W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Dodatkowo, korzystanie z naszej witryny oznacza akceptację przez Państwa klauzuli przetwarzania danych osobowych udostępnionych drogą elektroniczną.
Powrót

Dzieje miasta

Pierwszym dokumentem pisanym, świadczącym o istnieniu Janowca, nazywanego wówczas Janowym Młynem, jest pochodzący z 1295 roku dokument wystawiony przez księcia wielkopolskiego Przemysła II, w którym nadaje on rycerzowi Wojciechowi, synowi Jana, prawo lokacyjne do Janowego Młyna na prawie niemieckim.

Na początku II połowy XV wieku, podczas wojny trzynastoletniej z zakonem krzyżackim, w 1458 roku miasto wystawiło dwóch pierwszych zbrojnych rycerzy. Od XIV wieku było własnością prywatną i należało do licznych rodów wielkopolskich i pałuckich. W 1682 roku przez miasto wiódł szlak króla Jana III Sobieskiego podążającego na odsiecz Wiednia. Z końca XVII wieku pochodzi herb miasta przedstawiający Temidę - grecką boginię sprawiedliwości. Narodowo wyzwoleńcza postawa mieszkańców Janowca uwidoczniła się podczas powstania 1848 roku. Okres przed wybuchem I wojny światowej to dla Janowca wzmożona działalność w obronie polskości. Janowiec brał udział w Powstaniu Wielkopolskim 1918/1919 r.

Herbem gminy jest TEMIDA - bogini sprawiedliwości i praw znana z pieczęci odciśniętej na dokumencie z roku 1780.  Herb przedstawia  postać kobiecą, stojącą boso na zielonej murawie  w błękitnym tle, w szacie białej, długiej do ziemi, przepasanej paskiem, z białą przepaską  na oczach, trzymając  w  ręce prawej miecz złoty wzniesiony, w  ręce lewej  - wagę złotą.  Flagą gminy jest prostokątny  płat tkaniny w kolorach biało-żółto-niebieskim z umieszczonym pośrodku  herbem gminy.
Istotnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi osadnictwa w przypadku Janowca Wielkopolskiego był rozwój szlaków lądowych. Ważność szlaków krzyżujących się w Janowcu Wielkopolskim sprzyjała wymianie handlowej a tym samym rozwojowi miasta.  Prawdopodobnie istniał w początkach XII wieku w pełni wykształcony szlak łączący Gniezno przez Kcynię z Nakłem. W Janowcu rozchodziły się drogi o znaczeniu lokalnym co miało duży wpływ na rozwój gospodarczy miasta.
Głównym elementem Janowca Wielkopolskiego w XV wieku był drewniany kościół. Ówczesny układ urbanistyczny tworzyły dwa place: rynek (plac targowy) i plac kościelny. Zabudowa usytuowana była wzdłuż ciągu drożnego - wzdłuż szlaku gnieźnieńskiego. W XVI lub XVII wieku szlak gnieźnieński zmienił swój przebieg odchylając się w kierunku południowo- zachodnim (tak jak obecna ulica Gnieźnieńska).  Cmentarz, który pierwotnie znajdował się  przy kościele parafialnym w drugiej połowie XVIII wieku przeniesiono poza miasto i usytuowano go w polu przy kościółku św. Barbary. Niestety długoletnie wojny (ze Szwecją, wojna północna, wojna domowa) stały się przyczyną trwałego kryzysu ekonomicznego miasta i zadecydowało o tym, że miasto nie rozwijało się pod względem przestrzennym. Do końca XVIII wieku dominowała w mieście zabudowa drewniana, parterowa i kalenicowa. W ostatniej ćwierci XVIII w. w miasteczku znajdowało się 40 domów, których dachy, kryte były słomą. Miasto było otwarte i nie otaczały go mury. Mieszkańcy mogli swobodnie przekraczać rzekę Wełnę, przechodząc na przeciwległy brzeg po moście znajdującym się tuż za Janowcem.

Od końca XV w. do lat 30 XIX w. miasto trwało w tych samych granicach a jego układ przestrzenny uległ tylko nieznacznym zmianom. XVIII - wieczne miasto składało się z nieregularnego, wydłużonego przechodzącego trakt rynku oraz prawdopodobnie z trzech ulic, z których dwie (obecna ulica Śniadeckich i 22 Stycznia) pokrywały się z biegnącym przez Janowiec Szlakiem Gnieźnieńskim a trzecia (obecna Parkowa) łączyła miasto z siedzibą właściciela. W latach trzydziestych XIX wieku zabudowa miasta uległa pewnym przeobrażeniom. Nadal dominowało budownictwo parterowe, lecz budynki drewniane zaczęły być wypierane przez obiekty stawiane z konstrukcji ryglowej wypełnionej surową cegłą (tzw. Pruski mur). Do chwili obecnej zachował się zespół budynków tego typu z pierwszej polowy XIX wieku przy ulicy Parkowej oraz budynek przy ulicy Półwiejskiej 6. W 1840 roku po zachodniej stronie rynku wybudowano kościół katolicki.
W latach 1855- 1857 zaszły istotne zmiany w rozplanowaniu rynku. Chciano by budynki w zachodniej części rynku i przy ulicy Kcyńskiej (dzisiejsza Śniadeckich) tworzyły jedną linię. Efekt ten osiągnięto budując w 1857 r. plebanie, która zamknęła zachodnią część rynku. W 1887 roku ukończono budowę dworca kolejowego i uruchomiono linię kolejową Gniezno - Nakło. W końcu XIX i na początku XX wygląd Janowca znacznie się zmienił. Rozpoczęto zabudowę wzdłuż dawnej polnej drogi biegnącej obok torów. Powstała w ten sposób nowa ulica. W roku 1901 wytyczono parcele wzdłuż obecnej ulicy Dworcowej. W następnych latach obie pierzeje ulicy zostały zabudowane domami o cechach eklektycznych i secesyjnych. 
W 1928 roku postawiono przy rynku budynek Banku Ludowego. W trakcie II wojny światowej władze niemieckie dokonały przebudowy rynku likwidując przebiegająca przez niego poprzecznie brukowana ulicę i wprowadzono ruch okrężny na rynku co umożliwiło utworzenie pośrodku wysepki. Ulice Janowca po II wojnie utwardzono i pokryto asfaltem.

{"register":{"columns":[]}}