Program Czyste Powietrze
NOWE ZASADY PROGRAMU CZYSTE POWIETRZE
31 marca 2025 r. ruszył nabór wniosków w nowej odsłonie Programu „Czyste Powietrze”. Dzięki reformie Programu pomoc ukierunkowana została na osoby szczególnie narażone na ubóstwo energetyczne. Dodatkowo uszczelniono zasady dofinansowań oraz wzmocniono rolę gmin w programie poprzez powierzenie im roli operatorów.
Co nowego w Programie Czyste Powietrze ?
- Obowiązkowe potwierdzenie standardu energetycznego przed i po inwestycji.
- Warunki najwyższego dofinansowania uzależnione od kryterium dochodowego i standardu energetycznego budynku.
- Ogólnopolski system operatorów – polegający na bezpłatnym, pełnym wsparciu beneficjenta - krok po korku, od podjęcia decyzji o chęci skorzystania z dofinansowania, przez realizację przedsięwzięcia aż do jego zakończenia i rozliczenia. W nowym programie najwyższy poziom dofinansowania możliwy jest tylko przy udziale operatora. W ramach poziomu podwyższonego skorzystanie z wsparcia operatora jest
- Racjonalizacja wydatków - maksymalne kwoty dotacji dotyczące poszczególnych rodzajach kosztów kwalifikowanych, w tym limity dotacji jednostkowych na m² powierzchni ocieplenia.
Do kogo skierowany jest program Czyste Powietrze?
Nowa odsłona Programu skierowana jest do osób fizycznych, które są właścicielami lub współwłaścicielami domu jednorodzinnego lub wydzielonego w nim lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. Minimalny okres tej własności musi wynosić 3 lata przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. Wymóg ten nie dotyczy sytuacji spadkowych.
Na jeden budynek lub lokal mieszkalny można dostać jedno dofinansowanie, a beneficjentem można być tylko raz.
Dotacja jest wypłacana przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej WFOŚiGW) w całości lub w maksymalnie trzech transzach. Do dofinansowania kwalifikują się inwestycje tylko w tych budynkach, które uzyskały pozwolenie na budowę do 31.12.2020 roku. Dotacja – przyznawana przez WFOŚiGW, wypłacana jest w całości lub maksymalnie w trzech częściach, po złożeniu wniosku o płatność i udokumentowaniu realizacji przedsięwzięcia.
Dotacja z prefinansowaniem – dostępna jest dla podwyższonego i najwyższego poziomu dofinansowania. Środki wypłacane będą zaliczkowo przed rozpoczęciem inwestycji, na podstawie dyspozycji wypłaty zaliczki złożonej przez beneficjenta wraz z fakturą zaliczkową wystawioną przez wykonawcę, który zawarł umowę z beneficjentem na realizację przedsięwzięcia w ramach prefinansowania. Prefinansowanie w nowej odsłonie dostępne jest tylko przy udziale operatora.
Progi dochodowe
Program zakłada trzy poziomy dofinansowania według progów dochodowych w gospodarstwie domowym, które zostały podwyższone.
Poziom podstawowy – dotacja do 40% kosztów kwalifikowanych netto – dostępna dla właścicieli nieruchomości (wnioskodawców), których roczny dochód, nie przekracza 135 000 zł.
Poziom podwyższony – do 70% kosztów kwalifikowanych netto.
Podwyższony poziom dofinansowania może uzyskać osoba fizyczna, której przeciętny miesięczny dochód na jednego członka jej gospodarstwa domowego wskazany w zaświadczeniu, nie przekracza kwoty:
- 2 250 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym,
- 3 150 zł w gospodarstwach jednoosobowych (Uwaga: w rozumieniu Programu pozostawanie w związku małżeńskim bez prawomocnie orzeczonej separacji oznacza zawsze prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego przez małżonków).
W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej przez beneficjenta lub małżonka beneficjenta, w okresie liczonym od początku okresu branego pod uwagę do ustalenia wysokości dochodu na potrzeby zaświadczenia, o którym mowa powyżej, do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie, roczny przychód z tytułu prowadzenia każdej z tych działalności gospodarczych za rok kalendarzowy, za który ustalony został przeciętny miesięczny dochód wskazany w zaświadczeniu, o którym powyżej, nie przekroczył czterdziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę określonego w rozporządzeniu Rady Ministrów obowiązującego w grudniu roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie. Przy czym przychód z działalności gospodarczej, o której mowa w zdaniu pierwszym, prowadzonej przez małżonka beneficjenta, badany jest w sytuacji, w której na dzień złożenia wniosku
o dofinansowanie nie była orzeczona prawomocnie separacja między małżonkami.
Poziom najwyższy – do 100% kosztów kwalifikowanych netto.
Najwyższy poziom dofinansowania może uzyskać osoba fizyczna, której przeciętny miesięczny dochód na jednego członka jej gospodarstwa domowego wskazany w zaświadczeniu, nie przekracza kwoty:
- 1 300 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych,
- 1 800 zł w gospodarstwie domowym jednoosobowym. (Uwaga: w rozumieniu Programu pozostawanie w związku małżeńskim bez prawomocnie orzeczonej separacji oznacza zawsze prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego przez małżonków).
lub
ma ustalone prawo do otrzymywania zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, potwierdzone w zaświadczeniu wydanym na wniosek Beneficjenta, przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, zawierającym wskazanie rodzaju zasiłku oraz okresu, na który został przyznany. Zasiłek musi przysługiwać w każdym z kolejnych 6 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia oraz co najmniej do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie.
W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej przez beneficjenta lub małżonka beneficjenta, w okresie liczonym od początku okresu branego pod uwagę do ustalenia wysokości dochodu na potrzeby zaświadczenia o dochodach, o którym mowa powyżej, do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie, roczny przychód z tytułu prowadzenia każdej z tych działalności gospodarczych za rok kalendarzowy, za który ustalony został przeciętny miesięczny dochód wskazany w ww. zaświadczeniu o dochodach, nie przekroczył dwunastokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę określonego w rozporządzeniu Rady Ministrów obowiązującego w grudniu roku poprzedzającego rok złożenia wniosku o dofinansowanie. Warunek niebadany w przypadku przedstawiania zaświadczenia potwierdzającego ustalone prawo do otrzymywania zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego. Przy czym przychód z działalności gospodarczej, o której mowa w zdaniu pierwszym, prowadzonej przez małżonka beneficjenta, badany jest w sytuacji, w której na dzień złożenia wniosku o dofinansowanie nie była orzeczona prawomocnie separacja między małżonkami.
Dofinansowanie w najwyższym progu przewidziano tylko dla ubogich energetycznie, czyli dla właścicieli budynków lub lokali, w których zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania wynosi powyżej 140 kWh/m² rocznie.
Potwierdzony standard energetyczny domu
W ramach Programu wprowadzono ponadto wymóg obowiązkowego potwierdzenia standardu energetycznego budynku – zarówno przed przeprowadzeniem inwestycji, jak i po. Mają do tego posłużyć:
- przed realizacją przedsięwzięcia – audyt energetyczny wraz z dokumentem podsumowującym audyt energetyczny (określą, jaki jest stan energetyczny budynku i jakie prace należy wykonać, żeby zmniejszyć zapotrzebowanie na energię do ogrzewania),
- po realizacji przedsięwzięcia – świadectwo charakterystyki energetycznej (potwierdzi zmniejszenie zapotrzebowania na energię do ogrzewania).
Oba te dokumenty muszą być podpisane przez osobę wpisaną do rejestru podmiotów uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej, po uprzedniej wizycie audytora na danej nieruchomości i rzeczywistej ocenie stanu faktycznego (wykaz uprawnionych podmiotów dostępny jest na stronie Ministerstwa Rozwoju i Technologii pod linkiem: rejestrcheb.mrit.gov.pl/rejestr-uprawnionych), Na audyt i świadectwo można również pozyskać dotację z Programu Czyste Powietrze – dofinansowanie uzależnione jest od dochodu.
Warunki zależeć będą od wskaźnika zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania. Budynki dzielą się na trzy kategorie:
|
Lp. |
Warunek wartości wskaźnika zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania dla budynku/lokalu mieszkalnego |
Rodzaj przedsięwzięcia |
|
|
Przed rozpoczęciem przedsięwzięcia |
Po zakończeniu przedsięwzięcia |
||
|
1 |
poniżej 80 kWh/(m²·rok) |
poniżej 80 kWh/(m²·rok) |
tylko źródło ciepła |
|
2 |
od 80 do 140 kWh/(m2*rok) |
w przypadku, gdy w ramach przedsięwzięcia wymieniane jest tylko źródło ciepła: w przypadku, gdy w ramach przedsięwzięcia realizowana jest termomodernizacja: |
tylko źródło ciepła |
|
3 |
powyżej 140 kWh/(m²·rok) |
nie więcej niż 140 kWh /(m2*rok), przy czym zmniejszenie wartości wskaźnika musi wynieść co najmniej 40% |
tylko termomodernizacja (jeśli już jest efektywne źródło ciepła) |
Racjonalne wydatki
W nowym „Czystym Powietrzu” określone zostały maksymalne kwoty dotacji w poszczególnych rodzajach kosztów kwalifikowanych. Ograniczono także poziom dofinansowania do prac towarzyszących niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia, ale niebędących jego głównym elementem. Wyznaczono limity dotacji jednostkowych na metr kwadratowy powierzchni ocieplenia stropów, podłóg i ścian oraz za okna.
Warto przypomnieć, że podatek od towarów i usług (VAT) nie jest kosztem kwalifikowanym, zatem jego koszt będzie ponosił zawsze beneficjent.
Lista zielonych materiałów i urządzeń tzw. lista ZUM
Beneficjenci Programu Czyste Powietrze mogą skorzystać z listy ZUM, która pomaga w wyborze urządzeń i materiałów kwalifikujących się do dofinansowania. Lista ZUM jest obowiązkowa w przypadku wyboru: pomp ciepła, kotłów zgazowujących drewno oraz kotłów na pellet. Obecnie na liście znajdują się tylko te pompy ciepła, które mają badania z europejskiego laboratorium, potwierdzające zadeklarowane przez producenta parametry urządzania.
Szczegółowe informacje o programie dostępne są na stronie: czystepowietrze.gov.pl/
Materiały:
https://czystepowietrze.gov.pl/wez-dofinansowanie/dokumenty-programowe/dokumenty-obowiazujace
Podręcznik:
Ulotka:
Pytania i odpowiedzi:
Kwota otrzymanych dotacji z Programu: ‘’Czyste Powietrze”- stan na 31.03.2025 r.
Dotychczasowa kwota dotacji jaką otrzymali beneficjenci z ternu Gminy Ruda Maleniecka w ramach Programu: ”Czyste Powietrze” to: 2 808 554,39 zł.
Liczba złożonych Wniosków o dofinansowanie: 171.
Liczba zrealizowanych przedsięwzięć: 68
