Życie zaczyna się na emeryturze!
Mówi się, że bycie nauczycielem, to nie zawód, a powołanie. Sporo w tym prawdy. Rzadko zdarza się dzień, w którym wychodząc ze szkoły można po prostu o niej zapomnieć. W torebce piętrzą się sprawdziany czy zadania do poprawienia, w domu trzeba przygotować się do następnych zajęć, poszukać ciekawych materiałów w Internecie, stworzyć własne pomoce dydaktyczne, napisać maile do rodziców uczniów, uzupełnić rubryki w dzienniku elektronicznym, zaplanować klasową wycieczkę, pomyśleć, czym zająć się na dodatkowym kółku, jakie materiały przynieść olimpijczykom, jak pomóc chętnym na zawody lub konkurs… Nagle za oknami już wieczór, czasami późna noc. Minął kolejny dzień, chociaż z pracy nauczyciel wyszedł wiele godzin wcześniej. Brakuje czasu dla siebie, dla rodziny, na rozwijanie pasji, na relaks…
Nic dziwnego, że mimo zamiłowania do swojego zawodu, wiele osób z entuzjazmem wyczekuje odpoczynku. To wreszcie możliwość spełniania marzeń. Toteż na tegorocznej konferencji plenarnej na każdym stoliku nauczycielskim leżały dwie krówki z napisem: „Życie zaczyna się na emeryturze”. Pod tą dewizą podpisali się „Anna, Maria, Ryszard i Zbigniew”, czyli odchodzący z pracy długoletni pedagodzy 1 LO w Jaśle: Anna Zwoleńska, Maria Prucnal, Ryszard Prajsnar i Zbigniew Waszkiel. Przez wiele lat budowali oni chlubną historię szkoły, co docenił organ prowadzący przyznając im, wręczoną uroczyście w czerwcu, Nagrodę Zarządu Powiatu. Warto przypomnieć krótko drogę zawodową tych nauczycieli:
Maria Prucnal: W 1 Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle pracowała od 1 września 1988 r. Była nauczycielką języka łacińskiego i kultury antycznej, języka niemieckiego, niegdyś – wychowawczynią w szkolnym internacie. W latach 2014-2019 pełniła obowiązki wicedyrektorki. W latach 2002-2017, jako członek Fundacji im. Prof. R. Saphiera, angażowała się w pozyskiwanie środków finansowych przeznaczonych na stypendia dla uczniów. Była członkiem założycielem Stowarzyszenia Absolwentów i Sympatyków 1 Liceum Ogólnokształcącego w Jaśle oraz jego inicjatorką. Od 2016 r. należała do zarządu tego stowarzyszenia, pełniąc funkcję sekretarza. Współorganizowała zjazd z okazji stupięćdziesięciolecia 1 LO w Jaśle. Aktywnie uczestniczyła w opracowaniu publikacji książkowej poświęconej historii tej placówki. Brała również udział w przygotowaniach uroczystości związanych z 155. rocznicą istnienia liceum. Angażowała się w prace Rady Szkoły (w latach 2002-2008 jako skarbnik, w 2008-2010 i 2022-24 – jako przewodnicząca).
Maria Prucnal ma na swym koncie wiele znaczących sukcesów. Corocznie wdrażała innowacyjne programy nauczania języka łacińskiego. Aż jedenastu jej uczniów uczestniczyło w etapie centralnym olimpiad języka łacińskiego, zdobywając tytuły laureatów lub finalistów. Jej wychowankowie wielokrotnie brali udział w ogólnopolskiej olimpiadzie z mitologii greckiej i rzymskiej, a w 2013 r. w Międzynarodowym Konkursie Języka Łacińskiego Certamen Ciceronianum w Arpino we Włoszech. Jej trud włożony w pracę pedagogiczną był wielokrotnie doceniany. W 2013 r. otrzymała Nagrodę Ministra, a w 1999 r. – Nagrodę Kuratora Oświaty. Wręczono jej również Nagrodę Zarządu Powiatu Jasielskiego (2007 r.) i szesnastokrotnie Nagrodę Dyrektora.
Anna Zwoleńska: Jest absolwentką 1 LO w Jaśle. Całe swoje życie zawodowe związała z tą placówką, w której została zatrudniona w 1985 r. jako nauczycielka wychowania fizycznego. Pełniła również funkcję dyrektorki Powiatowego Ośrodka Edukacji Nauczycieli w Jaśle. Od 2014 r. przewodniczyła pracom komisji przedmiotowych, najpierw Zespołu Przedmiotów Matematyczno-Przyrodniczych a od roku 2022 – Komisji Kultury Fizycznej i Bezpieczeństwa. Angażowała się również w działania na rzecz promocji placówki, m.in. tworząc materiały reklamowe. Od wielu lat odpowiadała za tworzenie treści na szkolnego Facebooka i jego prowadzenie.
Była nauczycielką niezwykle zaangażowaną w swoją pracę. To ona odpowiadała za choreografię studniówkowego poloneza. Założyła drużynę szachową, która działa już ponad dwadzieścia lat, odnosząc wiele sukcesów nawet na szczeblu ogólnopolskim. Jej podopieczna zdobyła indywidualne mistrzostwo Polski.
W uznaniu zasług dla oświaty Anna Zwoleńska otrzymała w 2002 r. Medal KEN. Dziewięciokrotnie wręczano jej Nagrodę Dyrektora.
Zbigniew Waszkiel: To pedagog z 43-letnim stażem pracy. W 1 LO w Jaśle pracował od 1 września 1991 r. Wcześniej był zatrudniony w Zespole Szkół Ekonomicznych jako nauczyciel przedmiotów ekonomicznych i kierownik praktyk uczniowskich. Obecnie uczył języka angielskiego, ale w pamięci pracowników i absolwentów pozostanie jako wicedyrektor (1999-2004) i niezapomniany dyrektor (2004-2014) 1 LO im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle. W tym czasie aktywnie współpracował ze środowiskiem lokalnym, samorządem powiatowym i organizacjami pozarządowymi. W porozumieniu ze szkołami wyższymi pomagał w organizacji licznych praktyk pedagogicznych. Nadzorował inwestycję związaną z nadbudową budynku i powstaniem kopuły obserwatorium astronomicznego w ramach programu „Karpackie Niebo”. Przeprowadził szereg remontów, w tym termomodernizację gmachu. Dbał o wysoką jakość pracy szkoły. Inspirował do podejmowania innowacji pedagogicznych. W czasie jego kadencji powstał chór Soli Deo. Uczniowie sięgali po sukcesy na olimpiadach przedmiotowych.
Był bardzo ceniony jako nauczyciel języka angielskiego. Wielokrotnie jego uczniowie uczestniczyli w olimpiadach z tego przedmiotu na szczeblu okręgowym. Młodzież zdawała również egzamin Certificate of Advanced English Uniwersytetu Cambridge. Prowadził innowację pedagogiczną dla uczniów klas pierwszych pt. „Język angielski w biznesie”. Od roku szkolnego 2020/2021 pełnił funkcję Przewodniczącego Zespołu Językowego.
Za swój wkład pracy i zaangażowanie uzyskał szereg ważnych nagród: Medal KEN (2001), Nagrodę Ministra Edukacji Narodowej (2007), Brązowy Krzyż Zasługi (2007), Nagrodę Podkarpackiego Kuratora Oświaty (2010), złoty medal „Za Długoletnią Służbę” (2021), Nagrodę Zarządu Powiatu Jasielskiego (2008, 2020), dziesięciokrotnie Nagrodę Dyrektora.
Ryszard Prajsnar: Miejscem, w którym się spełnia jest oddane do użytku w 2012 r. obserwatorium astronomiczne. Tam dokonał z młodzieżą wielu badań naukowych, dzięki czemu obiekt stał się wizytówką Jasła i 1 LO. Wśród licznych sukcesów należy wymienić zwycięstwo i wyróżnienia w European Astro Pi Challenge-Mission Space Lab, konkursie organizowanym przez ESA, dającym możliwość wykonywania badań na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Od 2018 r. konkurs AstroPi ma zasięg pozaeuropejski. Nauczyciel posiada także certyfikat Mission to Mars Student Challenge, uzyskany za przygotowanie młodzieży do projektu związanego z obserwacją lądowania i eksploracji Marsa przez łazik Perseverance w 2021 r. W dniu 25 października 2022 r. 1 LO w Jaśle, jako jedyna szkoła w kraju, przeprowadziła obserwacje oraz transmisję częściowego zaćmienia Słońca dla Centrum Nauki Kopernik w Warszawie wraz z pięcioma placówkami naukowymi w Polsce. Ryszard Prajsnar otrzymał wówczas certyfikat z wydany przez PTMA Warszawa.
Jego uczniowie osiągali wysokie wyniki w konkursach o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym np. w kolejnych edycjach olimpiady fizycznej, ogólnopolskim konkursie fizycznym EUREKA, konkursie „Lwiątko”. Obecnie Zbigniew Prajsnar kieruje pracą zespołu uczniów z 1 LO w konkursie Earth Rescue Challenge – Water Edition, którego organizatorem jest European Space Agency i AGH w Krakowie. Wielu absolwentów podjęło studia z zakresu fizyki na uniwersytetach w kraju i za granicą. Są pracownikami naukowymi PAN, ośrodków w Genewie, Berkley, Scheffield i Cambrige. Przygotowywał uczniów do egzaminów z fizyki, zdawanych w języku angielskim, na potrzeby studiów w Polsce, Europie i USA.
Nauczyciel jest autorem programu „Śladami sławnych Polaków związanych z naszym regionem”, który zyskał uznanie organizacji polonijnych i MEN. Współorganizował pobyt amerykańskich nauczycieli j. angielskiego z Peace Corps, pracujących w 1 LO w latach 1990-1993 oraz wymianę młodzieży z francuską szkołą Maison Familiale Rurale. Przez wiele lat promował miasto i 1 LO na festiwalach nauki w Jaśle, w Krośnie i Rzeszowie. Udzielał się w mediach, m.in. TVP Polonia, PR Rzeszów. Za swoje osiągnięcia w 2005 r. otrzymał Medal KEN, w 2007 – Srebrny Krzyż Zasługi, w 2016 r. – honorowy tytuł profesora oświaty. W 1991 r. został uhonorowany Nagrodą Kuratora, w 2012 r. – Nagrodą Ministra Edukacji Narodowej. Piętnastokrotnie otrzymał Nagrodę Dyrektora.
Ci, do tej pory bardzo aktywni zawodowo, nauczyciele 1 LO z równym entuzjazmem witają emeryturę. Polacy nie odbiegają w tym od innych nacji. Japończycy deklarują podobno, że kończąc pracę wreszcie mogą się poświęcić uprawianiu hobby. Według tamtejszych badań wpływa to doskonale na długowieczność, redukuje stres, zmusza do większej aktywności psychicznej i obniża ryzyko chorób. Bo wiek, to kwestia mentalności, a nie metryki. Do „Księgi rekordów Guinnessa” trafił emerytowany profesor uniwersytetu, który mając 106 lat odbył podróż dookoła świata, podczas której wygłaszał jeszcze wykłady w różnych krajach. Osiemdziesięcioletni Japończyk wspiął się na Mount Everest, a dziewięćdziesięciolatek zdobył górę Fuji. Z kolei Amerykanie deklarują, że dla nich szczęśliwa emerytura to czas spędzany z rodziną. Jak widać zakończenie pracy zawodowej stanowi tylko przejście do innego rodzaju działań, na które na pewno nie zabraknie pomysłów również odchodzącym pracownikom 1 LO.
Beata Baraś
w imieniu dyrekcji i pracowników 1 LO