Powiat
Hajnowski

Energia odnawialna w kontekście zmian geopolitycznych, klimatycznych i wyczerpujących się zasobów naturalnych to bezpieczna przyszłość. Poszczególne kraje na szczeblu centralnym oraz lokalnym podejmują działania wspierające rozwój OZE. W kontekście rozwoju zielonej energii wyjątkowymi miejscami pozostają obszary przyrodniczo cenne. W regionie Puszczy Białowieskiej – na skraju najstarszego lasu Europy − lokalne samorządy realizują projekty wspierające rozwój technologii OZE. Sukcesami w tym zakresie może pochwalić się samorząd powiatu hajnowskiego.

Powiat niezależny energetycznie

Powyższy podtytuł to nie mrzonka, lecz fakt. Od 2015 r. samorząd powiatu hajnowskiego rozwija polsko-niemiecką współpracę w dziedzinie rozwoju energii odnawialnej, która zaowocowała konkretnymi przedsięwzięciami. W ramach tej współpracy powiat hajnowski jako jedyny samorząd powiatowy w Polsce dysponuje „Planem Energetycznym zachowania czystości powietrza i ochrony klimatu dla regionu”.  Ten dokument analityczny wskazuje najkorzystniejsze „zielone rozwiązania” dla powiatu, biorąc pod uwagę uwarunkowania przyrodnicze, społeczne i ekonomiczne.

Podstawą planu energetycznego jest integracja rozwoju gospodarczego z postępem OZE, dających możliwość produkcji energii na miejscu. Plan wskazuje konkretne działania i technologie OZE, których wykorzystanie pozwoli na efektywne zarządzanie energią oraz niezależność energetyczną regionu. Dokument jest podstawą do podejmowania decyzji samorządów w zakresie wdrażania inwestycji na bazie odnawialnych źródeł energii i ubiegania się o ich dofinansowanie ze środków unijnych i krajowych.

Bezpłatne doradztwo OZE

Wytyczne zawarte w Planie są wykorzystywane w praktyce – w 2019 r. w wyniku kontynuacji polsko-niemieckiej współpracy Powiat Hajnowski utworzył Centrum Energii Odnawialnej. Mieszkańcy, samorządy i przedsiębiorcy z regionu korzystają w nim z nieodpłatnej pomocy w zakresie zastosowania OZE, wymiany źródeł ciepła, systemów wentylacji oraz aplikacji o dofinansowanie ze środków krajowych i unijnych. Centrum wykonuje nieodpłatne audyty energetyczne oraz sporządza kompleksowe koncepcje instalacji źródła ciepła/energii, dostosowanej do indywidualnych potrzeb.

Utworzenie nieodpłatnego punktu konsultacyjnego procentuje – liczba instalacji OZE w regionie systematyczni rośnie. Dzieje się tak za sprawą programów Czyste Powietrze i Mój Prąd oraz projektów z udziałem funduszy unijnych.  Dzięki dotacjom z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego 5 gmin powiatu hajnowskiego finansuje zakup oraz montaż instalacji fotowoltaicznych i solarnych na budynkach mieszkalnych. Instalacje OZE są montowane także na budynkach użyteczności publicznej. W regionie zmienia się również krajobraz inwestycyjny – powstaje coraz więcej farm fotowoltaicznych.

Rok 2022 – kontynuacja polsko-niemieckiej współpracy

Równocześnie trwa polsko-niemiecka współpraca w zakresie rozwoju technologii OZE w regionie Puszczy Białowieskiej. Od 2021 r. hajnowski samorząd współpracuje z Fundacją 100 procent energii odnawialnej z Berlina.

W ramach projektu do 2023 r. ma powstać projekt techniczny i studium wykonalności inwestycji „Power to heat”, współpracującej z istniejącą siecią c.o. miasta Hajnówka. Projekt zakłada opracowanie nowego, modelowego rozwiązania produkcji ciepła z odnawialnych źródeł energii. Zastosowanie go będzie miało pozytywny wpływ na środowisko naturalne, gospodarkę regionalną oraz lokalny rynek pracy.

Edukacja i rozwój kapitału ludzkiego podstawą produkcji zielonej energii

Miasto Hajnówka to jeden z głównych lokalnych partnerów samorządu powiatu, promujący rozwój zielonej energii. Poza dokumentacją strategiczną i wspieraniem mieszkańców w procesie ubiegania się o dofinansowanie, oba samorządy podejmują działania na rzecz rozwoju kapitału ludzkiego w kierunku technologii OZE.

Miasto Hajnówka pozyskało ponad 15 mln zł w ramach Funduszy Norweskich i EOG na realizację wieloaspektowego projektu „Hajnówka OdNowa – Zielona Transformacja”. W ramach projektu w Zespole Szkół Zawodowych w Hajnówce, kształcącej techników w różnych branżach, powstaną oddziały specjalizujące się w tematyce niskiej emisji i OZE. Uczniowie będą kształcić się w utworzonej pracowni demonstracyjnej – prototypowni demonstrującej zielone technologie.

Innowacyjność w połączeniu z uwarunkowaniami przyrodniczymi i zasobami ludzkimi tworzą dobry klimat do inwestycji w regionie. Zwiększanie udziału OZE w procesie pozyskiwania i wykorzystywania energii korzystnie wpływa na wizerunek regionu Puszczy Białowieskiej oraz jego gospodarczy potencjał.

Katarzyna Miszczuk