Gmina
Grodzisko Dolne

Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 90% aktów samobójczych jest dokonywanych w nastroju lub stanie depresyjnym. Może to być tzw. „prawdziwa depresja”, czyli zaburzenia afektywne, reakcja depresyjna związana z traumatycznymi doświadczeniami czy wydarzeniami bądź przewlekłym stresem. Depresję mogą wywołać także substancje psychoaktywne (alkohol, leki, narkotyki). Depresja powstaje na skutek współdziałania predyspozycji genetycznej, kondycji fizycznej organizmu człowieka oraz zewnętrznych stresorów, np. trudnych doświadczeń czy wydarzeń życiowych. Obecnie uważa się, że obraz kliniczny depresji dziecięcej i młodzieńczej nie różni się od depresji osób dorosłych, choć czasem ekspresja objawów może ulec zmianie.

Niezależnie od wieku, za podstawowe objawy depresji uważa się:

• przewlekłe poczucie smutku i przygnębienia;
• niemożność cieszenia się życiem i rzeczami, które wcześniej sprawiały przyjemność. Czasem pojawić się może ogólne zobojętnienie emocjonalne;
• poczucie zmęczenia, wyczerpania, utraty energii.

Diagnoza depresji wymaga wystąpienia jednego z trzech wyżej wymienionych objawów oraz dodatkowo następujących objawów:

• zaburzeń toku myślenia, np. spowolnienie, zahamowanie myślenia, mutyzm (brak kontaktu werbalnego);
• zaburzenia treści myślenia, np. myśli natrętne, automatyzmy psychiczne;
• zaburzenia snu, np. płytki i przerywany sen, częste budzenie się w nocy, przedwczesne budzenie się bez możliwości ponownego zaśnięcia, nadmierna senność w ciągu dnia;
• zaburzenia aktywności ruchowej, np. spowolnienie ruchowe;
• zaburzenia łaknienia i masy ciała, np. osłabione lub wzmożone łaknienie;
• objawy lub zaburzenia lękowe,
• zachowania samobójcze.

Diagnoza depresji wymaga utrzymywania się objawów co najmniej przez 2 tygodnie.

Obraz depresji u dzieci (choroby afektywnej jednobiegunowej)

• drażliwy nastrój jest nastrojem dominującym,
• brak oczekiwanego przyrostu masy ciała,
• wyraźne depresyjne zaburzenia myślenia, np. „Jestem głupi”, „Nic nie potrafię”,
• mogą pojawić się liczne skargi somatyczne, np. ból głowy, bóle brzucha itp.;
• może pojawić się pobudzenie psychoruchowe, •mogą pojawić się zachowania agresywne,
• izolacja społeczna oraz wycofanie,
• plany samobójcze u dzieci rzadziej prowadzą do śmierci, ale myśli o śmierci, pragnienie, aby zasnąć i już nigdy się nie obudzić, myśli o konkretnych sposobach odebrania sobie życia czy tendencje samobójcze wcale nie są rzadkie.

U 40 - 70% dzieci i młodzieży z depresją współwystępują inne zaburzenia psychiczne. Najczęściej są to:

• zaburzenia zachowania; • zaburzenia lękowe;
• dystymia, czyli przewlekła, trwająca co najmniej 1 rok u osób w okresie rozwojowym depresja o słabym nasileniu, niespełniająca kryteriów „dużej depresji”;
• nadużywanie substancji psychoaktywnych.

Agnieszka Stachowicz, psycholog, psychoterapeuta dzieci i młodzieży