Gmina
Świerklaniec

Aleja Lipowa w Nakle Śląskim - Urokliwy szpaler 82 drzew ciągnie się od skrzyżowania z DK78 (ul. Główna) przy kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa aż do kolejnego skrzyżowania z ulicą Cmentarną w rejonie nekropolii. Aleja powstała z inicjatywy nakielskiego rodu Henckel von Donnersmarck. W 1997 roku Aleja Lipowa została uznana za pomnik przyrody, a więc jest objęta ochroną. Posiada wyjątkowe walory przyrodnicze, kulturowe i estetyczne. Tworzy kompozycyjną całość z pałacem Donnersmarcków, świątynią oraz dawnymi zabudowaniami folwarcznymi. W 2012 roku z inicjatywy Stowarzyszenia Miłośników Nakła Śląskiego im. Jana Bursiga Aleja Lipowa została poddana pielęgnacji. Projekt ten był współfinansowany przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach oraz Gminę Świerklaniec.

Dom Pomocy Społecznej w Nakle Śląskim - Ośrodek znajduje się obok zabytkowego pałacu nakielskiego. DPS prowadzi Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia im. Karola Boromeusza. Zostało ono tutaj zaproszone w 1899 roku przez hrabiego Łazarza Henckel von Donnersmarcka z katolickiej linii rodu. Chciał on stworzyć zakład opiekuńczy dla sierot, których ojcowie pracowali w przedsiębiorstwach należących do Hencklów. Dlatego hrabia Łazarz przekazał Siostrom boromeuszkom duży dom, właśnie przy ul. Głównej, który do dziś zajmują. Na początku pracowały tutaj cztery zakonnice, ale ich liczba w kolejnych latach rosła. Prowadziły one nie tylko sierociniec, ale i ochronkę, szkołę gospodarstwa domowego, zakład tkacki i opiekowały się chorymi. Nakielska linia rodu Henckel von Donnersmarck sprawowała pieczę nad zakładem do 1945 roku. Wraz z zakończeniem II wojny światowej, arystokratyczna rodzina musiała opuścić Nakło Śląskie. W 1954 roku decyzją władz wojewódzkich zakonny dom dziecka został przekształcony w zakład specjalny dla umysłowo upośledzonych chłopców. To nowy etap działalności zakładu. W latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku utworzono tu także szkołę dla podopiecznych zakonnic. W 1990 roku ośrodek Sióstr Boromeuszek w Nakle otrzymał nazwę Domu Pomocy Społecznej, a w 2011 roku poszerzył swój profil działalności. Od tego czasu Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia im. Karola Boromeusza opiekuje się także niepełnosprawnymi intelektualnie dorosłymi.

Park w Świerklańcu - Pierwszy park, w stylu renesansowym, założony został w latach 1670-1680 przez linię rodu Henckel von Donnersmarck obok zamku. W roku 1865 berliński architekt Gustaw Mayer opracował projekt nowego założenia parkowego. Kompozycja w stylu angielskim wzorowana na angielskim Hyde Parku objęła polany i swobodnie rozłożone grupy drzew i krzewów. Dziś, prawie 200-letni park krajobrazowy, zakwalifikowany został do zabytków pierwszej kategorii. Sam park ma około 180 hektarów. Spacerując alejkami można tutaj podziwiać stuletnie dęby, kasztanowce, sosny wejmutki i wiele innych cennych drzew. W centralnej części parku, nad dużym stawem przeznaczonym na wędkowanie, zachował się niewielki symetryczny ogród. Założone zostały liczne kwietniki i dywany kwiatowe.  Stanowiły one dawniej taras między pałacem „Mały Wersal”, a przystanią wodną. Pod parkiem znajduje się system tuneli podziemnych (częściowo już zasypanych ziemią), łączący dawne świerklanieckie pałace i rozciągający się aż pod Kozłową Górę.

Rzeźby Emmanuela Fremieta i fontanna "Trzy Gracje" - Pod koniec XIX wieku francuski rzeźbiarz Emmanuel Fremiet wykonał dla hrabiego Guido Henckel von Donnersmarck cztery rzeźby walczących zwierząt – jelenia z niedźwiedziem, zebry z lwicą,  strusia z wężem oraz marabuta i pelikana z rybą. Stanowiły jedność kompozycyjną z Małym Wersalem. Umieszczono je na obrzeżach tarasu.  Istnieją do dziś i znajdują się w parku świerklanieckim. W centralnej części tarasu zamontowano, także zachowaną do naszych czasów, fontannę „Trzy Gracje”. To postacie trzech kobiet podtrzymujące astrolabium. W dolnej części fontanny można zobaczyć wyrzeźbione elementy roślinne oraz figurki smoków. Nie wiemy, czy Fremiet był autorem figur kobiet. Wiele wskazuje na to, że zaprojektował je Jean Baptiste Carpeaux, który jak Fremiet, był zaliczany do najlepszych artystów epoki Napoleona III. Świerklanieckie „Trzy Gracje” są podobne do fontanny „Cztery Strony Świata” z ogrodu Marco Polo w Paryżu. Jej autorem był Carpeaux, ale współpracował przy niej właśnie z Fremietem. Przy Małym Wersalu istniało więcej rzeźb, ale zaginęły. Udało się ocalić rzeźby z brązu bawiących się dzieci autorstwa Teodora Kalide. Dziś znajdują się w Pałacu Kawalera.

Klasztor w Świerklańcu - Siostry Miłosierdzia św. Karola Boromeusza, potocznie nazywane Siostrami Boromeuszkami, mają swoją siedzibę przy ul. Oświęcimskiej. Do Świerklańca przybyły dzięki staraniom Katarzyny Henckel von Donnersmarck, żony hrabiego Guido. Dobrym obyczajem ówczesnych arystokratycznych rodzin, była działalność charytatywna. Dlatego Katarzyna chciała otworzyć zakład opiekuńczy. Żeby zrealizować pomysł, nawiązała kontakt z katolickimi Siostrami Boromeuszkami. Nie miało znaczenia, że hrabina była wyznania prawosławnego, zaś jej mąż był protestantem. Siostry Boromeuszki miały przybyć do Świerklańca już w 1890 roku, ale ich kaplicę erygowano, a następnie poświęcono cztery lata później. Świerklaniec był częścią parafii w Żyglinie. Dopiero w 1894 roku wrocławski kardynał Georg Kopp zezwolił w kaplicy odprawiać mszę św. w niedzielę i św. Siostry Boromeuszki, gdy przybyły do Świerklańca miały pozwolenie na otwarcie placówki, w której opiekowały się chorymi oraz dziećmi. w późniejszych latach pielęgnowały chorych w domach, pracowały w szpitalu i przychodni lekarskiej, zainicjowały powstanie szkoły gospodarstwa domowego oraz oddziału porodowego. Dziś Siostry Boromeuszki zajmują się przede wszystkim pracą katechetyczną i służą parafii. Na początku XXI wieku w części klauzurowej klasztoru powstała nowa, nieco mniejsza kaplica. Pomieszczenia po poprzedniej zostały zaadaptowane na przedszkole, prowadzone przez gminę Świerklaniec.

Romantyczna ruina w Orzechu – Ta budowla powstała w XIX wieku z inicjatywy Guido Henckel von Donnersmarcka. Usytuowana jest na wzgórzu w lesie na wschód od wsi.