Powiat
Bielski

Starosta wziął też udział w poprzedzającej apel poległych mszy św. koncelebrowanej, której przewodniczył proboszcz parafii w Domanowie ks. Krzysztof Napiórkowski. Jeszcze przed jej rozpoczęciem, jedna z członkiń Stowarzyszenia Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Plis” - współorganizatora wydarzenia, przedstawiła historyczne tło wrześniowej bitwy. Uroczystości zgromadziły licznie przybyłych mieszkańców wsi Pruszanka Stara i okolic, poczty sztandarowe, kombatantów, grupy rekonstrukcyjne i harcerzy. Obok starosty bielskiego Sławomira Jerzego Snarskiego stawił się również wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski, samorządowcy z powiatu wysokomazowieckiego, służby mundurowe i wielu innych.

Po zakończeniu mszy św. nastąpił uroczysty moment podniesienia flagi na maszt przy dźwiękach hymnu narodowego. Organizatorzy wręczyli pamiątkowe odznaki i medale osobom zasłużonym w zachowanie pamięci uczestniczących w bitwie żołnierzy polskich i w szczególny sposób wspierający Stowarzyszenie GRH „Plis”.

Potem przyszedł czas na przemówienia. – Obchodzimy chwałę oręża polskiego na tych ziemiach – mówił starosta Snarski. – Niedawno miałem przyjemność brać udział w uroczystościach bitwy pod Olszewem, a dzisiaj w Pruszance Starej. I rzeczywiście musimy chylić czoła przed tymi bohaterami, którzy w chwili, gdy wybiła godzina próby, podjęli jedyną słuszną decyzję obrony umiłowanej Ojczyzny. Musimy też zawsze zastanawiać się na tych uroczystościach nad tym, czy tak musiało być, czy rzeczywiście musi ginąć żołnierz, czy muszą ginąć mieszkańcy. Skąd biorą się wojny? Przede wszystkim państwa totalitarne, kult jednostki prowadzi do tego, że obywatele nie mają nic do powiedzenia. Idą i giną…

Po przemowach nastąpiło odczytanie apelu poległych i salwa honorowa oddana przez kompanię honorową 15. Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej im. Zawiszy Czarnego. Na mogile żołnierzy 9. Pułku Strzelców Konnych i 14. Dywizjonu Artylerii Konnej złożono wiązanki kwiatów i ustawiono znicze. Jako jeden z pierwszych wiązankę złożył starosta Snarski.

Po zakończeniu uroczystości wszyscy ich uczestnicy mogli skosztować gorącej grochówki i pieczonych kiełbasek. Posileni, obserwowali pokazy konne w wykonaniu grup rekonstrukcyjnych: Stowarzyszenia Sympatyków 5. Pułku Ułanów Zasławskich w Ostrołęce oraz Szwadronu Kawalerii Ochotniczej z Siemiatycz. Kawalerzyści zaprezentowali jeździeckiego kadryla oraz pokazy szermierki. W finale pokazu wystąpiły panie – amazonki.

13 września 1939 r. na polach Pruszanki Starej rozgrywał się dramat żołnierzy 9 Pułku Strzelców Konnych z Podlaskiej Brygady Kawalerii, którzy w czasie wycofywania się spod Domanowa zagrożeni byli całkowitym zniszczeniem przez nacierających Niemców z 10. dywizji pancernej. Zagładzie pułku zapobiegła akcja baterii kpt. Bronisława Przyłuskiego z 14. Dywizjonu Artylerii Konnej, która zniszczyła kilka niemieckich czołgów. Niestety, w walce poległo 64 polskich żołnierzy, z których część pochowana została pod Pruszanką.

pd