Dziembówko
Historia miejscowości Dziembówko
Dziembówko odróżnia się od innych miejscowości gminy Kaczory tym, że jako wieś powstało i rozwinęło się dzięki przemysłowi, a nie rolnictwu. Historia dzisiejszego Dziembówka sięga początków kolonizacji doliny Noteci w XVII wieku. W owym czasie właściciele wielkiego majątku w Rzadkowie, do którego należały tutejsze grunty, sprowadzili Holendrów, aby osuszali bagna. Misja chyba niezbyt się powiodła, gdyż Dziembówko w przeciwieństwie do innych wsi, nie zaistniało w żadnych historycznych źródłach z późniejszych czasów. Nazwa Dziembówko pojawia się dopiero w okresie międzywojennym. Wcześniej miejscowość ta nazywana była Gertraudenhütte – od huty szkła, którą założył tu w 1871 r. właściciel majątku w Dziembowie, Lebrecht Klitzing, nazywając zakład imieniem żony.
Wieś Dziembówko
Do wytopu używano w niej drewna i torfu, obficie występującego w okolicy. Od tego czasu mała osada położona blisko Dziembowa zaczęła przemieniać się w wieś. Dzięki usilnym staraniom hrabiego Klitzinga (ponoć dużo za to zapłacił) poprowadzono tędy w 1879 r. linię kolejową Piła – Poznań i wybudowano stację o nazwie Gertraudenhütte. Odtąd huta, mając zapewniony transport, mogła w pełni wykorzystywać swoje możliwości produkcyjne. Zakład szybko się rozwijał. W pobliżu zaczęły powstawać budynki mieszkalne dla pracowników. Jednym z nich jest ładny dom szachulcowy z 1880 r., w którym do 1928 r. mieściła się szkoła, a obecnie jest przedszkole.
W późniejszym okresie Klizing sprzedał hutę, niemieckiej spółce, do której należała huta szkła w Ujściu. Odtąd obie huty miały wspólnego właściciela, także po 1920 roku, kiedy Ujście i Dziembówko znalazły się w granicach Polski. Huta zaprzestała produkcji w 1927 r., co odbiło się mocno na poziomie życia wielu mieszkańców Dziembowa i Dziembówka, którzy swe losy wiązali z tym zakładem.
Miejscowość Dziembówko
Dzisiejsze Dziembówko ma ok. 620 mieszkańców składa się z dwóch części – starszej, powstałej w końcu XIX w. i nowej, która rozbudowuje się od 1960 r. W ostatnim czasie gmina wykonała tu wiele prac. Przez całą wieś poprowadzono chodniki z kostki polbrukowej, wyłożono nią także uliczki na osiedlu domków jednorodzinnych. Ozdobą wsi jest przedszkole i stojąca obok kapliczka z figurą Matki Bożej. Na stacji kolejowej nadal zatrzymują się pociągi. Ostatnio pojawiły się plany zagospodarowania terenu po hucie. Mają tam powstać działki budowlane.