Związek Powiatów Polskich apeluje o poprawę sytuacji finansowej powiatów
14.06.2023
Związek Powiatów Polskich podczas obrad XXIX Zgromadzenia Ogólnego w Karpaczu 31 maja br. przyjął dwa stanowiska odnoszące się do pogarszającej się sytuacji finansowej powiatów oraz wskazał sposoby jej poprawy. W głosowaniu za przyjęciem stanowisk opowiedział się starosta bielski, wiceprezes Zarządu ZPP Sławomir Jerzy Snarski.
Pierwsze z przyjętych stanowisk dotyczyło środków niezbędnych do stabilizacji budżetów powiatów w roku 2023 r. – Powiaty, pomimo kluczowej roli w systemie administracyjnym państwa, nie zostały odpowiednio wyposażone w dochody własne – i to zarówno kwotowo, jak i pod względem zróżnicowania źródeł dochodów – czytamy w opublikowanym dokumencie.
– W praktyce kluczowym źródłem dochodów jest udział w podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to jednak, że jakiekolwiek zmiany systemowe w tym podatku mają nieproporcjonalnie duży wpływ na stan finansów powiatów.
Z wyliczeń dokonanych przez Związek wynika, iż powiaty do ustabilizowania swojej sytuacji finansowej potrzebują zastrzyku środków w wysokości minimum 2,4 mld zł, który wpłynąłby do ich budżetów najpóźniej do końca III kwartału br. W przeciwnym razie zmuszone będą do zwiększania swoich deficytów i ograniczania planowanych wydatków bieżących.
Przyczyną tego stanu rzeczy są m.in. wspomniane wyżej wprowadzane od 2019 r. zmiany w ustawowym uregulowaniu kwestii podatku dochodowego od osób fizycznych, które niekorzystnie odbijają się na kondycji finansowej powiatów. – Dokonane na przestrzeni lat 2019-2022 głębokie zmiany w konstrukcji podatku dochodowego od osób fizycznych sprawiły, że nieaktualne stały się założenia – i tak niedoskonałego – systemu dochodów powiatów stworzonego na początku bieżącego wieku – czytamy w drugim z przyjętych przez Zgromadzenie Ogólne ZPP stanowisku w sprawie założeń nowego systemu dochodów powiatów.
Jaką receptę na wymienione wyżej problemy ma Związek? Konieczne jest pilne stworzenie nowego systemu, który powinien w szczególności:
• w zakresie adekwatnie podniesionego odsetka udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych zapewniać udział nie tylko w podatku płaconym wg skali podatkowej, lecz również podatku ryczałtowym;
• przewidywać znaczące podniesienie udziału powiatów w podatku dochodowym od osób prawnych. Jest zupełnie niezrozumiałe, dlaczego poziom zarządzania publicznego odpowiedzialny zarówno za przygotowanie młodych kadr poprzez system szkolnictwa zawodowego, jak również za interwencję na rynku pracy ma jedynie symboliczny udział w podatku dochodowym;
• zapewniać powiatom część wpływów z podatku od nieruchomości ustalonego dzięki odnawianiu ewidencji gruntów;
• przewidywać przejęcie na własność powiatów mienia Skarbu Państwa dotychczas przez nie zarządzanego;
• racjonalizować konstrukcję opłaty skarbowej gwarantując jej wpływ do organu, który realizuje daną czynność urzędową. Obecnie opłata skarbowa od powiatowych usług administracyjnych wpływa do miasta powiatowego;
• przywracać przyjętą przy tworzeniu powiatów i obowiązującą do 2015 roku zasadę, że w powiatach część oświatowa subwencji ogólnej musi pokrywać co najmniej koszty bieżące funkcjonowania oświaty;
• zapewniać uczciwe pokrycie kosztów realizacji zadań zleconych z zakresu administracji rządowej.
Zgromadzenie Ogólne Związku Powiatów Polskich wyraziło swoje oczekiwanie na podjęcie przez rząd pilnych działań zmierzających do przedstawienia projektu zmian systemu dochodów jednostek samorządu terytorialnego obejmującego w szczególności wskazane wyżej elementy.
Z wymienionymi stanowiskami ZPP można zapoznać się na jego stronie: https://www.zpp.pl/artykul/2935-stanowiska-xxix-zgromadzenia-ogolnego-zpp
pd
Źródło: www.zpp.pl