Gmina
Skąpe

1. Położenie

 

 

Wieś Pałck leży na południowo-wschodnim skraju Gminy Skąpe, Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 277 Skąpe-Sulechów.

W bezpośrednim sąsiedztwie Pałcka znajdują się następujące miejscowości:

• Skąpe – 4 km,

• Niekarzyn – 3 km,

• Głogusz – 3 km,

• Kije – 4 km.

2. Historia

 

Pałck przed rokiem 1945r.

Karta pocztowa pochodzi ze zbiorów Mirosława Olczaka

 

Pierwotna nazwa wsi polska (niemiecka nazwa Paltzig stanowi zgermanizowanie nazwy polskiej) wskazuje na wczesny rodowód Pałcka, w XIII wieku ukształtowanego w wieś o regularnym planie owalnicy. O właścicielach wsi w okresie średniowiecznym brak jest danych. W 1502 roku Pałck był we władaniu rodziny von Giersdorff, potem kolejno von Stosch, von Löben, Paczkowskich i von Zastrow. W czasach nowożytnych północną część wsi przekształcono, zakładając tam zespół dworski z pałacem, parkiem i folwarkiem. W kompleks pałacowo-folwarczny wkomponowany został kościół, w obecnej postaci wzniesiony w 1735 roku. Usytuowany jest zapewne na miejscu starszego, jako że kościół w Pałcku istniał niewątpliwie od średniowiecza, chociaż brak o nim wiadomości. Z przekazów źródłowych wynika jednak, ze w 1 połowie XVI wieku przejęli go protestanci. Barokowy pałac został w latach pięćdziesiątych XX wieku rozebrany. W Pałcku, oprócz wspomnianego już barokowego kościoła przetrwał park z XVIII-XIX wieku, folwark z budynkami z 1 ćwierci XX wieku oraz zabudowa mieszkalna wsi z tego samego czasu. Jest także cmentarz z XIX wieku, z wtórnymi pochówkami po 1945 roku. /Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Skąpe, ARKOM/

 

3. Krajobraz i przyroda

 

W pobliżu kościoła roztacza się park założony w XVIII wieku. Obecnie park zarośnięty samosiejkami, a na teren jego wprowadzono szereg współczesnych budynków.

 

4. Zabytki i pomniki przyrody

 

Kościół pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny

Fot. Mierosław Olczak

 

Kościół p.w. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny pochodzi z XVIII wieku (1731-1735). Jest to budowla ceglana, jednonawowa założona na planie ośmioboku z prostokątną wieżą od zachodu i zakrystią od wschodu. Po bokach wieży dwie niskie kaplice grobowe o dachach mansardowych. Wieża zwieńczona hełmem. Wnętrze kryte stropem. Wyposażenie barokowe. Przy kościele dawna kostnica wzniesiona w XVIII wieku. Jest to parterowy budynek na planie zbliżonym do kwadratu, zamknięty dachem czterospadowym. Tynkowane elewacje jedno i dwuosiowe pozbawione są detalu architektonicznego. Całość ogrodzona murem kamiennym, obecnie pokrytym grubą warstwą zaprawy cementowej.

Z zabudowy historycznej zachował się dom folwarczny pochodzący z początku XIX wieku wzniesiony na planie prostokąta i zamknięty dachem czterospadowym.

Obiekty figurujące w rejestrze Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków:

1. Rejestr zabytków nieruchomych:
   - Dom folwarczny - nr rej.1055,
   - Kuźnia - nr rej. 1056,
   - Kościół Zawiastowania NMP - nr rej. 252.
    
2. Rejestr zabytków ruchomych:
   - wystrój kościoła, w tym: ołtarz główny z rzeźbą "Chrystus Sokrata", szafa organowa, ambona, portal kościoła, 2 sarkofagi rodziny von Stosch, ławki, 4 lichtarze, 2 tarcze herbowe, mechanizm zegara wieżowego, dzwon o nazwie "Liebe".

 

Obiekty objęte ewidencją konserwatorską:

1. Historyczne otoczenie kościoła,

2. Ruina naprzeciwko kościoła,

3. Cmentarz ewangelicki, ob. katolicki, na skraju wsi (płn. zach.),

4. Mogiła zbiorowa,

5. Obiekt z arkadami,

6. Stacja kolejowa Pałck-Niekarzyn,

7. Budynek nr 1,

8. Dom nr 2,

9. Budynek gospodarczy przy nr. 3,

10. Dom wraz z budynkiem gospodarczym nr 4,

11. Dom nr 5, Dom nr 6,

12. Budynek gospodarczy przy nr. 8,

13. Dom nr 10,

14. Dom nr 11,

15. Budynek gospodarczy 11a,

16. Dom nr 14,

17. Dom nr 15,

18. Dom nr 17,

19. Dom nr 19,

20. Dom wraz z budynkiem gospodarczym nr 21,

21. Dom nr 24,

22. Dom wraz z budynkiem gospodarczym nr 25,

23. Dom nr 29,

24. Dom nr 32,

25. Dom wraz z budynkiem gospodarczym nr 33,

26. Dom nr 34,

27. Budynek gospodarczy przy nr. 35,

28. Dom nr 38,

29. Dom wraz z budynkami gospodarczymi nr 39,

30. Dom nr 40,

31. Dom nr 41,

32. Dom nr 43,

33. Dom nr 44,

34. Dom nr 49,

35. Dom nr 51,

36. Dom nr 53,

37. Dom nr 55,

38. Dom nr 58,

39. Dom nr 60.

 

 

5. Infrastruktura

• Droga wojewódzka nr 277 Skąpe-Sulechów,

• Droga powiatowa nr 49344 Pomorsko – Brzezie – Pałck – Niekarzyn – Kępsko,

• Drogi gminne,

• Sieć wodociągowa,

• Sieć energetyczna,

• Sieć gazownicza,

• Sieć telefoniczna.

6. Instytucje i organizacje

• Klub sportowy „Czarni” Pałck,

• Zespół Śpiewaczy.

7. Zaplecze socjalne

• Świetlica wiejska,

• Sala wiejska.

8. Władze wsi

• Sołtys i Rada Sołecka

9. Sport, rekreacja i turystyka

• Zaplecze sportowe: boisko sportowe wraz z zapleczem - szatnią.

• Gospodarstwo Agroturystyczne "Mały Dwór",
• Plac zabaw,
• Szlaki turystyczne:
  czerwony szlak pieszo-rowerowy: od Świebodzina-BORÓW-Ołobok-Łąkie-Radoszyn-Darnawa-Niekarzyn-Pałck-Przetocznica-Podła Góra-GRABIN
  zielony szlak pieszo-rowerowy: ROSIN-Darnawa-Skąpe-Kaliszkowice-Pałck-Głoguszyn-KIJE
• Lubuski Szlak Organowy:
  organowa trasa turystyczno-kulturowa "Szlakiem organowego dziedzictwa kulturowego": Lubsko-Świdnica-Zatonie-Przytok-Cigacice-Podlegórz-Trzebiechów-Smolno W.-Klępsk-Łęgowo-Buków-Sulechów-Kije-Pałck + wersja I: Międzylesie lub wersja II: Świebodzin, Paradyż, Kosieczyn.

10. Opieka zdrowotna

• Gabinet POZ w Skąpem,

• Punkt apteczny w Skąpem,

• Gabinet dentystyczny w Skąpem.