowe. Główne rzeki to: Wisła oraz jej lewe dopływy Kamienna, Iłżanka i Krępianka. Maksymalne stany rzek odnotowuje się na przełomie lutego i marca oraz lipca i sierpnia. Największe powodzie miały miejsce w latach 1947, 1970, 1997, 2001 i 2010, kiedy przez powiat przeszły aż trzy fale powodziowe. Do nielicznych zasobów wodnych zgromadzonych w zbiornikach, należą:

  • zbiornik retencyjny w Lipsku – 3 ha, średnia głębokość około 1m,
  • zbiornik retencyjno – rekreacyjny w Katarzynowie, gm. Lipsko – 2 ha, średnia głębokość około 1 m,
  • stawy hodowlane w miejscowości Wielgie, gm. Ciepielów – 10 ha,
  • stawy hodowlane w miejscowości Boży Dar, gm. Lipsko – 5 ha,
  • stawy hodowlane w miejscowości Krzyżanówka, gm. Sienno – 5 ha,
  • zbiornik naturalny (pozostałość starorzecza Wisły) w miejscowości Kępa Piotrawińska, gm. Solec – 2 ha,
  • zbiornik naturalny (pozostałość starorzecza Wisły) w miejscowości Pawłowice, gm. Solec – 2 ha.

Pod względem klimatycznym należy do najbardziej zróżnicowanych regionów w kraju. Sprzyja temu głównie urozmaicony teren, który wpływa w znacznym stopniu na przebieg zjawisk meteorologicznych.

  • średnie roczne temperatury: 7,5 – 8,0°C
  • średnie wieloletnie sumy opadów: 550 – 600 mm,
  • średnia liczba dni z pokrywa śnieżną: 70 – 80 dni,
  • przeważający kierunek wiatru: zachodni.
     

Struktura zatrudnienia i urbanistyka.

Powiat ma charakter rolniczy. Powierzchnia użytków rolnych wynosi ok. 48240 ha, co stanowi 65,1 % powierzchni ogólnej.

Liczba gospodarstw rolnych w powiecie lipskim wynosi ok. 11.000, średnia powierzchnia gospodarstwa około 5 ha, najwięcej gospodarstw jest w przedziale do 5 ha – 3450 oraz w przedziale od 5 do 10 ha – 3400.

Obszary leśne zajmują obszar 158,16 km², tj. około 21% powierzchni w tym:

  • lasy państwowe – 50,30 km²,
  • lasy prywatne – 107,86 km²,

występujące kompleksy leśne zaliczone zostały do II kategorii zagrożenia pożarowego, drzewostanem dominującym jest sosna.

 

Sieć komunikacyjna.

Na terenie powiatu lipskiego nie ma tras kolejowych. Przez jego teren przebiega droga krajowa Nr 79 relacji: Warszawa – Kozienice – Zwoleń – Lipsko – Ożarów – Sandomierz (dł. 27,8 km – w obrębie powiatu) oraz pięć dróg wojewódzkich na odcinkach (łączna ich długość – 74,8 km):

droga nr 747 (stary ślad) –  Kamień - Kolonia Nadwiślańska- Solec – Lipsko – Pasztowa Wola,
droga nr 747 (nowy ślad) – Solec – Lipsko,
droga nr 754 – Gołębiów -  Wola Solecka - Solec – Pawłowice – Zemborzyn,
droga nr 817 – Kłudzie – rzeka Wisła,
droga nr 900 –  Raj -  Kolonia Raj do lewego brzegu rzeki Wisły.
Istniejąca sieć dróg powiatowych i gminnych zapewniają dojazd do wszystkich sołectw.

W powiecie lipskim nie ma wiaduktów i mostów o istotnym znaczeniu strategicznym. Jest jeden most- o istotnym znaczeniu strategicznym, na rzece Wiśle – w Kolonii Nadwiślańskiej na drodze wojewódzkiej 747, łączący województwo mazowieckie z lubelskim. Do pozostałych, ważniejszych mostów należą:

a). Ciepielów (most żelbetonowy) na rzece Iłżance, droga 79

b). m. Lipsko (4 mosty żelbetonowe) na rzece Krępiance;

1 na drodze 79, 1 na drodze 747, 2 na drogach lokalnych,
Zofiówka (most żelbetonowy) na rzece Krępiance na drodze lokalnej,
Nowa Wieś (most drewniany) na rzece Krępiance na drodze lokalnej,
c). Solec i Przedmieście Bliższe (mosty żelbetonowe) na rzece Krępiance;

2 na drodze 747, 2 na drodze 754, pozostałe na drogach lokalnych,
Wola Pawłowska i Zemborzyn (2 mosty żelbetonowe) na rzece Kamiennej na drogach lokalnych,
Dziurków (most drewniany) na rzece Krępiance na drodze lokalnej.
 

Przemysł.

Przemysł jest słabo rozwinięty i koncentruje się głównie w Lipsku. Działalność gospodarczą zarejestrowały 2552 podmioty gospodarcze, z których 1223 (53%) mieści się na terenie Miasta i Gminy Lipsko.

Występujące zakłady to w ok. 90% małe firmy zatrudniające poniżej 50 osób. Dominującym profilem prowadzonej działalności jest handel i usługi, którą prowadzi 46% podmiotów gospodarczych. W przemyśle i budownictwie zarejestrowanych jest 18,3% podmiotów gospodarczych. Gospodarka mieszkaniowa związana ze spółdzielczym budownictwem mieszkaniowym wiąże się z Lipskiem, gdzie znajdują się zasoby mieszkaniowe spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych. Najwyższe budynki posiadają nie więcej niż 5 kondygnacji nadziemnych.

 Największe zakłady przemysłowe na terenie Powiatu Lipskiego to:

  • ZPOW „Scandic Food” Sp. z o.o. w Lipsku, ul. Spacerowa 8 – przetwórstwo owoców i warzyw,
  • „KINGSPAN” Sp. z o.o. Zakład Produkcyjny w Lipsku, ul. Przemysłowa 20, produkcja płyt warstwowych i styropianu,
  • „Mleko” Sp. z o.o. w Lipsku, ul. Przemysłowa 3, przerób mleka,
  • PPUH „Marbet” w Lipsku, ul. Armii Krajowej 12, przemysł metalowy,
  • PPHU „Unimar” w Lipsku, ul. Czachowskiego 63, przemysł metalowy,
  • PPHU „Rol – Mot” Sp.  z o.o. w Ciepielowie, ul. Czachowskiego 29, przemysł metalowy. 

Materiał zaczerpnięty z "POWIATOWEGO PLANU REAGOWANIA KRYZYSOWEGO" (autor: Marian Wodnicki).

Herb i flaga Powiatu Lipskiego
Warto zobaczyć

Materiał archiwalny. Aktualny tekst zostanie opublikowany po zaktualizowaniu przez Referat Promocji i Rozwoju.

Na atrakcyjność turystyczną powiatu lipskiego wpływa rozbudowana sieć szlaków turystycznych. Planowana trasa Szlaku Bursztynowego Greenways, aktywna działalność PTTK oraz zaangażowanie gmin w rozwój infrastruktury turystycznej, przyczynia się do kolejnych tras znakowanych dla turystów.

Obecne szlaki turystyczne to:

Szlak niebieski: Janowiec - Chotcza - Solec nad Wisłą - Raj - Pawłowice - Tarłów - Bałtów (61,1 km) - nazywanym „Szlakiem żółwia i dinozaura”
Szlak żółty: Chotcza Józefów - Chotcza Dolna - Gniazdków - Chotcza Józefów (11 km)
Szlak czerwony: Chotcza - Gustawów - Tymienica - Ciepielów - Wielgie - Bąkowa - Antoniów  - Iłża - Osiny (57,7 km)
Szlak zielony: Ciepielów - Chotyze - Łaziska - Wielgie - Kroczów (19 km)
Szlak niebieski: Krupów - Iłża - Kazanów - Kroczów - Pcin - Ciepielów - Tymienica - Siekierka (54,1 km)
Szlak żółty: Stara Wieś – Bąkowa – Kowalków – Ciecierówka - Jasieniec Iłżecki            (39,7 km)
Szlak czarny: Opole Lubelskie - Łaziska – Kamień - Kępa Gostecka - Kłudzie - Solec nad Wisłą  (21 km)
Szlak niebieski: Sandomierz - Zawichost – Dębno - Słupię Nadbrzeżną - Tarłów - Zemborzyn - Pawłowice - Solec nad Wisłą  (74,3 km)
Szlak czerwony: Rzeczniów - Sienno - Kochanówka - Wólka Modrzejowa - Grabowiec - Podkońce - Płósy - Rzechów - Rzeczniów (39 km)
Szlak niebieski: Płósy - Ciecierówka - Osinki - Pawliczka - Rzeczniów - Grechów (22 km)
Szlak zielony: Nowa Wieś - Podkońce - Iłża  (16,7 km)
Szlak zielony (pieszy): Wzdłuż Krępianki, pośród pól i lasu prowadzi 11 km spacerowa trasa turystyczna oznakowana kolorem zielonym łącząca Lipsko z Solcem nad Wisłą.  
Przez powiat przebiegają rowerowe szlaki turystyczne o łącznej długości 415,6 km z czego 208,8 km to trasy w obrębie administracyjnym powiatu lipskiego.

Możemy w sposób indywidualny lub grupowy, przy wykorzystaniu mapki terenu i znajdujących się w powiecie lipskim atrakcji turystycznych, komponować sami trasy wycieczek rowerowych według zainteresowań, tematyki wycieczki, długości trasy czy ograniczonego czasu wyjazdu np.:

Śladami rodu Oleśnickich: Sienno - Lipsko - Solec nad Wisłą - Piotrawin    (dalej: Sandomierz, Święty Krzyż, Kraków)
Śladami przyrody Powiśla: Solec nad Wisłą - Boiska - Białobrzegi - Jarentowskie Pole - Chotcza - Rezerwat „Borowiec”
Śladami walk narodowo-wyzwoleńczych: Lipsko - Chotcza - Dąbrowa - Jawor Solecki - Grabowiec - Dębowe Pole
Śladami różnorodności kultur:
wyznania mojżeszowego: Ciepielów - Lipsko - Solec nad Wisłą - Sienno
osadnictwo niemieckie: Gozdawa - Janów - Kadłubek - Ludwików - Stara Wieś

Zdjęcia (1)

{"register":{"columns":[]}}