W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Dodatkowo, korzystanie z naszej witryny oznacza akceptację przez Państwa klauzuli przetwarzania danych osobowych udostępnionych drogą elektroniczną.
Powrót

Wzmocnić samorząd terytorialny – propozycja rozwiązań legislacyjnych

01.06.2023

Obchodzony 27 maja Dzień Samorządu Terytorialnego stał się okazją do zaprezentowania koncepcji wzmocnienia tej sfery administracji publicznej. Tego dnia w Senacie RP odbyła się konferencja, w trakcie której przedstawiciele organizacji zrzeszających środowiska samorządowe, oświatowe, medyczne i pozarządowe przedstawili analizy i postulaty wprowadzenia konkretnych zmian prawnych. Zmian, które w sposób zdecydowany wpłynęłyby przede wszystkim na kondycję finansową miast, gmin, powiatów i województw, a więc również na ich skuteczność działania na rzecz społeczności lokalnych. Jednym z autorów tych rozwiązań jest Związek Powiatów Polskich, którego wiceprezesem jest starosta bielski Sławomir Jerzy Snarski. Przedstawimy państwu w skrócie najważniejsze propozycje, które odnoszą się do samorządu powiatowego.

Wzmocnić samorząd terytorialny - debata w Senacie RP. Fot. ZPP

W sferze finansów publicznych istotne jest pilne podjęcie działań zmierzających do zmiany ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (JST). Postuluje się w tym zakresie zwiększenie ich udziałów w podatkach PIT i CIT, z uwzględnieniem PIT-u zryczałtowanego. Narzędziem wzmacniającym byłoby również przywrócenie w bieżącym roku subwencji rozwojowej z wyrównaniem ubytków we wpływach z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. Ponadto w proponowanych zmianach do powyższej ustawy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ujęto podział podatku PIT na część rządową i komunalną (samorządową). Ciekawą propozycją jest również zwiększenie możliwości strefowania – powiązania stawki podatku gruntowego ze sposobem użytkowania gruntu. Jest to zbieżne z opiniami starosty bielskiego Sławomira Jerzego Snarskiego, przedstawionymi przez niego podczas XVII Debaty Podatkowej pt. „Co dalej z podatkiem od nieruchomości?”, przeprowadzonej 13 kwietnia br. w auli Instytutu Finansów Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie (pisaliśmy o tym tutaj).

W sferze oświaty wysunięte zostały postulaty dotyczące m.in. ustabilizowania i zagwarantowania systemu jej subwencjonowania, m.in. poprzez wprowadzenie ustawowej gwarancji wysokości subwencji oświatowej na poziomie 3% PKB oraz wprowadzenie standardów oświatowych dla urealnienia algorytmu podziału subwencji oświatowej. Istotne jest również odchudzenie podstawy programowej i zmniejszenie obciążenia uczniów.

Wobec rosnących problemów społecznych sformułowano propozycje odnoszące się m.in. do działalności domów pomocy społecznej, a więc dziedziny, którą żywo zainteresowany jest samorząd powiatowy, w tym Powiat Bielski (którego jednostką organizacyjną jest Dom Pomocy Społecznej im. Jana Pawła II w Brańsku). Konieczne jest tu dokonanie zmian zasad finansowania pobytu mieszkańców w domach pomocy społecznej. Innym problemem jest zrównanie uprawnień zawodowych i statusu personelu pielęgniarskiego zatrudnionego w tych placówkach z uprawnieniami przysługującymi pielęgniarkom zatrudnionym w zakładach opieki zdrowotnej.

Nie tak dawno na naszej stronie internetowej umieściliśmy informację o opracowaniu przez medyczne organizacje branżowe oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego (w tym Związek Powiatów Polskich) projektu nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zasadniczą propozycją zawartą w dokumencie było wprowadzenie mechanizmu zobowiązującego Ministra Zdrowia oraz Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji do wyceny świadczeń medycznych uwzględniającej rosnące koszty leczenia pacjentów. Postulat ten powtórzono w rekomendacjach omawianych w Senacie RP 27 maja br. Ponadto niezbędne jest opracowanie całościowej i realnej koncepcji przebudowania modelu funkcjonowania opieki zdrowotnej, której centralnym elementem są szpitale powiatowe jako lokalne jej centra oraz szpitale regionalne. Konieczne jest przy tym wzmocnienie roli samorządu terytorialnego, który poprzez odpowiednie zmiany legislacyjne uzyskać powinien realny wpływ na organizację i finansowanie działalności szpitali.

Drogi powiatowe stanowią nie tylko oś komunikacyjną, ale też są podstawowym przedmiotem zainteresowania mieszkańców. Niestety nieracjonalne uregulowania prawne doprowadzają do absurdalnych sytuacji, takich jak włączenie dróg lokalnych do kategorii dróg powiatowych. Konieczne jest zatem dokonanie korekty sieci dróg i rygorystyczne przestrzeganie ustawowych przesłanek zaliczenia do danej kategorii dróg. Ponadto postuluje się wprowadzenie części drogowej subwencji ogólnej oraz odejście od praktyki uwzględniania środków na drogi w udziałach JST we wpływach z podatku PIT. Każde zmniejszenie dochodów z tego źródła powoduje jednocześnie ograniczenie możliwości inwestowania w przebudowę i utrzymanie dróg.

Przedstawiona w Senacie RP koncepcja wzmocnienia samorządu terytorialnego jest bardzo poważnym głosem w nasilającej się debacie publicznej na ten temat. Istotnym uczestnikiem tej debaty jest Związek Powiatów Polskich, jako reprezentant najbardziej ograniczonego szczebla administracji publicznej. Znikome dochody własne, uzależnienie od stale ograniczanych subwencji i dotacji z budżetu państwa, nadmierne obciążanie zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej, błędy i ograniczenia ustrojowe – to wszystko nie pozwala powiatom na właściwe wykonywanie zadań służących społeczności lokalnej i dalszy rozwój. Pozostaje mieć nadzieję, że ten i inne głosy w debacie publicznej zostaną w końcu wysłuchane przez stronę rządową i sytuacja ulegnie znaczącej poprawie.

pd

Źródło i fot.: https://www.zpp.pl

{"register":{"columns":[]}}