Jak postępować z nastolatkiem?
Okres dojrzewania jest bardzo trudnym okresem nie tylko dla nastolatków, ale również dla jego rodziców. Wielu z nich zadaje pytanie: jak postępować? Oto najważniejsze ogólne zasady postępowania rodziców z dorastającymi dziećmi:
- Nie oceniajmy przez porównywanie. Przy porównywaniu zwykle ktoś jest lepszy, a ktoś gorszy. Nikt nie lubi być tym gorszym. A rodzice porównują swoje dzieci nie tylko z rodzeństwem, kolegami, ale także z samym sobą, mówiąc jednak tylko o tym, co było pozytywne, a zapominając, co było złe.
- Unikajmy nadmiernego, drobiazgowego krytykowania / np. dotyczącego wyglądu, zachowania/, szczególnie w obecności innych osób, zwłaszcza rówieśników i naruszania w ten sposób ich poczucia własnej wartości.
- Pozwólmy dziecku na decydowanie o własnym życiu, na odmienne zamierzenia i plany, na inną wizję osobistego szczęścia.
- Uszanujmy intymność dziecka, tajemnicę jego szuflad, kieszeni, korespondencji, nie domagajmy się za wszelką cenę odpowiedzi, jeśli widzimy z jego strony zdecydowaną niechęć do zwierzeń.
- Starajmy się być zawsze konsekwentni w tym, co mówimy. „Jeśli nie poprawisz ocen, nie będziesz korzystać z komputera”, „ostatni raz pozwalam ci tak późno wracać” – jakże często rodzice mówią w taki sposób i nic z tego nie wynika. Na realizację zakazu albo nie mają siły, albo ochoty. Dziecko szybko orientuje się, że rodzic mówi dla samego mówienia, więc przestaje go słuchać. Zaczyna lekceważyć rodzica, który traci autorytet i szacunek w oczach dziecka.
- Częściej nagradzajmy, oczywiście pozytywne skutki działalności dziecka, a nie tylko karzmy. Najbardziej naturalną nagrodą powinno być wyrażane wobec niego zadowolenie i satysfakcja rodziców. Chwalmy nie tylko osiągnięcia, ale czasem też same starania.
- Wraz z wiekiem pozwalajmy dziecku na coraz większą, ale rozumną swobodę, określając jednak pewne granice i reguły. Brak granic, dyscypliny i duża tolerancja szczególnie wobec nieprawidłowych zachowań mogą przyczynić się do powstawania zachowań dewiacyjnych.
- Starajmy się zachować dobre relacje z dzieckiem, nie walczmy z nim, ale negocjujmy zasady dalszego współżycia.
Opracowała: Halina Wasiluk