W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Dodatkowo, korzystanie z naszej witryny oznacza akceptację przez Państwa klauzuli przetwarzania danych osobowych udostępnionych drogą elektroniczną.
Powrót

Czym jest przemoc?

Przemoc w rodzinie bez wątpienia jest zjawiskiem, które występuje powszechnie w społeczeństwie i dotyka rodzin o różnym statusie społecznym. Jest zarówno skutkiem, jak i przyczyną dysfunkcji w rodzinie. Zgodnie z Krajowym Programem Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na rok 2023 "prawidłowo funkcjonująca rodzina jest optymalnym środowiskiem rozwoju i samorealizacji. Natomiast przemoc jest jednym z ważnych zagrożeń dla realizacji tej podstawowej funkcji rodziny, jak i dla samorealizacji każdego z jej członków."

Przemoc w rodzinie, jest doświadczeniem traumatycznym, którego skutkiem są zarówno bezpośrednie szkody na zdrowiu psychicznym i fizycznym, jak i poważne, długotrwałe  problemy ujawniające się w życiu dorosłym, jako konsekwencje przemocy doświadczanej w dzieciństwie.

Niezależnie jednak od definicji zjawiska przemocy w rodzinie są nią wszystkie działania, które naruszają prawa i dobra osobiste członków rodziny (osoby najbliższej, a także innych osób zamieszkujących wspólnie lub wspólnie gospodarujących). Przemoc w rodzinie w szczególności naraża osoby bliskie na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, narusza ich godność osobistą, nietykalność cielesną, wolność i swobodę, w tym również osobiste normy związane z życiem seksualnym. Powoduje szkody na zdrowiu fizycznym, psychicznym,a także wywołuje cierpienie i krzywdy moralne u osób, które jej doznają.

 

OZNAKI STOSOWANIA PRZEMOCY W RODZINIE

Istnieją pewne symptomy, wskazujące na to, że w rodzinie obecna jest przemoc.
Aby rozpoznać czy niepokojące zachowania kogoś bliskiego są przejawem przemocy w rodzinie należy odpowiedzieć sobie na kilka pytań:

 „ Jeśli ktoś bliski, ktoś z rodziny:

  • zamienia drobne zajścia w wielkie kłótnie,
  • rani swoim zachowaniem,
  • znieważa, używa obraźliwych słów, obelg, wyzwisk,
  • ma nagłe napady gniewu lub furii,
  • niszczy rzeczy, które nie są jego własnością,
  • odbiera pieniądze lub nie chce dawać środków na życie,
  • kontroluje wszystkie zachowania,
  • nie pozwala podejmować żadnych decyzji,
  • uniemożliwia spotkania czy widywanie się ze znajomymi lub rodziną,
  • ośmiesza, poniża, upokarza również w obecności innych, nieustannie krytykuje,
  • zastrasza i manipuluje by kontrolować członków rodziny,
  • grozi, bije, popycha, szarpie, kopie,
  • policzkuje lub dusi,
  • wymaga seksu „na zawołanie”

 Jeśli w życiu człowieka występuje lub wystąpiła jedna lub więcej z wymienionych powyżej oznak, istnieje duże prawdopodobieństwo, że doznaje on/ona przemocy w rodzinie.

Rodzaje przemocy:

  1. Przemoc fizyczna – są to wszelkie działania polegające na użyciu siły i prowadzące do nieprzypadkowych urazów, zranień, stłuczeń, złamań czy zasinień. Osoba stosująca przemoc wykorzystuje swoją przewagę fizyczną zadając ból i cierpienie drugiej osobie.

Skutki stosowania przemocy fizycznej wobec dzieci:

Brak poczucia bezpieczeństwa, przynależności uczuciowej, identyfikacji, obniżona samoocena, jak również brak akceptacji własnej osoby. Dzieci, które są ofiarami przemocy fizycznej przeżywają stany depresyjne i lęki, mogą wystąpić u nich zaburzenia koncentracji i pamięci, zaburzenia zachowania – agresywność, nadpobudliwość, egocentryzm, itp.

  1. Przemoc psychiczna – to umyślne działania wykorzystujące nie siłę fizyczną lecz mechanizmy psychologiczne, powodujące obniżenie poczucia własnej wartości u osoby doznającej przemocy, pojawienie się stanów lękowych i nerwicowych. Przemocą psychiczną jest również ograniczanie kontaktów z innymi ludźmi, szczególnie z osobami najbliższymi – rodziną, przyjaciółmi.

Skutki stosowania przemocy psychicznej wobec dzieci:

Przemoc psychiczna wywołuje negatywne przeżycia, takie jak:  lęk, poczucie niesprawiedliwości i bezsensu, świadomość braku miłości rodzicielskiej, zaburzenia snu, przygnębienie, nerwice, zachowania agresywne, a nawet myśli i próby samobójcze, itp.

  1. Przemoc seksualna – polega na wymuszaniu niechcianych przez ofiarę zachowań w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych sprawcy. Często tej formie przemocy towarzyszy przemoc fizyczna.

Niektóre ze skutków stosowania przemocy seksualnej:

Zaburzenia seksualne, zaburzenia pożądania u kobiet i negatywne postawy wobec mężczyzn i seksu, trudności w nawiązywaniu kontaktów z płcią przeciwną i niepowodzenia seksualne, tendencje do zachowań o charakterze przestępczym, tendencje do  stosowania przemocy w życiu dorosłym, także wobec dzieci.

Skutki stosowania przemocy  seksualnej wobec dzieci:

Erotyzacja dziecka, zaburzenia snu, fobie, lęki, nerwice, depresje. Ofiary przemocy seksualnej przejawiają prowokacyjne zachowania seksualne wobec swoich rówieśników, wykazują zachowania agresywne i autodestrukcyjne, łącznie z podejmowaniem prób samobójczych, albo wręcz przeciwnie – ich zachowania są regresywne, izolują się. Podobnie jak w przypadku innych rodzajów przemocy dzieci doznające tego typu nadużyć mają problemy w szkole, uciekają z domu, cechują je zachowania przestępcze oraz niska samoocena, poczucie winy i krzywdy, itp.

  1. Przemoc ekonomiczna – to działania prowadzące do całkowitego finansowego uzależnienia ofiary od sprawcy. Stosowanie przemocy ekonomicznej wpływa niekorzystnie na poziom samooceny osoby doznającej przemocy, która jest zmuszana do proszenia o pieniądze, bądź też jest zmuszana do zaciągania kredytów i poręczeń wbrew swojej woli.

Stosowanie przemocy ekonomicznej prowadzi do:

Niskiej samooceny, poczucia bezsilności i bezradności, ciągłego niepokoju, depresji oraz chorób związanych ze stresem. Szczególnie dramatyczne konsekwencje przemocy zauważa się u dzieci. Powoduje ona bowiem w ich psychice nieodwracalne skutki, które mogą dać znać o sobie dopiero w życiu dorosłym.

 

FAZY PRZEMOCY

Przemoc w rodzinie nie jest zdarzeniem jednorazowym – charakteryzuje ją cykliczne powtarzanie się. W cyklu przemocy wobec bliskich obserwuje się trzy następujące po sobie fazy:

  1. Faza narastającego napięcia – początkiem jest wzrost napięcia, narastają konflikty. Pojawia się agresja. Ofiara stara się opanować sytuację – uspokaja sprawcę, spełnia wszystkie zachcianki, podejmuje działania aby uszczęśliwić sprawcę, powstrzymać przed wyrządzeniem krzywdy. Osoby, które są krzywdzone mogą odczuwać takie dolegliwości fizyczne jak: bóle żołądka, bóle głowy, bezsenność, utrata apetytu, apatia, mogą stać się nerwowe i niespokojne. To wynik narastającego napięcia, które po pewnym czasie może być nie do wytrzymania.
  2. Faza ostrej przemocy – tu następuje wybuch nagromadzonej u sprawcy agresji i wyładowanie jej. Skutki jakich ofiara doznaje to często obrażenia zewnętrzne tj. obrzęki, siniaki, połamane kości, obrażenia wewnętrzne, a nawet śmierć.
  3. Faza miodowego miesiąca – czas skruchy osoby stosującej przemoc i okazywania miłości swej ofierze. Sprawca dopiero teraz dostrzega, że swoim zachowaniem, agresją skrzywdził kogoś mu bliskiego. Podejmowane są próby przepraszania, załagodzenia sytuacji, staje się uczynny, kochający, sprawca usprawiedliwia swoje zachowanie często przekonując ofiarę, że był to jednorazowy incydent. Ofiara wierzy w te zapewnienia i zostaje. W tej fazie ofiara nie szuka pomocy, jak również wycofuje wcześniejsze zeznania na niekorzyść partnera. Niestety miodowy miesiąc szybko się kończy i często rozpoczyna się od nowa faza narastającego napięcia. Ofiara nadal jest zatrzymana w cyklu przemocy, bo łatwo pod jej wpływem zapomnieć o koszmarze pozostałych dwóch faz.