Rolnictwo i leśnictwo
Rolnicza przestrzeń produkcyjna powiatu przasnyskiego charakteryzuje się znacznym zróżnicowaniem intensywności produkcji, co wynika przede wszystkim z zasobności posiadanych gleb. Wschodnia część powiatu: gminy Chorzele, Jednorożec, część gminy Krzynowłoga Mała i część gminy Przasnysz posiada gleby lekkie klas średnich i słabych o pochodzeniu zarówno mineralnym, jak też organicznym. Z kolei jego zachodnia część: gminy Czernice Borowe i Krasne oraz pozostałe części gmin Krzynowłoga Mała i Przasnysz, to obszary o wysokich wskaźnikach bonitacji gleb gliniastych, ciężkich i średnio-ciężkich o wysokim współczynniku bonitacyjnym i znacznej przydatności rolniczej. Parametry te w znaczący sposób determinują preferowane kierunki produkcji zarówno w odniesieniu do produkcji roślinnej, jak też produkcji zwierzęcej.
W powiecie funkcjonuje ok 6400 indywidualnych gospodarstw rolnych. Średnia powierzchnia gospodarstwa wzrosła z 10,5 ha w 2003 r. do 11,4 ha w roku 2006. 176 właścicieli gospodarstw, poza działalnością rolniczą prowadzi również działalność gospodarczą.
W powiecie funkcjonuje ok. 6 400 indywidualnych gospodarstw rolnych. Średnia powierzchnia gospodarstwa wynosi ok. 12 ha. Największą średnią powierzchnię gospodarstw mają gminy Krasne, Jednorożec oraz Czernice Borowe, natomiast najmniejsze gospodarstwa znajdują się w mieście Przasnysz. Wśród rolników ok. 53% to mężczyźni, a 47% stanowią kobiety. Według szacunkowych danych emeryci i renciści w gospodarstwach rolnych stanowią od 10 do 17% populacji ludności mieszkającej w gminach.
Ogólna powierzchnia użytków rolnych w powiecie wynosi ok. 73 tys. ha, w tym 48,9 tys. ha to grunty orne, zaś 24,1 tys. ha to użytki zielone. Gminy położone we wschodniej części powiatu mają znacznie wyższy odsetek użytków zielonych w strukturze użytków rolnych. Wysoki poziom zakwaszenia gleb i wynikający stąd niewłaściwy skład botaniczny runi łąkowo-pastwiskowej, w znaczący sposób powoduje obniżenie potencjalnych możliwości plonowania. Użytki zielone zlokalizowane w dolinie Orzyca plonują na poziomie 250-350 dt zielonej masy z ha. Pozyskiwana zielona masa jest użytkowana w swej naturalnej postaci do żywienia bydła mlecznego i mięsnego, a także zagospodarowana w formie siano-kiszonki i coraz rzadziej w formie siana.
W zachodniej części powiatu użytki zielone stanowią znacznie mniejszy, a czasami wręcz marginalny odsetek w strukturze użytków rolnych i mają charakter przemienny. Za to poziom plonowania często przekracza 400 dt zielonej masy z ha o wysokich parametrach jakościowych.
Podstawę uprawy na gruntach ornych stanowią zboża chlebowe, jak też te przeznaczone na paszę oraz jako surowiec do przemysłu. Powierzchnia uprawy zbóż na terenie powiatu przekracza 33 tys. ha, a ich struktura odmianowa w znacznym stopniu jest uzależniona od rolniczej przydatności ziemi. Średni plon zbóż wynosi ca 31 dt/ha. Podstawowe gatunki zbóż uprawiane na terenie powiatu to: żyto, pszenica (ozima i jara), pszenżyto, jęczmień, owies i mieszanki zbożowe. Wysoki udział w strukturze zasiewów mają ziemniaki, zarówno z przeznaczeniem na konsumpcję, jak też przemysłowe. Roślinami zyskującymi na znaczeniu są: rzepak ozimy uprawiany w zachodniej części powiatu oraz kukurydza uprawiana na kiszonkę. W gminach o wysokim współczynniku bonitacji uprawia się także buraki cukrowe.
Podstawowym gatunkiem zwierząt hodowlanych na terenie powiatu przasnyskiego jest bydło mleczne. Na początkowym etapie organizacji są stada bydła mięsnego. Należy podkreślić, iż powiat posiada naturalny potencjał w zakresie bazy paszowej do wzrostu wolumenu tego typu produkcji. Drugim dominującym gatunkiem zwierząt hodowlanych jest trzoda chlewna. Na terenie gmin Przasnysz, Krzynowłoga Mała, Czernice Borowe i Krasne istnieją gospodarstwa posiadające stada przekraczające 500 szt. trzody. Zachodnia część powiatu: gminy Krasne, Przasnysz postawiły także na chów drobiu rzeźnego.
W grupie najmniejszych gospodarstw rośnie zainteresowania rolnictwem ekologicznym oraz zróżnicowanym. Nie ulega wątpliwości, że wpływ na to mają dodatkowe dopłaty ekologiczne i rolno-środowiskowe. Działanie pośrodowiskowe a także znacząca ilość oraz dobra jakość powierzchni paszowych ma zasadniczy wpływ na wysokie walory smakowe produktów rolnych z terenu powiatu przasnyskiego.
W ostatnich latach zanotowano znaczne zainteresowanie rolników udostępnianiem gospodarstw dla potrzeb agroturystyki. W powiecie przasnyskim istnieją warunki do uruchamiania tego typu działalności gospodarczej, wspomagającej tradycyjną produkcję rolniczą. W 2014 r. w powiecie funkcjonowało 10 gospodarstw agroturystycznych, na terenie gmin Przasnysz, Jednorożec i Czernice Borowe.
Lasy i grunty leśne w powiecie zajmują powierzchnię 38 048,5 ha, co stanowi 31,2% powierzchni ogólnej powiatu. Wskaźnik ten przekracza średnią krajową, która wynosi 30,8%. Lasy niepaństwowe zajmują powierzchnię 15 264 ha, natomiast grunty leśne Skarbu Państwa i Lasów Państwowych - 22 784,5 ha. Nadzór nad lasami niepaństwowymi sprawują Nadleśnictwa na mocy specjalnego porozumienia ze starostą przasnyskim. Powiat swoim zasięgiem obejmują nadleśnictwa: Przasnysz, Parciaki, Ciechanów i Wielbark.
Lasy są jednym z podstawowych elementów przyrodniczych kształtujących środowisko. Pełnią funkcje ekologiczne, zapewniające stabilizację obiegu wody w przyrodzie, przeciwdziałają powodziom, chronią gleby przed erozją i stepowaniem krajobrazu. Nie do przecenienia jest rola lasów w kształtowaniu klimatu, stabilizacji składu atmosfery i jej oczyszczania, tworzenia warunków do zachowania potencjału biologicznego wielkiej liczby gatunków, ekosystemów i wartości genetycznych organizmów, funkcji produkcyjnych polegających na zachowaniu odnawialności i trwałego użytkowania drewna, gospodarki łowieckiej, a wreszcie funkcji społecznych, służących kształtowaniu korzystnych warunków zdrowotnych i rekreacyjnych dla społeczeństwa i jego edukacji ekologicznej.
