W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Dodatkowo, korzystanie z naszej witryny oznacza akceptację przez Państwa klauzuli przetwarzania danych osobowych udostępnionych drogą elektroniczną.

BOŚ 6620.1.2023 - decyzja ustalająca mienie gromadzkie

27.06.2023

Lipsko, dnia 15.05.2023 r.

Znak: BOŚ 6620.1.2023

 

D E C Y Z J A

 

Na podstawie dyspozycji art. 1 ust. 1 i 2, art. 3 i art. 8 ust. 1 i ust. 6 ustawy z dnia 29 czerwca 1963 r. – o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 703) oraz art. 104, art. 107 i art. 127a §1 i §2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. -  Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 775 z późn. zm.) po rozpatrzeniu wniosku Burmistrza Miasta i Gminy Lipsko w sprawie uznania za mienie gromadzkie nieruchomości położonych                  w  obrębie Lipsko, Babilon, Dąbrówka, gmina Lipsko, powiat lipski, woj. mazowieckie

 

o r z e k a m

 

  1. ustalam, że mienie gromadzkie na terenie obrębów Lipsko, Babilon i Dąbrówka, gmina Lipsko, powiat lipski, województwo mazowieckie, stanowią następujące nieruchomości:

 

L.p.

Nazwa gminy

Miejscowość

Nr działki

Powierzchnia działki [w ha]

1.

Lipsko

Lipsko

1446

0,0985

2.

Lipsko

Lipsko

1166

0,0782

3.

Lipsko

Lipsko

1310

0,3605

4.

Lipsko

Lipsko

884

1,3562

5.

Lipsko

Lipsko

1365

0,1778

6.

Lipsko

Lipsko

1192/2

0,2492

7.

Lipsko

Lipsko

1126

0,0603

8.

Lipsko

Lipsko

1290

0,2438

9.

Lipsko

Lipsko

458

0,5607

10.

Lipsko

Lipsko

775/6

0,3796

11.

Lipsko

Lipsko

476

0,3807

12.

Lipsko

Lipsko

1879/2

0,0107

13.

Lipsko

Lipsko

1879/3

0,0158

14.

Lipsko

Lipsko

1128

0,6236

15.

Lipsko

Lipsko

1317

0,2834

16.

Lipsko

Lipsko

1178

0,2858

17.

Lipsko

Lipsko

1732/2

0,9308

18.

Lipsko

Lipsko

2306

0,1360

19.

Lipsko

Lipsko

1465

2,3596

20.

Lipsko

Lipsko

87

0,7098

21.

Lipsko

Lipsko

4

1,0867

22.

Lipsko

Lipsko

1352/4

0,0691

23.

Lipsko

Lipsko

1922

0,0489

24.

Lipsko

Lipsko

1988/2

0,3489

25.

Lipsko

Lipsko

1988/3

0,1083

26.

Lipsko

Lipsko

1893

0,7938

27.

Lipsko

Babilon

364/2

0,2123

28.

Lipsko

Dąbrówka

324

0,6200

Łączna powierzchnia:

12,589

 

 

 

U Z A S A D N I E N I E

 

            Do Starosty Lipskiego wpłynął wniosek Burmistrza Miasta i Gminy Lipsko w sprawie wydania decyzji w trybie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 29 czerwca 1963 r. – o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 703) uznającej, że działki o nr. Ewid. 1446, 1166, 1310, 884, 1365, 1199/2, 1126, 1290, 458, 775/6, 476, 1879/2, 1879/3, 1128, 1317, 1178, 1732/2, 2306, 1465, 87, 4, 1352/4, 1922, 1988/2, 1988/3,1893 położone w obrębie geodezyjnym Lipsko, gm. Lipsko, 364/2 położona w obrębie geodezyjnym Babilon, gm. Lipsko, 324 położona w obrębie geodezyjnym Dąbrówka gm. Lipsko, o łącznej pow. 12,589 ha, stanowią mienie gromadzkie (gminne).

W dniu 22 lutego 2023 r. zostało wszczęte postępowanie administracyjne, w wyniku którego ustalono:

W przedmiotowej sprawie podstawę prawną decyzji stanowią przepisy ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 703).

Zgodnie z art. 1 i 2 niniejszej ustawy, wspólnotami gruntowymi podlegającymi zagospodarowaniu w trybie i na zasadach określonych w ustawie są nieruchomości rolne, leśne oraz obszary wodne:

  1. nadane w wyniku uwłaszczenia włościan i mieszczan-rolników na wspólną własność, we wspólne posiadanie lub do wspólnego użytkowania ogółowi, pewnej grupie lub niektórym mieszkańcom jednej albo kilku wsi;
  2. wydzielone tytułem wynagrodzenia za zniesione służebności, wynikające z urządzenia ziemskiego włościan i mieszczan-rolników, na wspólną własność, we wspólne posiadanie lub do wspólnego użytkowania gminie, miejscowości albo ogółowi uprawnionych do wykonywania służebności;
  3. powstałe w wyniku podziału pomiędzy zespoły mieszkańców poszczególnych wsi gruntów, które nadane zostały przy uwłaszczeniu włościan i mieszczan-rolników mieszkańcom kilku wsi na wspólną własność, we wspólne posiadanie lub do wspólnego użytkowania;
  4. użytkowane wspólnie przez mieszkańców dawnych okolic i zaścianków oraz należące do wspólnot urbarialnych i spółek szałaśniczych;
  5. otrzymane przez grupę mieszkańców jednej lub kilku wsi na wspólną własność
    i do wspólnego użytkowania w drodze przywilejów i darowizn bądź nabyte w takim celu;
  6. zapisane w księgach wieczystych (gruntowych) jako własność gminy (gromady), jeżeli
    w księgach tych istnieje wpis o uprawnieniu określonych grup mieszkańców gminy (gromady) do wieczystego użytkowania i pobierania pożytków z tych nieruchomości;
  7. stanowiące dobro gromadzkie (gminne) będące we wspólnym użytkowaniu na terenach województw rzeszowskiego, krakowskiego oraz powiatu cieszyńskiego województwa katowickiego.

Oprócz wspólnot gruntowych podlegają zagospodarowaniu w trybie i na zasadach określonych w niniejszej ustawie także nieruchomości rolne, leśne i obszary wodne, stanowiące mienie gromadzkie w rozumieniu przepisów o zarządzie takim mieniem, jeżeli przed dniem wejścia w życie tej ustawy były faktycznie użytkowane wspólnie przez mieszkańców wsi.

Od zasady wynikającej art. 1, ustaw wprowadza wyjątek, o którym mowa w art. 3 ustawy. Mianowicie, nie zalicza się do wspólnot gruntowych nieruchomości lub ich części określonych
w art. 1 ust. 1, jeżeli przed dniem 1 stycznia 2011 r. zostały prawnie lub faktycznie przekazane na cele publiczne lub społeczne.

Dla ustalenia, czy dana nieruchomość stanowi mienie gromadzkie istotne znaczenie ma okoliczność, czy taka nieruchomość należała do gromad istniejących w okresie od 1933 do 1954 roku oraz czy przed 5 lipca 1963 roku (dzień wejścia w życie ustawy) była faktycznie użytkowana wspólnie przez mieszkańców wsi. Mienie gromadzkie służyło i często nadal służy zaspokajaniu potrzeb ogółu mieszkańców dawnej gromady, ale użytek ten ma charakter społeczny. Mienie takie stanowią grunty m.in.: sołtysówki, wójtówki, kowalówki, działki szkolne, place publiczne, piaskownie, cmentarzyska zwierzęce, remizy strażackie, domy ludowe, świetlice, wodopoje oraz ogólnodostępne drogi dojazdowe do pól, łąk i domostw, itp.

Art. 8 ust. 1 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych stanowi, że Starosta wydaje decyzję o ustaleniu, które spośród nieruchomości, o których mowa w art. 1 ust. 2 i 3 stanowią mienie gromadzkie.

Z przepisu tego wynika, że definicji mienia gromadzkiego, którego dotyczy ustawa, należy poszukiwać w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 listopada 1962 r. w sprawie zarządu mieniem gromadzkim oraz trybu jego zbywania (Dz. U. Nr 64/62 poz. 303 ze zm.).
W §1 tego rozporządzenia znajduje się definicja mienia gromadzkiego, jak i dawnych gromad. Zgodnie z tą definicją, przez użyte w rozporządzeniu określenie mienia gromadzkie, rozumieć należy mienie, które do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych (Dz. U. Nr. 43, poz. 191), stanowiło majątek dawnych gromad jako majątek gromadzki, dobro gromady oraz inne prawa majątkowe (pkt 1), a przez dawne gromady – rozumieć należy gromady istniejące do dnia wejścia w życie wskazanej ustawy z dnia 25 września 1954 r. (pkt 3).

Na podstawie ustawy z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi
i powołaniu gromadzkich rad narodowych (Dz. U. Nr. 43, poz. 191) w miejsce dotychczasowych gmin i gromad utworzono nowe gromady jako jednostki podziału administracyjnego wsi,
a gromadzkie rady narodowe stały się organami władzy państwowej w gromadach. Utworzenie gromad jako jednostek podziału administracyjnego wsi spowodowało, iż przestał w sensie prawnym istnieć dotychczasowy podmiot własności mienia gromadzkiego. Odpowiednikiem dawnej gromady stała się wieś, która nie miała osobowości prawnej ani zakresu zadań publicznych, a zatem nie mogła stać się następczynią gromady w zakresie praw majątkowych. Właścicielami nie stali się też mieszkańcy wsi, którzy nigdy przedtem nimi nie byli. Przyjmowano więc, że po reformie z 1954 r. pomimo braku wyraźnej deklaracji ustawowej, mienie gromadzkie stało się własnością państwa.

Zgodnie z treścią orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1960 r. I CR 535/59 OSNC 1961 nr 3 poz. 73, majątek dawnych gromad stał się majątkiem państwa.

Deklaracja analogicznej treści i o analogicznym znaczeniu została powtórzona
w art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (Dz. U. z 1975 r.
Nr 26, poz. 139 z późn. zm.). Dotychczasowe przepisy szczególne dotyczące gromad
i gromadzkich rad narodowych miały znaleźć zastosowanie do gmin i gromadzkich rad narodowych (art. 95). Jednocześnie w art. 98 ust. 2 ustalono, że dotychczasowe mienie gromadzkie stało się mieniem gminnym (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24.10.2014 r. III CKN 430/00, OSNC 9/2002 poz. 11).

Decyzję o uznaniu za mienie gromadzkie wydaje się, biorąc pod uwagę stan nieruchomości istniejący w dacie wejścia w życie ustawy, tj. w dniu 5 lipca 1963 r., dlatego też ma ona charakter deklaratoryjny, co oznacza że rozstrzygnięcie wydane w trybie art. 8 ust. 1 ustawy
o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych poświadcza jedynie stan prawny nieruchomości istniejący w dniu wejścia w życie ustawy.

Działki objęte wnioskiem według pisma z dnia 19.03.2019 r. Sadu Rejonowego w Lipsku IV wydział Ksiąg Wieczystych nie są objęte księgami wieczystymi. Nie mają uregulowanego stanu prawnego.

W dniu 14 marca 2023 r. dokonano oględzin ww. działek, spisano protokoły (w aktach sprawy). Stwierdzono co następuje:

  • działka nr ewid. 1146 o pow. 0,0985 ha – ul. Rotmistrza Pileckiego oznaczona jako 190341W (dawna ul. Armii Ludowej), droga o nawierzchni asfaltowej długości ok. 170 m, szeroka na 5,5 m. Spełniała i nadal spełnia funkcję przede wszystkim dojazdu do usytuowanych wzdłuż niej posesji prywatnych. Przed 1963 r. była to ul. Gęsia o nawierzchni gruntowej;
  • działka nr ewid. 1166 o pow. 0,0782 ha – ul. Cicha, droga o nawierzchni asfaltowej. Przed 1963 r. służyła jako droga dojazdowa do posesji prywatnych i do punktu szpitalnego, parkowano na niej furmanki, gdyż przy drodze znajdowała się studnia;
  • działki o nr ewid. 1310 o pow. 0,3605 ha, 1127/5 o pow. 1,1219 ha, 1127/4 o pow. 0,6675 ha – ul. Czachowskiego. Stanowiła ważny szlak komunikacyjny w stronę Iłży, służyła również jako dojazd do miejscowego targowiska, gdzie okoliczni rolnicy sprzedawali swoje produkty. Działki 1127/5 i 1127/4 nie były ujęte we wniosku, wynikły w trakcie oględzin na gruncie;
  • działka nr ewid. 884 o pow. 1,3562 ha – ul. Długa, o nawierzchni asfaltowej na długości ok. 200 m, na pozostałym odcinku drogi nawierzchnia jest szutrowa. Droga służyła i służy nadal jako droga dojazdowa do pól;
  • działka nr ewid. 1365 o pow. 0,1778 ha – ul. Kościelna i ul. Sandomierska, o nawierzchni asfaltowej. Przy ul. Kościelnej ludzie zdążający do Kościoła zostawiali swoje furmanki. Drogi służyły również jako dojazdy do posesji prywatnych;
  • działka nr ewid. 1199/2 o pow. 0,2492 ha – ul. Kościuszki, o nawierzchni asfaltowej. Droga służyła jako dojazd do posesji prywatnych, do sklepów i kaszarni;
  • działka nr ewid. 1126 o pow. 0,0603 ha – ul. Krótka, o nawierzchni gruntowej. Droga służyła jako dojazd do posesji prywatnych, do pól i cmentarza żydowskiego;
  • działka nr ewid. 1290 o pow. 0,2438 ha – ul. Mała, o nawierzchni asfaltowej. Droga służyła jako dojazd do posesji;
  • działki o nr ewid. 458 o pow. 0,5607 ha, 476 o pow. 0,3807 ha, 775/6 o pow. 0,3796 ha, 774 o pow. 0,2428 ha – ul. Nowe Pole I, o nawierzchni gruntowej. Droga służyła jako dojazd do posesji prywatnych, pól i lasów. Działka 774 nie była ujęta we wniosku, wynikła w trakcie oględzin na gruncie;
  • działki nr ewid. 1879/2 o pow. 0,0107 ha, 1879/3 o pow. 0,0158 ha – ul. Ogrodowa, o nawierzchni asfaltowej. Droga służyła jako dojazd do pól i posesji prywatnych. Działka 1879/3 nie była ujęta we wniosku, wynikła w trakcie oględzin na gruncie;
  • działka nr ewid. 1128 o pow. 0,6236 ha – ul. Partyzantów, o nawierzchni asfaltowej. Droga służyła jako dojazd do pól i posesji prywatnych. Dawniej nosiła nazwę ul. Zapłocie;
  • działka nr ewid. 1317 o pow. 0,2834 ha – ul. Rynek (część), o nawierzchni asfaltowej. Stanowiła centrum miasta i służyła jako dojazd do posesji i sklepów znajdujących się wzdłuż placu Rynek;
  • działka nr ewid. 1178 o pow. 0,2858 ha – ul. Piesza i ul. Rynek (część), o nawierzchni asfaltowej.  Stanowiła centrum miasta i służyła jako dojazd do posesji i sklepów znajdujących się wzdłuż placu Rynek;
  • działki nr ewid. 1732/2 o pow. 0,9308 ha, 2306 o pow. 0,1360 ha – ul. Polna i ul. Słoneczna, o nawierzchni asfaltowej. Drogi służyły jako szlak komunikacyjny pomiędzy miejscowością Babilon  a miastem Lipsko, oraz jako dojazd do pól uprawnych;
  • działka nr ewid. 1465 o pow. 2,3596 ha – ul. Solecka i ul. Stadionowa, o nawierzchni asfaltowej. Droga służyła jako dojazd do posesji, przed 1963 r. nie posiadała nazwy, na mapach po okresie II wojny światowej jest zapis „do Nowego Pola”;
  • działka nr ewid. 87 o pow. 0,7098 ha – ul. Sosnowa, o nawierzchni asfaltowej. Droga służyła jako szlak komunikacyjny pomiędzy miejscowością Dąbrówka a miastem Lipsko, oraz jako dojazd do pól uprawnych;
  • działka nr ewid. 4 o pow. 1,0867 ha – ul. Wola Cukrowa, o nawierzchni asfaltowej. Droga służyła jako szlak komunikacyjny pomiędzy miejscowością Wola Cukrowa a miastem Lipsko, oraz jako dojazd do pól uprawnych i do lasu;
  • działka nr ewid. 1352/4 o pow. 0,0691 ha – ul. Kościelna, o nawierzchni utwardzonej. Droga służyła jako dojazd do posesji;
  • działki nr ewid. 1922 o pow. 0,0489 ha, 1988/2 o pow. 0,3489 ha, 1988/3 o pow. 0,1083 ha – drogi polne, o nawierzchni nieutwardzonej. Drogi służyły jako dojazd do pól, stanowiły połączenie miejscowości Jadwinów z miastem Lipsko;
  • działka nr ewid. 1893 o pow. 0,7938 ha – droga polna, o nawierzchni nieutwardzonej. Droga służyła jako dojazd do pól uprawnych;
  • działka nr ewid. 364/2 o pow. 0,2123 ha – przedłużenie ul. Jadwinów, o nawierzchni nieutwardzonej. Droga służyła jako dojazd do pól;
  • działka nr ewid. 324 o pow. 0,6200 ha – ul. Wiejska, o nawierzchni nieutwardzonej. Droga służyła jako dojazd do pól.

Do wniosku dołączono zeznania dwóch świadków Pani Alicji Teresy Rondudy ur. 1941 r. zamieszkałej od urodzenia w Lipsku poświadczyła, że były to drogi ogólnodostępne każdy z nich mógł korzystać. Nie wszystkie drogi miały od razu nadane nazwy ulic i nie wszystkie zlokalizowane były w mieście (np. Wola Cukrowa). Z dróg tych korzystali mieszkańcy domostw położonych przy tych ulicach, mieszkańcy miasta poruszający się pieszo, wozami konnymi, później  samochodami, osoby przejeżdżające przez miasto Lipsko oraz mieszkańcy okolicznych miejscowości dojeżdżający do miasta. Te informacje potwierdził też Pan Tadeusz Sobczyk ur. 1933 r. od urodzenia mieszka w Lipsku. Burmistrz Miasta i Gminy Lipsko dołączył do wniosku zaświadczenie potwierdzając w nim, że przedmiotowe drogi od lat powojennych miały charakter użyteczności publicznej i służyły ogółowi mieszkańców.

Biorąc pod uwagę powyższe, organ prowadzący postępowanie uznał, iż przedmiotowe działki spełniają wymogi ustawowe do uznania ich za mienie gromadzkie. Przed 1963 rokiem były faktycznie wykorzystywane jako grunty użyteczności publicznej. Podmiotem, który korzystał
z prawa do użytkowania przedmiotowych działek nie była wyłącznie określona grupa osób do tego uprawnionych, ale ogół mieszkańców.

Analiza zebranego materiału nie budzi wątpliwości, że działki o nr. ewid. 1446, 1166, 1310, 884, 1365, 1199/2, 1126, 1290, 458, 775/6, 476, 1879/2, 1879/3, 1128, 1317, 1178, 1732/2, 2306, 1465, 87, 4, 1352/4, 1922, 1988/2, 1988/3, 1893 - obręb Lipsko,  364/2 – obręb Babilon, 324 – obręb Dąbrówka, o łącznej pow. 12,589 ha, przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 29 czerwca 1963 r. – o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych miała zawsze charakter publiczny, ogólnodostępny, służyły nie tylko lokalnej społeczności, ale wszystkim jej użytkownikom. Przedmiotowe nieruchomości stanowiły więc grunty użyteczności publicznej i społecznej, co świadczy o możliwości uznania ich za mienie gromadzkie.

Zawiadomienie o wszczęciu postępowania w przedmiotowej sprawie oraz zawiadomienie
o zebraniu materiału dowodowego zostało podane do publicznej wiadomości poprzez wywieszenie na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Miasta i Gminy Lipsko na okres 14 dni oraz opublikowane
w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta i Gminy Lipsko. Ponadto zawiadomienia zostały wywieszone na tablicy ogłoszeń Starostwa Powiatowego w Lipsku na okres 14 dni oraz opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Powiatu Lipskiego.

W świetle zebranego materiału dowodowego, należało orzec jak w sentencji niniejszej decyzji.

Zgodnie z art. 8 ust. 6 ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych niniejszą decyzję podaje się do wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości – Lipsko,
gm. Lipsko oraz ogłasza wywieszając na tablicy ogłoszeń w Urzędzie Miasta i Gminy Lipsko oraz Starostwie Powiatowym w Lipsku na okres 14 dni, a także zamieszcza się w Biuletynie Informacji Publicznej gminy i powiatu oraz w prasie lokalnej.

Ostateczna i prawomocna decyzja stanowi podstawę do wprowadzania zmiany
z ewidencji gruntów i budynków oraz do ujawnienia prawa własności w księdze wieczystej.

 

Pouczenie

Od niniejszej decyzji przysługuje stronie prawo wniesienia odwołania do Wojewody Mazowieckiego, pl. Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa, za pośrednictwem Starosty Lipskiego w terminie 14 dni od daty jej doręczenia.

Zgodnie z art. 127a § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 775) w trakcie biegu terminu do wniesienia odwołania strona może zrzec się prawa do wniesienia odwołania wobec organu administracji publicznej, który wydał decyzję. Art. 127a § 2 stanowi, że z dniem doręczenia organowi administracji publicznej oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania przez ostatnią ze stron postępowania, decyzja staje się ostateczna i prawomocna.

 

 

 

Z up. Starosty

/-/ Andrzej Łyjak

Inspektor Wydziału Budownictwa
i Ochrony Środowiska

 

 

 

Otrzymują:

  1. Burmistrz Miasta i Gminy Lipsko, ul. 1-go Maja 2, 27-300  Lipsko – 2 egz. (celem wywieszenia na tablicy ogłoszeń i BIP na okres 14 dni i potwierdzenia tego faktu na piśmie);
  2. Ewidencja gruntów i budynków w/m (po uprawomocnieniu się decyzji) – 1 egz.;
  3. aa. – 2 egz. (w tym na tablicy ogłoszeń i BIP).

 

UWAGA!

Po podaniu do publicznej wiadomości poprzez wywieszenie na tablicy ogłoszeń (sołectwa, gminy) niniejszej decyzji na okres 14 dni proszę o zwrot 1 egz. decyzji do tutejszego Urzędu (Starostwo Powiatowe w Lipsku, ul. Rynek 1, 27-300 Lipsko, pokój nr 37 lub 38) wraz
z naniesioną adnotacją (sołtysa, gminy) na decyzji o okresie publicznego wywieszenia.

Logo Biuletynu Informacji Publicznej
Informacje o publikacji dokumentu
Pierwsza publikacja:
27.06.2023 13:09 Piotr Tkaczyk
Wytwarzający/ Odpowiadający:
Andrzej Łyjak
Tytuł Wersja Dane zmiany / publikacji
BOŚ 6620.1.2023 - decyzja ustalająca mienie gromadzkie 1.0 27.06.2023 13:09 Piotr Tkaczyk

Aby uzyskać archiwalną wersję należy skontaktować się z Redakcją BIP

{"register":{"columns":[]}}