Gmina
Skąpe

1. Położenie

 

 

Radoszyn leży na zachód od Skąpego. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 276 Świebodzin - Krosno Odrz. 

 

W bezpośrednim sąsiedztwie Radoszyna znajdują się następujące miejscowości:

• Skąpe – 2 km,

• Łakie – 3 km,

• Chociule – 3 km,

• Darnawa – 3 km.

2. Historia

 

Radoszyn przed rokiem 1945 r.

Karta pocztowa pochodzi ze zbiorów Mirosława Olczaka

 

Radoszyn istniał niewątpliwie w XI-XII wieku, a na początku XIII wieku otrzymał uporządkowany kształt owalnicy. Reforma przestrzenna przeprowadzona została przez klasztor cysterek w Trzebnicy, któremu Radoszyn i szereg innych wsi tego regionu przekazał Henryk Brodaty. Po sekularyzacji klasztoru w 1810 roku wieś włączona została do dóbr państwowych. Kościół, wzmiankowany w 1267 roku, powstał zapewne niedługo po założeniu Radoszyna. Musiał być budowlą drewnianą, bo brak po nim śladu, a na jego miejscu wzniesiono w końcu XV wieku obecny, późnogotycki, niewątpliwie najcenniejszy zabytek architektury w gminie. W okresie reformacji świątynię przejęli luteranie, a katolikom zwrócony został w 1654 roku. Ta część mieszkańców, która nie wróciła do katolicyzmu nie miała własnego kościoła aż do roku 1802, kiedy wybudowali sobie zbór, obok świątyni katolickiej. Obie budowle usytuowane są na placu wiejskim, niegdyś wolnym, obecnie wypełnionym domami. Dawny plan wsi z XIII wieku jest dobrze zachowany. Zabudowa wsi w przeważającej części pochodzi z 2 połowy XIX wieku. Materiały archeologiczne świadczą o istnieniu tutaj osadnictwa już w okresie wczesnodziejowym.

 

3. Krajobraz i przyroda

 

Wieś położona na terenie płaskim w otwartym krajobrazie.

 

4. Zabytki i pomniki przyrody

 

Kościół pw. św. Jadwigi Śląskiej w Radoszynie

Fot. Patrycja Radajewska

 

Z fundacji klasztoru cysterek w Trzebnicy powstał w końcu XV wieku późnogotycki kościół parafialny. Budowle wzniesiono z cegły, założono na rzucie prostokąta z czworoboczną wieżą od zachodu. Przy kościele założono cmentarz okolony zachowanym do dnia dzisiejszego murem. Na uwagę zasługuje usytuowany w prezbiterium późnogotycki drewniany tryptyk z około 1490 roku, z przedstawieniami śś. Doroty, Barbary, Marii Magdaleny i koronacji Marii w zwieńczeniu. Ołtarz wykonany został przez warsztat dolnośląski kręgu tzw. Mistrza Lubińskich Figur oraz Carla Johenna Krachwitza.
W 1535 roku katolicka świątynia przejęta została przez protestantów (aż do 1654 roku pozostawała w ich rękach). W okresie kontrreformacji protestantom odebrano kościoły i zakazano odprawiania obrzędów. Wbrew zakazowi spotykali się oni w tzw. kościołach granicznych służących wiernym z terenów śląskiego pogranicza15. Dopiero w 1802 roku gmina ewangelicka wzniosła w Radoszynie klasycystyczny zbór – w bezpośrednim sąsiedztwie kościoła katolickiego. Po II wojnie światowej zaczął on popadać w ruinę16. Obydwie świątynie usytuowane na wzgórzu w centralnej wsi, tworzą malowniczy zespół, w którym dynamizm schodkowych ceglanych szczytów i zwieńczonej iglicą wieży kościoła łagodzą wyważone proporcje i rozczłonkowane smukłymi półkoliście zamkniętymi oknami elewacje ewangelickiego zboru.

Obiekty figurujące w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków:

1. Kościół filialny p.w. św. Jadwigi – z końca XV w. – nr rej 253,

2. Kościół poewangelicki – z 1802r. – nr rej. 2962,

3. Plebania obecnie dom nr 48 d. 52 – z XVIII /XIX w. – nr rej. 1033.

Obiekty objęte ewidencją konserwatorską:

1. Historyczne otoczenie kościoła,

2. Cmentarz przykościelny katolicki (centrum wsi),

3. Cmentarz ewangelicki obok domu nr 50,

4. Pałac 36; nr dz.404/5,

5. Zespół folwarczny:

6. Stajnia 36; nr dz.404/7,

7. Stodoła 37a;nr dz.404/7,

8. Obora 37a;nr dz.404/7,

9. Kuźnia,

10. Stacja kolejowa,

11. Dom nr 1,

12. Dom nr 2,

13. Dom nr 3,

14. Dom nr 5,

15. Dom nr 6,

16. Budynek gospodarczy m. 8 a 9,

17. Dom nr 8,

18. Dom nr 9,

19. Dom nr 10,

20. Dom nr 11,

21. Dom nr 12,

22. Dom nr 16,

23. Dom wraz z budynkiem gospodarczym nr 18,

24. Dom nr 19,

25. Dom nr 22,

26. Dom nr 23,

27. Dom nr 24,

28. Dom nr 26,

29. Dom nr 27,

30. Dom nr 29,

31. Dom nr 30,

32. Dom nr 33,

33. Dom wraz z budynkami gospodarczymi nr 35,

34. Dom wraz z budynkami gospodarczymi nr 39,

35. Budynki gospodarcze nr 40,

36. Dom nr 43,

37. Dom wraz z budynkiem gospodarczym nr 44,

38. Dom nr 46,

39. Dom nr 47,

40. Dom nr 64,

41. Dom nr 67,

42. Dom nr 68,

43. Przedszkole.

 

5. Infrastruktura

• Droga wojewódzka nr 276 Świebodzin - Krosno Odrz.,

• Droga powiatowa nr 49328 Radoszyn – Łąkie – Ołobok – Niesulice - Mostki,

• Droga powiatowa nr 49329 Radoszyn – Darnawa - Niekarzyn,

• Droga powiatowa nr 49355 Radoszyn - Rudgerzowice,

• Drogi gminne.

• Sieć wodociągowa i kanalizacyjna,

• Sieć energetyczna,

• Sieć gazownicza,

• Sieć telefoniczna,

• Kawiarenka internetowa przy Publicznym Gimnazjum.

6. Instytucje i organizacje

• Publiczna Gimnazjum,

• Przedszkole,

• Stowarzyszenie Oświatowców "Ganesa",

• Koło Gospodyń Wiejskich,

• Uczniowski Klub Sportowy "Sokół".

7. Władze wsi

• Sołtys i Rada Sołecka

8. Sport, rekreacja i turystyka

• Zaplecze sportowe: boisko szkolne przy Publicznym Gimnazjum, boisko sportowe,

• Kościół pw. Św. Jadwigi - najstarszy zabytek Gminy Skąpe (unikatowy kompleks ze zborem ewangelickim),

• Nieczynna linia kolejowa Sulechów-Świebodzin z pocz. XIX w.,

• Szlaki turystyczne:

  czerwony szlak pieszo-rowerowy: od Świebodzina – BORÓW – Ołobok - Łąkie - Radoszyn – Darnawa – Niekarzyn – Pałck – Przetocznica – Podła Góra –GRABIN

9. Opieka zdrowotna

• Gabinet POZ w Skąpem,
• Gabinet dentystyczny w Skąpem,
• Punkt apteczny w Skąpem.