Historia
OPIS HERBU GMINY SKÓRZEC
Radwan. W polu czerwonym kościelna chorągiew złota, na niej krzyż maltański złoty. Z herbem Radwan związane jest pewna legenda. Podczas wojny Bolesława Śmiałego z Rusią, wysłany na podjazd z niewielkim oddziałem rotmistrz Radwan, przypadkiem natrafił na obóz nieprzyjaciół. W czasie potyczki Rusini rozproszyli garstkę Polaków i odebrali im sztandar. Radwan, chcąc swoich żołnierzy podnieść na duchu, skoczył do pobliskiego kościoła, skąd wziąwszy chorągiew, ponownie zebrał rycerzy i uderzył na wroga. Rusini myśląc, że nadeszły posiłki na pomoc Polakom, zaczęli pierzchać. Natomiast dzielny rotmistrz otrzymał herb z kościelną chorągwią. Herbem tym najczęściej posługiwała się szlachta mieszkająca na ziemi krakowskiej, podlaskiej, rawskiej, ruskiej, sandomierskiej, sieradzkiej oraz na Litwie.Radwanem pieczętowało się ponad 150 rodzin – między innymi: Babski, Bieniewski, Brandys, Braniecki, Chormański, Cikowski, Dobrosielski, Dostojowski, Frystacki, Głuchowski, Grodecki, Jakacki, Janowicz, Jeziorkowski, Judycki, Karmański, Krukowski, Leszczyński, Łodziński, Łukawski, Magnuszewski, Mioduski, Nadarzyński, Niegoszowski, Okęcki, Oleszyński, Oziębłowski, Pełka, Przypkowski, Przygodzki, Radwański, Rudgiesz, Rybiński, Sławkowski, Służewski, Stanisławski, Suchorzewski, Uchański, Wierzbicki, Wołodkiewicz, Zaćwilichowski, Zebrzydowski, Zembocki.
Lilia. Element godła Zgromadzenia Księży Marianów Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Zakon został założony w 1673 przez bł. o. Stanisława od Jezusa i Maryi Papczyńskiego. Maria przedstawiona w godle Marianów trzyma kwiaty lilii – jako oznakę czystości i niewinności. Zakon Marianów zostaje sprowadzony do Skórca w 1711 roku. Proboszcz parafii Suchożebry, kanonik kamieniecki Józef Przygodzki herbu Radwan funduje drewniany kościół.
NAJDAWNIEJSZE DZIEJE SKÓRCA
Gmina Skórzec leży na obszarze historycznego Mazowsza. Przed rozbiorami obszar ten stanowił część Ziemi Liwskiej, sąsiadował od zachodu z Ziemią Czerską a od południowego wschodu z Ziemią Łukowską Najstarszym znanym właścicielem ziemskim – 1567 r, który posiadał dobra w tych okolicach był Leonard Kabylski h. Kościesza, poborca liwski, był on właścicielem wsi: Kobyli Ług, Skorcz i Kobyla Wólka, ich powierzchnia wynosiła 10 włók. Kobylscy utrzymują wzmiankowane włości jeszcze w roku 1763r a ich właścicielem jest Stanisław Kabylski- stolnik liwski. Z nazwiskiem tym związane są nazwy miejscowości Kobyli Ług (obecnie Dabrówka Ług) i Kobyla Wólka (obecnie Wólka Kobyla).W 1783 roku dobra te są już własnością szlachty zagrodowej. Rozwój Skórca i okolicznych wiosek związany jest z powstaniem kościoła pod wezwaniem Nawrócenia św. Pawła Apostoła i klasztoru ojców Marianów, w 1711 r. kościół skórzecki był kościołem filialnym parafii Niwiski. Świątynia ta powstała staraniem księdza Józefa Przygodzkiego. W roku 1787 pożar strawił drewniane zabudowania kościoła i klasztoru. Kasztelan liwski Krzysztof Cieszkowski h. Dołęga ufundował w 1794 roku murowany kościół i klasztor w stylu barokowo- klasycystycznym w podzięce Bogu za odzyskane zdrowie. Warto dodać, że ród Cieszkowskich dobrze zasłużył się Ojczyźnie i Kościołowi. Wspomniany fundator , odznaczony orderami Orła Białego i św. Stanisława za wzorową służbę w husarii w stopniu chorążego, wielokrotnie pełnił funkcje poselskie na Mazowszu i Wołyniu. Samodzielna parafia została erygowana w Skórcu w roku 1798. Fakt ten spowodował dynamiczny rozwój samego Skórca jak i okolicznych wiosek. Gmina jako jednostka podziału administracyjnego i samorządu terytorialnego w dziejach ustroju Polski wprowadzona została w okresie Księstwa Warszawskiego na mocy dekretu z 23 lutego 1809 r. Na czele gminy wiejskiej stał powoływany przez prefekta wójt, do którego kompetencji należały czynności administracyjne i porządkowe. Gmina wiejska, na mocy tego samego dekretu, wyposażona została w radę wiejską, posiadającą ograniczone uprawnienia samorządowe. W okresie Królestwa Polskiego gminy były podstawowymi jednostkami podziału administracyjnego. Tworzone były w oparciu o dobra ziemskie prywatne oraz rządowe (ekonomie). W dobrach rządowych urząd wójta pełnili naddzierżawcy, najczęściej opłacający zastępców, zaś w dobrach prywatnych – ich właściciele, również zatrudniający w celach administrowania gminą wykwalifikowanych urzędników. Na wniosek o. Stanisława Pórzyckiego władze Królestwa Polskiego powołały do życia gminę w Skórcu w roku 1822 a wspomnianego zakonnika mianowały pierwszym wójtem. W świetle ówczesnego prawa właściciel wsi miał obowiązek mianować wójta, którego rola zbliżona była do funkcji dzisiejszego sołtysa. Od roku 1820 właścicielami Skórca byli Marianie. Granice gminy pokrywały się z granicami parafii. W chwili powstania gminy sama wieś Skórzec była niewielką, acz rozwijającą się miejscowością. Dane z roku 1827 mówią o 131 mieszkańcach, ale w 1867 r. było ich 224. Na początku do gminy Skórzec należało jedynie kilka wiosek, lecz w roku 1863 ich liczba wzrosła do 22. Były to następujące miejscowości (wsie i folwarki): Boroszków, Cisie (wieś i folwark), folwark Czelustki, folwark Czerniejew (wówczas Czerniejów), Dąbrówka Ług, Dąbrówka Niwka (wieś i folwark), Dąbrówka Stany, Dąbrówka Stara (wieś oraz folwark Dąbrówka Stara Niwka), Dąbrówka Wyłazy (wieś i dwa folwarki), Drupia (wieś i folwark), Gołąbek, Grala Dąbrowizna (wieś i folwark z tzw. nomenklaturami: Wólka Stańska, Zajęczy Kąt, Zagrodzie, Wierzcholina i Borchta), folwark Lipniak pod Przyworami, Nowaki (wieś i folwark), Pieróg (wówczas Pieróg), Rakowiec, Skórzec, folwark Smoła, folwark Teodorów, Wołyńce (wieś i folwark), Wólka Kobyla (lub Kobylany), Zelków (wieś i folwark) oraz Żebrak. Stopniowo wzrastała też liczba mieszkańców: w 1835 r. było ich 2114, a w 25 lat później – 2519. Większość mieszkańców gminy to oczywiście chłopi pańszczyźniani, którzy stanowili podstawę utrzymania wymienionych gospodarstw folwarcznych należących do szlachty. Obok nich występowała w dużej mierze tzw. szlachta zagonowa, która zewnętrznie niewiele różniła się od chłopów i podobnie jak oni wiodła raczej ubogi żywot (złośliwi utrzymywali nawet w tych stronach powiedzenie – przytaczając je za Łukaszem Gołębiowskim , znanym historykiem i etnografem – iż „kiedy wszerz zagonu szlachcica pies się położy, to ogon jego już na obcej posiadłości spoczywa”). Natomiast prawie nieobecne były jakieś znaczniejsze rody szlacheckie. Wsie w tym czasie były w posiadaniu drobnych właścicieli ziemskich Poza kilkoma wyjątkami (właściciele młynów w kilku wsiach) nie było także rzemieślników i handlarzy wiejskich. Więcej…,Krzysztof Trojan,W cieniu Krzyża
DZIEJE SKÓRCA I ZIEM OKOLICZNYCH W PRACY WŁODZIMIERZA WITCZUKA
Pan Włodzimierz Witczuk, historyk regionalista mieszkający w Cisiu- Zagrudziu, opracował ,, Szkice do dziejów zachodnich przedproży Siedlec”. Autor wiele miejsca poświecił ziemi skórzeckiej. Wyjaśnił pochodzenie nazw miejscowych i zbadał najstarsze dzieje poszczególnych miejscowości. W publikacji znajdziemy informacje o pochodzeniu nazwisk typowych dla naszej okolicy : Wereda, Barej, Kosyl, Jastrzębski, Dąbrowski itp.
Słowo „skorcz” (w południowej Wielkopolsce i na Kaszubach znane do dziś), czy w formie rozszerzonej „skorzec”, oznaczało szpaka i niewątpliwie od skory, czyli przylatujący wczesną wiosną pochodzi. W XVI wieku mogło mieć dziś nieznaną symboliczną warstwę znaczeniową. Może określano w ten sposób ludzi, których obecnie nazywamy „niebieskimi ptakami”? W każdym razie zła sława towarzyszyła Skórcowi długo. I pewnie to także i dlatego w roku 1711 zbudowano w Skórcu kościół i ściągnięto do niego zakon marianów, by ci „grzeszne skórzeckie dusze ratowali”, co oni z pewnym skutkiem niewątpliwie czynili. Skórzec (w pierwszych zapisach Skorcz) był pierwotnie przydatkiem do Ługu. Miał dziwną funkcję. W kronice parafialnej została zamieszczona wzmianka o „zesłańcach”, którzy jako pierwsi mieli w Skórcu zamieszkać. Słowo „zesłaniec” z czasem nabrało wielce pozytywnych znaczeń, ale wtedy, kiedy Skórzec się rodził, żadnych chwalebnych niuansów znaczeniowych w sobie nie zawierało. Bo ci „zesłańcy” to prawdopodobnie byli ludzie z marginesu, pospolici przestępcy, którzy nie rokowali żadnej poprawy. Wysyłano ich więc na przymusowe osiedlenie na pogranicznym odludziu. (To „na pogranicznym” wynika oczywiście z przeświadczenia, że zalążki Skórca powstały jeszcze w czasach samodzielności Mazowsza). Zapraszamy do lektury
BIOGRAFIA TADEUSZA AUGUSTYNA RAKOWIECKIEGO
Tadeusz Augustyn Rakowiecki urodził się 27 lipca 1878 roku w majątku Grala – Dąbrowizna w powiecie siedleckim, w średniozamożnej rodzinie ziemiańskiej Pauliny i Jarosława Rakowieckich Jego pradziadek ze strony matki – Adam Maksymilian Kitajewski – był wybitnym farmakologiem i profesorem chemii na Uniwersytecie Warszawskim, przeprowadził analizę wód Warszawy, Buska, Ciechocinka i Goździkowa Dziadek ze strony ojca – Ignacy Benedykt Rakowiecki – uczeń Lindego, był wybitnym historykiem i slawistą. Pisał prace o prawach, obyczajach i życiu pierwotnych Słowian, przetłumaczył na język polski najstarszy zbiór przepisów prawnych Rusi Kijowskiej, dwutomową ,,Prawdę Ruską” Tadeusz Rakowiecki wychowywał się w rodzinie o tradycjach naukowych, w atmosferze wzajemnej miłości i szacunku Silne więzy rodzinne i wzajemna troska o najbliższych dominowały wśród licznego, dziewięcio osobowego, rodzeństwa. Rodzice przywiązywali ogromną wagę do wychowania swych dzieci, dbając o ich wykształcenie posyłali do szkół w Warszawie, rezygnując z pobliskiego gimnazjum w Siedlcach, ze względu na znaczny stopień rusyfikacji tej szkoły We wrześniu l889 roku, w wieku l l lat, Tadeusz podjął naukę w Klasycznej Czteroklasowej Prywatnej Szkole Męskiej Floriana Łagowskiego w Warszawie Każdy rok szkolny kończył odbierając list pochwalny za dobre wyniki w nauce i przykładne sprawowanie Jako uczeń szkoły średniej wyróżniał się wybitnymi zdolnościami matematycznymi. Chętnie pomagał kolegom w rozwiązywaniu zawiłych zadań, młodszym udzielał korepetycji; począwszy od ósmej klasy, zarabiał na swoje utrzymanie korepetycjami, starając się odciążyć budżet rodziców. Wiecej…, Alla Gryc, Tadeusz Rakowiecki
ZIEMIA SKÓRZECKA I JEJ MIESZKAŃCY W STAREJ FOTOGRAFII
Szanowni Państwo, zapraszamy w niezwykłą, fotograficzną podróż w czasie. Jej bohaterami są mieszkańcy ziemi skórzeckiej. Wynalazek rejestracji obrazu, czyli fotografia święci tryumfy w drugiej połowie XIX wieku. Byliśmy w awangardzie fotograficznej. Najstarsze zdjęcie, prezentowane w galerii jako pierwsze, pochodzi z 1906 roku. Z 1914 roku pochodzi zdjęcie OSP w Skórcu. Prezentowana galeria jest zapisem życia mieszkańców. Możemy zobaczyć: śluby, pierwsze komunie, pogrzeby, scenki rodzajowe. Pokaźna część zbiorów poświęcona jest służbie wojskowej w latach 1920-1939 i w LWP po II wojnie światowej. Fotografie udało się zamieścić dzięki uprzejmości rodziców i uczniów Gimnazjum w Skórcu. Zwracamy się z apelem do mieszkańców Gminy Skórzec o udostępnienie starych fotografii. Zostaną one zeskanowane i wrócą do właścicieli. W podzięce otrzymacie państwo darmowe odbitki przyniesionych zdjęW sprawie starych fotografii można się kontaktować z p. Sławomirem Batokiem z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Skórcu w Skórcu tel.: 256312860. GALERIA STARYCH FOTOGRAFII