Ożywić tradycje– warsztaty zdobienia pisanek
Wielkanoc to już wiosenne Święta. Przyroda budzi się do życia, robi się coraz cieplej. W chrześcijaństwie Wielkanoc to czas upamiętniający zmartwychwstanie Chrystusa. Wielki Tydzień, czyli kulminacja tego okresu rozpoczyna się Niedzielą Palmową, kiedy to wyznawcy święcą kolorowe, wykonane z roślin i bibuły palmy. Najważniejszym symbolem tych Świąt są ubarwione jajka - pisanki, kraszanki czy malowanki. Jajkom wielkanocnym przypisuje się największe znaczenie. Są one symbolem odradzającego się życia oraz nadziei, którą dał wszystkim ludziom Chrystus, zmartwychwstając po swojej okrutnej męce i śmierci. Właśnie dlatego świąteczne stoły zdobią przepiękne dekorowane jaja.
31 marca w Gminnym Ośrodku Kultury w Repkach odbyły się warsztaty wielkanocne, w których uczestniczyła młodzież szkolna i seniorzy. Uczestnicy warsztatów uczyli się wykonywania pisanek dwiema technikami. Odwieczną techniką batiku, czyli roztopionego wosku. Przy pomocy specjalnego pisaka ( drewienko kształcie ołówka z wbitą w nie szpileczką) wykonywano wzory na skorupce jajka. Wykonanie pisanki metodą batiku poprzedzono próbami nanoszenia wzorów na jednorazowych tekturowych, pokrytych czarną farbą talerzykach. Po opanowaniu umiejętności pisania woskiem przystąpiono do dekorowania jaj. W efekcie powstały przepiękne pisanki. Druga metoda zdobnictwa wielkanocnego polegała na oklejaniu jajka wzorem serwetkowym. Jajka pokrywano klejem ( wikol wymieszany z wodą) następnie oklejano warstwą wzorzystą serwetki (serwetki są trzy warstwowe) i lakierowano (wikol + woda) naniesiony wzór.
Symbolika jaj –pisanki
Wielki Piątek jest dniem bardzo intensywnych przygotowań domowych, a przede wszystkim dniem kraszenia jaj. Pisanki powinny być przygotowane w Wielki Piątek, a najpóźniej w Wielka Sobotę przed południem. Należy przygotować kolorowe jaja, których nie może zabraknąć ani na świątecznych stołach, ani w koszyczkach, które w Wielką Sobotę zanosimy do poświęcenia w kościele. Barwne jaja wielkanocne nazywamy kraszankami-wtedy gdy są gładkie ( bez wzoru), jednokolorowe. Niegdyś farbowano je w naturalnych barwnikach roślinnych. Wywar z kory dębowej dawał kolor czarny, z łusek cebuli różne odcienie barwy żółtej i brązu, sok z burków-kolor różowy itp. Ostatnio barwi się je w specjalnie do tego celu przeznaczonych syntetycznych farbach spożywczych kupowanych w sklepie. Natomiast jaja pokryte wzorem noszą nazwę pisanek. Nazwa ta odnosi się przede wszystkim do jaj, których wzór wykonany został roztopionym woskiem, czyli techniką batiku. Potocznie jednak wszystkie barwne jaja wielkanocne, bez względu na to, w jaki sposób są zdobione, nazywamy pisankami. A są one nie tylko ozdobą stołów, ale także świadectwem ciągłości naszych obyczajów i bardzo starych tradycji. Na całym bowiem świecie, także na ziemiach słowiańskich, w tym również i polskich, od najdawniejszych czasów jajko było symbolem życia, siły, miłości i płodności. Czczono je wierząc, ze posiada wiele właściwości dobroczynnych i życiodajnych. W tradycji chrześcijańskiej jajko stało się symbolem świąt wielkanocnych, wiecznie odradzającego się życia i przede wszystkim Chrystusa Zmartwychwstałego. Z jajkiem wiązały się liczne wierzenia ludowe. Pamiętają o nich jeszcze starsi ludzie, zwłaszcza urodzenia i wychowani na wsi. Na przykład wierzono, powszechnie, że jaja mogą odwracać wszelkie nieszczęścia i niweczyć zło. Dlatego też zakopywano jajka pod węgły budowanych domów. Wierzono, że kto umyje się wodą z miski, na dnie której leżała pisanka, zachowa zdrowie i urodę. Jajko jest również pierwszym i najważniejszym świątecznym, wielkanocnym pokarmem: pierwszym poświęconym w kościele kęsem pokarmu, którym dzielimy się przed rozpoczęciem śniadania wielkanocnego.
Ewa Czarkowska