Nowe przepisy o świadczeniu pielęgnacyjnym i świadczeniu wspierającym obowiązywać będą od dnia 1 stycznia 2024 roku.
26 lipca w Dzienniku Ustaw opublikowano ustawę o świadczeniu wspierającym, która zakłada przebudowę dotychczasowego systemu świadczeń dla osób z niepełnosprawnościami oraz ich opiekunów poprzez wprowadzenie od 1 stycznia 2024 r. do systemu prawnego nowego świadczenia - świadczenia wspierającego kierowanego bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością oraz modyfikację warunków przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego.
Ustawa wprowadziła ważne zmiany do ustawy o świadczeniach rodzinnych w zakresie warunków przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego:
- Po zmianach świadczenie pielęgnacyjne będzie przysługiwać rodzicom lub innym osobom opiekującym się niepełnosprawnymi dziećmi w wieku do ukończenia 18 r. życia, bez jakiegokolwiek ograniczeń w zakresie podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
- Poza tym, pobieranie przez opiekuna własnych świadczeń emerytalno-rentowych nie będzie miało żadnego wpływu na jego prawo do świadczenia pielęgnacyjnego
- O świadczenie pielęgnacyjne będą mogły się również ubiegać wszystkie rodziny zastępcze, osoby prowadzące rodzinne domy dziecka oraz dyrektorzy placówek pieczy zastępczej
- wprowadzenie wyższej kwoty świadczenia pielęgnacyjnego, jeżeli w rodzinie jest więcej, niż jedno dziecko z niepełnosprawnością - to oznacza, że od 1 stycznia, kiedy ustawa wejdzie w życie, na każde dziecko będzie wypłacane odrębne świadczenie pielęgnacyjne
Wprowadzono także pełną i bardzo szeroką ochronę praw nabytych opiekunów osób z niepełnosprawnościami, które nabyły bądź nabędą na starych, obowiązujących przed wejściem w życie ustawy (do 31 grudnia 2023 r.) zasadach, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna. Osoby te, jeśli taka będzie ich wola, będą mogły w dalszym ciągu pobierać wymienione świadczenia zgodnie z dotychczasowymi przepisami, także w przypadku uzyskania kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność lub rozpoczęcia kolejnego okresu zasiłkowego.
Świadczenie wspierające
1. Celem świadczenia wspierającego jest udzielenie osobom niepełnosprawnym mającym potrzebę wsparcia pomocy służącej częściowemu pokryciu wydatków związanych z zaspokojeniem szczególnych potrzeb życiowych tych osób.
2. Świadczenie wspierające przysługiwać będzie od 1 stycznia 2024 r. osobie w wieku od ukończenia 18, roku życia posiadającej decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, w której potrzebę wsparcia określono na poziomie od 70 do 100 punktów w skali potrzeby wsparcia. 2. Świadczenie wspierające przysługiwać będzie miesięcznie w wysokości:
- 220% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 95 do 100 punktów w skali potrzeby wsparcia o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
- 180% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 90 do 94 punktów w skali potrzeby wsparcia o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
- 120% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 85 do 89 punktów w skali potrzeby wsparcia o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
- 80% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 80 do 84 punktów w skali potrzeby wsparcia o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
- 60% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 75 do 79 punktów w skali potrzeby wsparcia o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych;
- 40% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 70 do 74 punktów w skali potrzeby wsparcia o której mowa w art. 4b ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
3. Ustawa o świadczeniu wspierającym wejdzie w życie 1 stycznia 2024 r. z pewnymi wyjątkami:
- od 1 stycznia 2024 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 87 do 100 pkt,
- od 1 stycznia 2025 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 78 do 86 pkt,
- od 1 stycznia 2026 r. - świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia od 70 do 77 pkt .
Uwaga: wyjątkiem od tak określonego ustawą harmonogramu wejścia w życie ustawy jest art. 64 ustawy, zgodnie z którym osoba wymagająca opieki:
1) na którą przyznano na podstawie przepisów dotychczasowych prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, albo zasiłku dla opiekuna,
2) na którą przyznano prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowego, obowiązującego od 1 stycznia 2024r. brzmienia ustawy o świadczeniach rodzinnych
– będzie mogła otrzymać świadczenie wspierające od dnia 1 stycznia 2024 r., także w przypadku, gdy w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, potrzebę tę określono na poziomie niższym niż 87 punktów w skali potrzeby wsparcia.
4. Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego będzie można złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
5. Wniosek o wydanie decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia będzie można złożyć do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności.