Europejski Tydzień Szczepień 2024
24.04.2024
Europejski Tydzień Szczepień to inicjatywa Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) obchodzona każdego roku w ostatnim tygodniu kwietnia. Pomaga ona podnosić świadomość w zakresie znaczenia szczepień w zapobieganiu szerzeniu się chorób zakaźnych oraz ochronie zdrowia i życia ludzi.
Tegoroczny Europejski Tydzień Szczepień ma szczególne znaczenie, gdyż zbiega się z 50. rocznicą Rozszerzonego Programu Szczepień (EPI). To okazja, aby podkreślić potrzebę osiągnięcia wysokiego i równomiernego poziomu wyszczepienia w każdej społeczności w celu organiczania występowania chorób zakaźnych obecnie i w przyszłości
Szczepienia
Szczepienia ochronne to najskuteczniejszy i najbardziej efektywny sposób zapobiegania wielu chorobom zakaźnym. Zapewniając odporność, chronią nas przed ich groźnymi skutkami. Szczepiąc siebie i swoich bliskich, chronimy przed ciężkimi zachorowaniami także te osoby, których nie można zaszczepić z przyczyn medycznych.
Szczepienia dorosłych są tak samo ważne jak szczepienia dzieci. W przypadku wielu chorób zakaźnych nieuodpornieni dorośli są narażeni na zachorowania i powikłania w większym stopniu niż dzieci. Dodatkowo w przypadku osób starszych zmiany związane ze starzeniem się układu odpornościowego wraz z upływem czasu powodują, że organizm jest coraz bardziej podatny na choroby, np. zakażenia pneumokokowe, grypę czy półpasiec.
Program Szczepień Ochronnych
Główny Inspektorat Sanitarny opracowuje każdego roku Program Szczepień Ochronnych ↗, potocznie nazywany Kalendarzem Szczepień. Zawiera on wykaz obowiązkowych i zalecanych szczepień oraz terminy ich przeprowadzenia.
Szczepienia obowiązkowe są bezpłatne, finansowane z budżetu państwa. Należą do nich szczepienia przeciw:
- gruźlicy,
- wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzw B),
- rotawirusom,
- błonicy, tężcowi i krztuścowi,
- ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu (poliomyelitis),
- inwazyjnemu zakażeniu Haemophilus influenzae typu B (Hib),
- odrze, śwince, różyczce,
- pneumokokom.
Szczepienia obowiązkowe są realizowane do 19 roku życia.
Szczepienia zalecane uzupełniają szczepienia obowiązkowe. Umożliwiają szerszą ochronę przed zachorowaniami:
- na ospę wietrzną,
- na grypę,
- wywołanymi zakażeniem meningokokowym,
- na wirusowemu zapalenie wątroby typu A,
- na kleszczowe zapalenie mózgu.
Do szczepień zalecanych należą również: szczepienie przeciw HPV dziewcząt i chłopców w wieku 12-13 lat, szczepienie przeciw COVID-19.
Rozszerzony Program Szczepień
Rozszerzony Program Szczepień (EPI) to inicjatywa zapoczątkowana przez Światową Organizację Zdrowia w 1974 r. Ma na celu zapewnienie każdemu dziecku równego dostępu do szczepionek ratujących życie, niezależnie od położenia geograficznego i statusu społeczno-ekonomicznego.
Działalność EPI, rozpoczęta 40 lat temu, początkowo skupiała się na ochronie przed sześcioma chorobami wieku dziecięcego, którym można zapobiegać poprzez szczepienia (gruźlica, błonica, krztusiec, tężec, polio i odra). Od tego czasu wprowadzono do stosowania szereg nowych szczepionek, co znacznie rozszerzyło liczbę chorób zakaźnych, którym można zapobiegać w drodze szczepień, zarówno wśród dzieci i młodzieży, jak i dorosłych..
Obecnie WHO w ramach programu EPI zaleca 13 szczepionek przeciw chorobom takim jak:
- gruźlica,
- błonica,
- krztusiec,
- tężec,
- Haemophilus influenzae typu B (Hib),
- wirusowe zapalenie wątroby typu B (HepB),
- polio,
- odra,
- różyczka,
- inwazyjna choroba pneumokokowa (PNC),
- rotawirusy (Rota),
- wirus brodawczaka ludzkiego (HPV)
- COVID-19.
Istnieją również szczepionki zalecane w określonych sytuacjach, w tym na żółtą febrę, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, japońskie zapalenie mózgu, cholerę.
Ta wszechstronna gama szczepionek podkreśla zaangażowanie EPI w ochronę ludzi od wieku niemowlęcego aż do dorosłości, odzwierciedlając holistyczne podejście do zdrowia i dobrego samopoczucia.
50. rocznica Rozszerzonego Programu Szczepień (EPI)
50-lecie EPI to okazja zarówno do uhonorowania osiągnięć programu, jak i wyznaczenia nowych celów na przyszłość. Sukces w zapobieganiu licznym chorobom, poprawie zdrowia dzieci i matek oraz zwiększaniu równego dostępu do opieki zdrowotnej. Ponieważ świat stoi w obliczu zmieniających się wyzwań, takich jak zmiany klimatyczne, pandemie i postęp technologiczny, EPI będzie dostosowywać swoje strategie, tak aby pozostać kluczową siłą w kształtowaniu wyników zdrowotnych przez następne półwiecze. Dzięki wspólnym wysiłkom partnerów takich jak WHO, UNICEF, Gavi i innych, EPI może jeszcze bardziej wzmocnić swój wpływ, zapewniając, że niezbędne szczepienia pozostaną globalnym priorytetem i będą nadal skuteczne w zapobieganiu chorobom zakaźnym przez następne pokolenia.
Obecnie każdy kraj posiada program szczepień, a szczepionki są powszechnie uznawane za jedną z najbezpieczniejszych, najbardziej opłacalnych i skutecznych metod profilaktyki chorób zakaźnych w zakresie zdrowia publicznego w celu utrzymania stabilnej sytuacji epidemiologicznej w kraju.