Doradztwo zawodowe w IV LO
Program doradztwa zawodowego
IV Liceum Ogólnokształcące im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego
w Siedlcach
I. WSTĘP
Nadrzędnym celem wychowania i nauczania jest przygotowanie młodego człowieka do samodzielnego funkcjonowania we współczesnym świecie, a więc przede wszystkim do aktywności zawodowej. Środowisko szkolne odgrywa szczególną rolę w kształtowaniu decyzji edukacyjno- zawodowych uczniów. Szkoła, poprzez ogół podejmowanych działań ma za zadanie optymalnie przygotować uczniów do wyboru dalszego kierunku kształcenia i przyszłego zawodu. Wybór zawodu jest długotrwałym procesem rozwojowym, bazującym na doświadczeniach wynikający z dzieciństwa, składającym się z ciągu decyzji, podejmowanych na przestrzeni wielu lat życia. Doradztwo zawodowe pomaga podejmować je bardziej trafnie, odpowiedzialnie, ze świadomością konsekwencji wyborów, zgodnie z uwarunkowaniami coraz bardziej wymagającego rynku pracy.
II. PODSTAWA PRAWNA
- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późniejszymi zmianami
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001 nr 61, poz. 624 ze zmianami).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 2003 nr 11 poz. 114).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 lutego 2004 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do publicznych przedszkoli, szkół oraz przechodzenia z jednych typów szkół do innych. Na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329, ze zmianami).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. Nr 228) na podstawie art. 71 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zmianami).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 532).
- Ustawa Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 59).
- Ustawa Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 59).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 marca 2017 r w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz. U z 2017 r nr 0, poz.703).
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 w sprawie doradztwa zawodowego. (Dz. U. poz. 1575) Opis Programu działania z zakresu doradztwa zawodowego tworzą wewnątrzszkolny system, są ujęte w Statucie Szkoły jako jedno z zadań szkoły, stanowią nieodłączną częścią programu wychowawczo-profilaktycznego .
Program doradztwa zawodowego jest przeznaczony w roku szkolnym 2024/2025 do realizacji w Liceum Ogólnokształcącym. Osobą odpowiedzialną za realizację programu jest szkolny doradca zawodowy, aktywnie współrealizują go jednak wszyscy pedagogiczni pracownicy szkoły: Dyrektor szkoły jako nadzorujący program, nauczyciele wychowawcy, nauczyciele przedmiotowi.
IV. CELE PROGRAMU
Cele główne
- Przygotowanie młodzieży liceum do podjęcia trafnych decyzji o dalszym kształceniu i przyszłej aktywności zawodowej
- Pomoc rodzicom w efektywnym wspieraniu dzieci planujących własną ścieżkę zawodową
- Pomoc nauczycielom w realizacji tematów związanych z wyborem zawodu i kierunku kształcenia u uczniów
- Cele szczegółowe Cele szczegółowe są realizowane w zakresie pracy z uczniami, w zakresie pracy z rodzicami i w zakresie współpracy z nauczycielami. Pokrywają się one z modułowym programem poradnictwa zawodowego.
- pomaganie w rozpoznaniu predyspozycji zawodowych uczniów (samopoznanie)
- uświadamianie różnorodności świata zawodów (zawodoznawstwo)
- zapoznanie z ofertą edukacyjno-zawodową (rynek edukacji i pracy)
- wspieranie uczniów w tworzeniu indywidualnych planów rozwoju i kształcenia (planowanie)
Terminy realizacji celów: Wszystkie cele, główne i szczegółowe realizowane są nieprzerwanie przez cały rok szkolny w wymiarze 2h/tyg w klasach I,III I UV oraz 4 h/tyg. w klasach II.
VI. FORMY REALIZACJI
Formy realizacji to metody i techniki realizacji programu z doradztwa zawodowego w pracy z uczniami ale też z rodzicami oraz współpracy z nauczycielami. Należą do nich :
- zajęcia warsztatowe
- dyskusja grupowa, dyskusja w parach,
- burza mózgów,
- praca w małych grupach,
- ankiety, kwestionariusze
- inscenizacja i odgrywanie ról, drama
- wywiad, obserwacja,
- rozmowa doradcza , diagnoza problemu
- metody testowe,
- mapa myśli, mapa skojarzeń
- udzielanie informacji.
- mini-wykład
- gry symulacyjne
- konsultacje indywidualne
- udział w targach edukacyjnych
- spotkania z przedstawicielami zawodów
- projekcje filmów
- pogadanki
- konkursy wiedzy przedmiotowej
- spotkania z przedstawicielami instytucji doradczych
- spotkania z absolwentami, którzy osiągnęli sukces zawodowy
- spotkania z przedstawicielami pracodawców
- spotkania z przedstawicielami różnych zawodów
- szkolne wycieczki tematyczne
- udział uczniów w wolontariacie
- wymiana stażowa z innymi szkołami w kraju i za granicą
- projekty edukacyjne
- udostępnianie literatury z zakresu orientacji zawodowej i poradnictwa zawodowego – biblioteka
- realizacja projektów
III. PLAN REALIZACJI PROGRAMU
Cel ogólny:
Przygotowanie młodzieży liceum do podjęcia trafnych decyzji o dalszym kształceniu i przyszłej aktywności zawodowej .
Pomaganie w rozpoznaniu predyspozycji zawodowych :
- Wdrażanie uczniów do samopoznania, analizowania zainteresowań, preferencji zawodowych, uzdolnień, umiejętności, cech osobowości, mocnych i słabych stron
- Rozbudzanie aspiracji zawodowych , motywowanie do działania, rozbudzanie aktywności poznawczej
- Wyrobienie w uczniach pozytywnych postaw wobec pracy, kształtowanie szacunku wobec pracy
- Wyzwalanie wewnętrznego potencjału uczniów
- Kształtowanie umiejętności sprawnego komunikowania, autoprezentacji, radzenia sobie ze stresem
- Przełamywanie barier emocjonalnych
- Rozwijanie umiejętności pracy zespołowej i współdziałania w grupie
- Kształtowanie postawy przedsiębiorczości i aktywności
- Przygotowanie do samodzielności w trudnych sytuacjach życiowych: egzamin, poszukiwanie pracy, podjęcie roli pracownika, zmiana zawodu, adaptacja do nowych warunków, bezrobocie
- Uświadamianie różnorodności świata zawodów
- Dostarczanie informacji o zawodach, przedstawianie charakterystyk zawodów i specjalności zgodnie z klasyfikacją zawodów
- Poszerzanie wiedzy na temat specyfiki zawodów, specjalizacji
- Zwrócenie uwagi konieczne predyspozycje, ewentualne przeciwwskazania zdrowotnie do wykonywania poszczególnych zawodów
- Przedstawianie nowopowstających zawodów i zawodów ginących, zawodów deficytowych i nadwyżkowych
- Rozprawienie się ze stereotypami o zawodach lepszych i gorszych, typowo kobiecych, typowo męskich Zapoznanie z ofertą edukacyjnozawodową
- Gromadzenie, aktualizowanie i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia
- Dostarczenie informacji o wymaganiach rynku pracy, jego potrzebach i możliwościach zatrudnienia
- Konfrontowanie samooceny ucznia z wymaganiami szkół, uczelni i zawodów -Poinformowanie uczniów o warunkach rekrutacji do szkół ponad gimnazjalnych i na uczelnie wyższe. Wspieranie uczniów w tworzeniu indywidualnych planów rozwoju i kształcenia
- Uświadomienie uczniom konieczności konfrontowania wiedzy o zawodach z wiedzą o sobie i aktualnymi trendami na rynku pracy
- Kształtowanie umiejętności podejmowania decyzji
- Śledzenie losów absolwentów
- Kształtowanie umiejętności rozporządzania czasem, planowania
- Określenie zgodności predyspozycji uczniów z realizowanym kierunkiem kształcenia
Cel ogólny:
- Dostarczenie wiedzy o dziecku, jego umiejętnościach, preferowanych wartościach, zdolnościach, zainteresowaniach, mocnych i słabych stronach, możliwościach psychofizycznych.
- Indywidualna praca z rodzicami uczniów, którzy wykazują problemy: zdrowotne, emocjonalne, decyzyjne, intelektualne, rodzinne itp. lub udzielanie informacji o możliwościach wsparcia w tym zakresie przez inne instytucje.;
- Pomoc rodzicom w doskonaleniu umiejętności wychowawczych oraz umiejętności komunikowania się ze swoimi dziećmi. Uświadamianie różnorodności świata zawodów ;
- Dostarczenie informacji o zawodach, aktualnych trendach na rynku pracy ;
- Włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły Zapoznanie z ofertą edukacyjnozawodową -Dostarczenie informacji o ścieżkach edukacyjnych, przedstawienie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej szkolnictwa na różnych jego poziomach ;
- Zapoznanie rodziców z problematyką wyboru zawodu i możliwościami dalszego kształcenia 10 Wspieranie rodziców w tworzeniu indywidualnych planów rozwoju i kształcenia dzieci.;
- Planowanie karier edukacyjnych i zawodowych, tworzenie indywidualnych planów ;
- Przedstawienie możliwości zatrudnienia na lokalnym rynku pracy po ukończeniu wybranego typu szkoły czy kierunku studiów ;
- Prezentacja założeń pracy informacyjno –doradczej szkoły na rzecz uczniów.
Cel ogólny:
- wspieranie nauczycieli i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej
- pomoc w pracy wychowawczej
- tworzenie warunków do wymiany doświadczeń, obserwacji własnych i dzielenia się wiedzą
- doskonalenie umiejętności doradczych
- aktywizowanie i podnoszenie kompetencji nauczycieli do prowadzenia orientacji zawodowej w szkole
- diagnoza klas
- zapoznanie z programem i sprawozdaniem z jego realizacji
- nakreślenie dalszego kierunku pracy z rodzicami i młodzieżą
- określanie priorytetów dotyczących prowadzenia poradnictwa zawodowego w ramach programu wychowawczego na dany cykl kształcenia
- określenie zasad współpracy i podziału zadań z innymi pracownikami placówki szkolnej Zawodoznawstwo
- powiązanie treści programowych przedmiotu ze światem zawodów
- tematyka łącząca wiedzę przedmiotową z zagadnieniami rynku pracy Planowanie, oferta edukacyjno-zawodowa
- identyfikacja potrzeb i dostosowanie oferty edukacyjnej placówki do zmian na rynku pracy
- uświadomienie nauczycielom konieczności wplatania w treści przedmiotowe tematyki z zakresu orientacji zawodowej
- gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych
- promowanie znaczenia działań z zakresu doradztwa zawodowego i planowania kariery zawodowej w szkolnictwie
- stałe tworzenie we współpracy z nauczycielami i koordynowanie działań w zakresie doradztwa jako spójnego systemu wewnątrzszkolnego Wspieranie uczniów w tworzeniu indywidualnych planów rozwoju i kształcenia
- pomoc nauczycielom w realizacji tematów z zakresu problematyki wyboru zawodu i możliwości kształcenia w ramach lekcji przedmiotowych
- wypracowanie materiałów pomocniczych do prowadzenia zajęć z orientacji zawodowej na godzinach wychowawczych i spotkaniach z rodzicami 12
VII. EWALUACJA PROGRAMU
Wartość i skuteczność szkolnego programu z doradztwa zawodowego musi być poddawana ocenie w kolejnych latach pracy szkoły. W zależności od zmieniających się potrzeb elementy programu mogą być modyfikowane. Ewaluacja będzie odbywać się poprzez sprawozdania podsumowujące pracę doradcy zawodowego za I i II półrocze roku szkolnego 2024/2025 przedstawianych na Radzie Pedagogicznej.